Neteldieren
| Neteldieren | ||
|---|---|---|
 Kleine blauwe kwal |
||
| Taxonomische indeling | ||
|
||
| Stam | ||
| Cnidaria | ||
| Klassen | ||
|
Anthozoa - Koraal en zee-anemonen |
De netel-dieren (Cnidaria) vormen een stam van het dierenrijk. De stam omvat onder andere de kwallen en bloemdieren. Neteldieren leven allemaal in het water. De meesten leven in zee, maar er zijn ook groepen die in zoetwater leven.
Het basisplan van de neteldieren is een zakje met maar één opening, de mond. Ze hebben dus geen anus. Rond de mondopening zitten tentakels of vangarmen, waarin gespecialiseerde cellen zitten die harpoentjes uit kunnen schieten. Dit zijn de zogenaamde netelcellen, waaraan deze dieren hun naam te danken hebben. Het gif dat uit deze harpoentjes gescheiden wordt verlamd prooien, die daarna door de tentakels naar de "mond" gebracht worden. Neteldieren hebben een duidelijk verschillende organen: zo hebben zij een opperhuid, een maag en een primitief zenuwstelsel.
De levenscyclus van het neteldier bevat in principe twee stadia: een poliep stadium en een kwal stadium. In het poliepstadium zit het dier meestal vast aan de ondergrond met mond en vangarmen naarboven. In het kwalstadium drijft het dier met de stroming in zee mee met vangarmen en mond naar beneden toe. Bij koralen en zeeanemonen zijn de poliepstadia het belangrijkst en is het kwalstadium het larvale stadium. Bij kwallen is dit andersom.
Bij holtedieren komen zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting voor.
Neteldieren komen al lang op aarde voor, maar aangezien ze voor een groot gedeelte geen skelet maken, zijn de fossiele bewijzen van hun bestaan slechts beperkt tot de steenkoralen en enkele bij toeval goed bewaarde afdrukken van kwallen en kwalachtigen. De Ediacara fauna (542-630 miljoen jaar geleden) bevat al duidelijke fossielen van neteldieren.
Vaak wordt in plaats van neteldier het woord holtedier (Coelenterata) gebruikt om deze stam der dieren aan te geven. Dit wordt echter ontraden, omdat in de loop van de geschiedenis onder holtedieren zowel de neteldieren als de sponsdieren werd gerekend.
