Monofysitisme
Het Monofysitisme (van het Grieks monos wat 'één' betekent en physis wat 'natuur' betekent) is een godsdienstige stroming die de opvatting steunde van de ‘monos physis’ (Grieks: μονος φυσις): één natuur in Christus.
[bewerk] Duiding
De monofysiten waren het niet eens met de twee-naturenleer noch met deze beleden door het Nestorianisme noch deze vastgelegd in de uitspraken van het Concilie van Chalcedon. Daarmee bedoelden ze dat er niet zoiets bestond als de mens Jezus.
Er zijn drie hoofd-doctrines die men met het begrip monofysitisch zou kunnen aanduiden:
- Eutychianisme houdt in, dat de menselijke natuur van Christus feitelijk opgegaan is in de Goddelijkheid, "opgelost als een druppel honing in de zee".
- Apollinarisme houdt in, dat Christus een menselijk lichaam had en een menselijk "levensprincipe", maar dat de Heilige Logos in plaats is gekomen van het nous of "denkprincipe", analoog maar niet gelijk aan wat we vandaag "geest" of "denkvermogen" zouden noemen.
- Miofysitisme, de "monofysiete" christologie van de huidige monofysiete Kerken, houdt in dat in Christus de goddelijke en menselijke natuur zijn samengegaan in één natuur, één godmenselijke natuur, zonder enige scheiding, zonder verwarring en onveranderlijk.
[bewerk] Geschiedenis
Het monofysitisme ontstond in Egypte als reactie op het Nestorianisme. Het werd door de meerderheid van het christendom verworpen bij het Concilie van Chalcedon in 451.
Later werd het monotheletisme (Christus heeft één wil maar twee naturen, een goddelijke en een menselijke) ontwikkeld in een poging de kloof te overbruggen tussen het monofysitisme en de Chalcedonische aanhang. Ondanks de tijdelijke steun van de Bynzantijnse Keizers onder andere van Keizer Heraclius werd het monothelisme afgewezen door de Chalcedon aanhangers. Het werd wel aanvaard door de Maronieten, totdat zij zich aansloten bij de Katholieke Kerk.
Onder Justinianus werden de monofysieten vervolgd.
[bewerk] Huidige situatie
De monofysitische leerstellingen leven voort in de Koptische religie, maar ook bij de Jakobieten of Syrisch-orthodoxe kerk en bij de Armeens Apostolische Kerk.
Andere monofysiete kerken zijn de (Indiasche) Malankara Syrisch-orthodoxe Kerk, de Ethiopisch-orthodoxe Kerk of Tewahedo Kerk (tewahedo betekent in het Ethiopisch "één zijnde") en de nieuwe autocefale kerk, de Eritrees-othodoxe Kerk of Tewahido Kerk. Deze kerken worden gerekend tot de Oriëntaalsorthodoxe Kerken.
(zie ook:Lijst van religies).
