Potentiometer
Een potentiometer (ook wel potmeter genoemd) is een variabele weerstand, waarvan de weerstand wordt bepaald door de stand van een mechanisch beweegbare component. Men onderscheidt tussen de schuifpotentiometer, waarvan de weerstandswaarde varieert als men een onderdeel ervan verschuift, en de 'gewone' draaipotentiometer, waarbij dit gebeurt door aan een onderdeel ervan te draaien.
In deze vorm verplaatst een contactpunt, de slede, zich over een vaste weerstand. Beide einden van de weerstand evenals de slede hebben een elektrisch contact. Deze drie vormen een ratio van weerstanden, een afnemende weerstand of een toenemende weerstand. Het weerstandselement kan bestaan uit weerstandsdraad, koolstofdeeltjes in plastic of een mix van keramiek en metaal.
Potentiometers worden veel toegepast als volumeknop voor luidsprekers, bijvoorbeeld in radio's en televisietoestellen.
Potentiometers zijn er in allerlei soorten en maten. De goedkope kunnen meestal nog geen hele omwenteling maken. Types met meerdere omwentelingen hebben een spiraalvormig element. Er zijn er zelfs met een mechanisch display die het aantal omwentelingen telt.
Potmeters bestaan in zowel lineaire als logaritmische versies:
- lineair - Een lineaire potmeter heeft een weerstandselement met een constante diameter, waardoor de weerstand tussen de slede en een van de uiteinden proportioneel is tot de afstand tussen beide. Een lineaire potmeter is soms te herkennen aan een letter A op de behuizing.
- logaritmisch - Een logaritmische potmeter heeft een weerstandselement dat conisch toeloopt van het ene naar het andere uiteinde, waardoor de weerstand tussen de slede en een van de uiteinden logaritmisch verloopt in functie van de afstand tussen beide. Dit type wordt vooral toegepast in audio versterkers omdat de amplitudegevoeligheid van het menselijke oor ook logaritmisch is. Hierdoor kan een volumeknop met een bereik van "0" tot "10" zorgen dat een niveau van "5" half zo luid klinkt als een niveau van "6". Een logaritmische potmeter is soms te herkennen aan een letter B op de behuizing.
