Naturisme
Naturisme is een levenswijze in harmonie met de natuur. Het wordt gekenmerkt door gemeenschappelijke naaktheid, die als doel heeft het bevorderen van zelfrespect, respect voor de medemens en eerbied voor natuur en milieu.
Tot ongeveer 1980 bestond de volgende definitie:
Naturisme is een humanitaire stroming die streeft naar de herintegratie van de natuur en natuurlijkheid in het menselijk leven en daarbij het naakte lichaam ziet als een natuurlijk gegeven.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaansgeschiedenis
[bewerk] De bakermat
Uit beide definities blijkt een gevoel van verbondenheid met natuur en natuurlijkheid, het naturisme wordt gezien als meer dan alleen maar naaktrecreatie. Je kunt het naturisme zien als een reactie op de gevolgen van de industriële revolutie: de mens was door de industrialisatie in de 19e eeuw steeds verder verwijderd geraakt van de natuurlijkheid. Niet alleen de stedelijke omgeving was steeds minder natuurlijk, ook de omgangsvormen – denk hierbij aan de houding ten aanzien van het naakte lichaam – waren steeds onnatuurlijker geworden. Naakt zijn alle mensen gelijk en zijn maatschappelijke standsverschillen niet langer zichtbaar. Hetzelfde argument dus, dat ook bij schooluniformen gebruikt werd. Uit het Victoriaanse Engeland, waar de industriële revolutie zich het sterkst liet gelden en waar de Victoriaanse kuisheid zich het sterkst liet voelen, kwamen in het begin van de 20e eeuw de eerste naturisten voort. Dit waren rijkelui die zich aan de Franse Rivièra van hun badkleding ontdeden. Ook in het Wilhelminische Duitsland werd dit voorbeeld vrij snel gevolgd.
[bewerk] De eerste Nederlandse naturisten
In Nederland ontstond het georganiseerde naturisme in de jaren '30. De eerste Nederlandse naturisten zochten mooie plekjes in de natuur, beoefenden er naakt sport, zwommen er of lagen in de zon. Later kochten mensen gezamenlijk grond aan, die zij samen geschikt maakten voor dagrecreatie en later voor kamperen. De eerste Nederlandse naturistenvereniging was Zon en Leven ([1]). Voor de leden van deze vereniging ging de filosofie van het naturisme verder dan het gezamenlijk bloot zijn en de verbondenheid met de natuur. De harmonieuze levenswijze werd nog eens versterkt door een gezond leefpatroon, dat wilde zeggen: geen tabak, geen drugs, geen alcohol en geen vlees. Tot aan het begin van de 21e eeuw waren tabak en alcohol dan ook uit den boze op de Zon en Leven-terreinen. Niet iedereen stond achter deze strikte, puurste vorm van naturisme en zo werden in de jaren '50 als tegenreactie de eerste lichtbonden opgericht, waar men geen vegetariër was en wel rookte en dronk. Men kwam, meestal op zondag, bij elkaar op het eigen naturistenterrein. Zon en Leven bleef wel de grootste vereniging met meerdere terreinen. De lichtbonden hadden en hebben doorgaans één terrein. Het aantal verenigingsterreinen in Nederland is sinds het einde van de jaren '70 ongeveer gelijk gebleven: in 2005 zo'n 45 terreinen, waarvan 9 stuks van Zon en Leven. Daarentegen zijn er wel een vijftiental campings, minicampings of terreinen voor dagrecreatie bijgekomen. Evenals de vele mogelijkheden om (buiten het buitenseizoen) binnen te zwemmen. Zie [2] voor een compleet overzicht.
[bewerk] De sfeer door de jaren heen
Tot in de jaren '70 werd het naturisme gekenmerkt door een grote beslotenheid. Naturisme was verre van sociaal geaccepteerd en naturisten werden met de nek aangekeken. De naturisten van het eerste uur hadden moeite elkaar te vinden, terreinen te vinden en natuurlijk ging het promoten van naturisme ook moeizaam. De buitenwereld mocht daarom niet weten waar er naturistenterreinen waren. Om alle mogelijke inkijk van buiten te verhinderen, werden naturistenterreinen vaak afgeschermd door wallen en rietmatten. Dat gebeurde overigens ook vaak op verzoek van de betreffende gemeente, die klachten over "aanstootgevend bloot" wilde voorkomen. Evenmin mocht de buitenwereld weten, wie naturist was. Sommigen – bijvoorbeeld onderwijzers of mensen die anderszins met kinderen werkten – waren ervan overtuigd hun baan te verliezen als bekend werd dat zij in het weekend op een naturistenterrein te vinden waren. Bij naturistenterreinen waarbij de parkeerplaats vanaf de openbare weg te zien was, gingen sommigen zelfs zo ver hun nummerborden te bedekken. Naturisten kenden elkaar doorgaans alleen bij de voornaam en in notulen van bestuursvergaderingen werden achternamen altijd achterwege gelaten. Nieuwe leden konden rekenen op een serieuze ballotage en daarna op een aspirant-lidmaatschap van een jaar. Men wilde voorkomen dat lieden met dubieuze bedoelingen zomaar lid konden worden en daarom werden uitsluitend echtparen (met of zonder kinderen) toegelaten als lid.
Tegenwoordig hebben de meeste naturisten er weinig moeite mee de "buitenwereld" te vertellen waarom zij naturist zijn en waarom het zo leuk is om een naturistenterrein te bezoeken. Voor de meeste naturisten of naaktrecreanten geeft het bloot zijn in een natuurlijke omgeving een gevoel van vrijheid. Voor velen is het streeploos bruin worden een plezierige bijkomstigheid. Ook gelden er nog nauwelijks beperkingen voor naturistenterreinen. Iedereen is welkom voor een dagbezoek of een langer verblijf, al moet je daarvoor doorgaans wel in het bezit van een NFN/INF-kaart zijn. Ook staat het iedereen vrij een verenigingslidmaatschap aan te vragen. Net als in het verleden schept het gezamenlijk bloot zijn nog altijd een onderlinge band, waardoor naturisten nog altijd sociaal met elkaar omgaan en het makkelijker is sociale contacten te maken als je daar behoefte aan hebt.
[bewerk] Nederland wordt bloter
In 1973 werd het eerste openbare naaktstrand geopend in Callantsoog. Nederland raakte langzaam gewend aan bloot. Behalve mensen met een ledenkaart waren er nu ook naaktrecreanten die niet waren aangesloten bij een vereniging. Hiermee kwamen langzaam ook discussies los, over de vraag wat een naturist onderscheidde van een nudist. Naturisme zou meer zijn dan alleen maar bloot, naturisme zou "Bloot + 1" zijn. Zie ook bovenstaande definities van het naturisme. Een duidelijk antwoord op deze vraag is er nooit gekomen. Voor de Naturisten Federatie Nederland [3] is het onderscheid vandaag de dag ook niet relevant. De federatie staat voor de bevordering en promotie van de mogelijkheden voor naaktrecreatie voor iedereen die daar behoefte aan heeft.
Aan het eind van de jaren 70 hebben steeds meer mensen de geneugten van het naturisme ontdekt. Steeds meer leden brengen de weekenden door in hun caravan op het terrein. Het tijdperk van de dagjesmensen is voorbij. Enige arrogantie is de naturisten niet vreemd. Ze vinden een naturistenterrein niet te vergelijken met een "gewone" camping. Textielcampings, zoals ze vaak door naturisten genoemd worden, zijn lawaaiig met schreeuwende mensen en schetterende radio's. Naturisten zijn rustige, eerlijke mensen, die nooit rommel achterlaten. Naturistenterreinen waren en zijn vaak op mooie plekken gelegen, nooit dicht aan de weg, vrijwel altijd beschut. Naturisten voelen zich heden ten dage wellicht minder verheven ten opzichte van andere campingbezoekers, de verschillen qua sfeer en uitstraling tussen naturisten- en textielcamping zijn nog altijd van kracht.
Vanaf het eind jaren zeventig willen ook steeds meer mensen bloot op het strand liggen. Vechters van het eerste uur strijden voor het eerste naaktstrand bij Callantsoog, waar in 1973 de NFN-vlag wordt gehesen. Achter de schermen lobbyt de NFN in politiek Den Haag voor een legalisatie van naaktstranden. Die komt er eind jaren '80! Vanaf dan is naaktrecreatie in Nederland toegestaan op iedere plek, die daarvoor door de gemeente is aangewezen of die daar redelijkerwijs geschikt voor is (artikel 430a Wetboek van Strafrecht). Veel gemeenten hebben plaatsen aangewezen als naaktstrand. Ook op een naaktstrand is de sfeer meer ontspannen, zijn de mensen milieubewuster en heeft de bezoeker meer ruimte dan op het textielstrand.
Naast kampeerterreinen en op stranden kwamen ook andere mogelijkheden voor naturisme in opmars. Zo kunnen naturisten ook terecht in zwembaden in het hele land. Zie voor een overzicht van de zwemlocaties en tijden [4].
Tussen 1975 en 2005 vertienvoudigde(!) het ledenaantal van de Naturisten Federatie Nederland van 6500 naar 72.000! Uit onderzoek verricht in opdracht van de NFN in 2005 bleek, dat maar liefst 1,9 miljoen Nederlanders met enige regelmaat bloot recreëert op naaktstrand, in de vrije natuur of in de eigen achtertuin!
[bewerk] Wie is naturist?
Wat voor soort mensen treft men op naturistenterreinen aan? Eigenlijk vind je naturisten in alle lagen van de bevolking. Wel valt te constateren dat er meer mensen uit de middenklassen naturistenterreinen bezoeken. Relatief hebben zij vaker een beroep in de verzorgende of sociale sector. Naturisme is niet leeftijdsgebonden. Men ziet mensen van alle leeftijden, van baby tot bejaarde. De groep van jongvolwassenen is relatief ondervertegenwoordigd. Toch is er juist voor deze groep jongeren al vanaf 1963 een aparte organisatie, de JNFN, die weekenden en vakanties organiseert.
Het naturisme is bedoeld als een vrijheid die je elders niet kent. Het is idealiter dus zo dat je er vrij in bent, of je gekleed of ongekleed wilt zijn. Je hoeft dus niet altijd bloot op een naturistenterrein. Bijv. van pubers wordt het wel geaccepteerd dat zij een zwembroek dragen (niet altijd overigens). Uiteraard als er medische redenen zijn, of juist ook nu steeds vaker wordt geadviseerd niet op het heetst van de dag in de zon te gaan, past ook de naturist zich aan. Desalniettemin voelen de meeste naturisten zich het prettigst, wanneer de meerderheid van de aanwezigen bloot is.
Sommige naturisten geven de voorkeur aan het besloten naturistenterrein en hebben een hekel aan de openbare naaktstranden waar iedereen maar voorbij kan komen. De naaktstranden hebben echter voor veel mensen het voordeel dat de drempel veel lager is: iedereen wordt toegelaten en de toegaag is gratis.
Sommige naturisten zijn graag zo vaak mogelijk bloot, bijvoorbeeld als ze thuis zijn. Andere gaan pas uit de kleren als de temperatuur boven de 30 graden stijgt. Sommige kleden zich aan als er bezoek komt, andere vinden dat de bezoekers het bloot maar moeten tolereren.
Het is in Nederland in principe niet verboden om bloot te zijn. Het wordt alleen strafbaar gesteld op openbare plaatsen die 'niet geschikt zijn voor ongeklede recreatie', maar de rechter zal per geval moeten beslissen welke plaatsen dat zijn.
Een opmerkelijk evenement is de World Naked Bike Ride die jaarlijks op diverse plaatsen van de wereld gehouden wordt. Hierbij begeven mensen zich in een groep bloot op de openbare weg, zonder de intentie anderen te shockeren.
[bewerk] (Veronderstelde) nadelen van het naturisme
Voor mensen die gewend zijn aan zwembroeken, badpakken en bikini's is de associatie tussen bloot en seks vrij sterk. Als je de hele dag naakte mensen om je heen ziet, dan wen je daaraan en denk je niet aan seks. Mogelijk denkt een man die een aantrekkelijke vrouw ziet wel aan seks, maar die gedachte zal hetzelfde zijn als wanneer hij diezelfde vrouw in bikini zou zien. Je zult op een naturistenterrein nooit een man met een spontane erectie zien. Het zal duidelijk zijn, dat naturisme niets met seks te maken heeft. Je hoort mensen als bezwaar tegen naaktrecreatie wel eens aanvoeren, dat een mooie vrouw niet spannend meer is, als ze niets meer verhult. Dit is typisch een opmerking die vanuit de genoemde associatie wordt gemaakt; het is waar – pikante kleding is sexier dan een naakt lichaam – maar waarom dit feit je zou weerhouden om je zelf lekker te voelen zonder zwembroek is eigenlijk niet zo duidelijk.
Vrouwen geven wel eens aan, dat ze zich bekeken (zullen) voelen. Dit komt op openbare plaatsen voor naaktrecreatie zeker voor, op de naturistenterreinen die uitsluitend voor leden toegankelijk zijn is dit zeer uitzonderlijk. Het imago van het naturisme wordt wel geschaad doordat sommige naaktstranden door niet-naturisten worden misbruikt voor het bedrijven van seks.
Ook hoor je wel eens als bezwaar dat oude mensen zo lelijk zijn. Ze zijn zeker niet mooi meer, maar dat geldt ook voor het gezicht van iemand die oud is. Het verschil tussen een gezicht en de rest van het lichaam is, dat je aan het een gewend bent en aan het ander niet. Iedereen heeft het recht en de vrijheid om het genot van zon en water op de naakte huid te voelen; jong of oud, mooi of lelijk.
Momenteel zijn er binnen het naturisme nog regelmatig discussies over het wel of niet toestaan van piercings en alleengaande mannen.
[bewerk] Naturisme in het buitenland
In België telt men al tientallen jaren verschillende verenigingen, waarvan Athena ook wereldwijd de grootste is. Sommige hebben geen terrein maar organiseren op regelmatige basis activiteiten zoals naaktzwemmen of sauna. Sinds 2000 heeft België ook een naaktstrand (te Bredene).
In Duitsland kent men, net als in Nederland, veel verenigingsnaturisme. Er zijn zo'n 200 verenigingenterreinen. Naturisme wordt in Duitsland F.K.K. genoemd, hetgeen staat voor "Frei Körper Kultur".
In Frankrijk kent men naast verenigingsterreinen ook veel commerciële terreinen. In totaal kan men op zo'n 200 grote en kleinere terreinen terecht. Sinds 2005 is een lidmaatschapskaart op ongeveer 40 terreinen in Frankrijk niet meer nodig. De grootste naturistencentra ter wereld – tevens enkele van de oudste – liggen in Frankrijk: Cap d'Agde en Euronat. De meningen hierover lopen uiteen van zeer negatief tot zeer positief.
De naaktstranden in voormalig Joegoslavië waren in de jaren '70 beroemd. Nu, na de Balkan-oorlog trekken de stranden in Kroatië opnieuw veel toeristen.
In Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Portugal mag op elk strand naakt gerecreëerd worden. Ook daar geldt echter dat het op bepaalde stranden gebruikelijker is dan op andere.
In Scandinavië zijn de zomers zeer geschikt voor naaktrecreatie. Toch komen in die landen, waar men van oudsher vertrouwd is met de sauna, opvallend weinig naturistenterreinen voor. Zweden bijvoorbeeld telt er slechts 5.
Ook in het Verenigd Koninkrijk bestaan, ondanks het iets minder gunstige klimaat, een aantal verenigingsterreinen.
Het georganiseerde naturisme is vooral een Europees verschijnsel. Het bestaat daarnaast ook in de Verenigde Staten, Canada en in Australië.
[bewerk] Modern naturisme
Veel naturisten voelen zich naturist van een nieuwere generatie en voelen zich niet meer thuis in de historisch gegroeide situatie. Ze willen naturisme vrijer kunnen beoefenen, op meer locaties i.p.v. enkel op de afgeschermde domeinen. Ze streven naar een meer algemeen aanvaarde houding t.o.v. naturisme. Men heeft minder de behoefte zijn naturisme te laten stoelen op filosofische overtuigingen zoals verbondenheid met de natuur. Men vindt naakt gewoon prettiger en wil terugkeren naar het oude nudisme of de naaktrecreatie zonder de naturistische meerwaarde.
[bewerk] Externe links
- http://www.nfn.nl – Naturisten Federatie Nederland
- http://www.jnfn.nl – De Jongerengroep van de N.F.N.
- http://www.naturistencampinggids.nl – De Digitale Naturisten Campinggids.
- http://www.naakttoerisme.be – Naturistisch recreëren
- http://www.naturismegids.nl - Naturisme en vakantiebestemmingen
