Radiogolf
Radiogolven, ook radiofrequente straling genoemd, zijn golven in de vorm van elektromagnetische straling met golflengten uiteenlopend van ruwweg duizend kilometer tot een millimeter, dus in het frequentiegebied van enkele honderden Hz tot zo'n duizend GHz, die gebruikt worden in de communicatietechniek om informatie over te brengen van een zender naar een of meer ontvangers. De zender zendt via een antenne, al dan niet gericht, de radiogolven uit, die na voortplanting door de ruimte opgevangen worden door de antenne van de ontvanger. De radiogolf dient daarbij als drager voor de te zenden informatie die als variatie in de amplitude (AM) of in de frequentie (FM) aanwezig is.
Door de in de radiogolf aanwezige informatie is de golf niet precies van één bepaalde frequentie, maar bestrijkt een zeker gebied, frequentieband genaamd, rondom de frequentie van de draaggolf.
De verzonden informatie betreft spraak, muziek, televisiebeelden en anderssoortige data.
Vroeger sprak men bij radiouitzendingen van korte, midden- en lange golf. Tegenwoordig beslaan de voor communicatie gebruikte radiogolven een veel groter deel van het elektromagetisch spectrum. Men onderscheidt wel de volgende gebieden, waarbij niet te veel waarde aan de precieze grenzen gehecht dient te worden.
Inhoud |
[bewerk] Radiofrequentiespectrum
| Naam band | Afkorting | ITU-band | Frequentie Golflengte |
Toepassingen |
|---|---|---|---|---|
| < 3 Hz > 100.000 km |
||||
| Extremely low frequency | ELF | 1 | 3-30 Hz 100.000 km - 10.000 km |
|
| Super low frequency | SLF | 2 | 30-300 Hz 10.000 km - 1000 km |
Communicate met onderzeeërs |
| Ultra low frequency | ULF | 3 | 300-3000 Hz 1000 km - 100 km |
|
| Very low frequency | VLF | 4 | 3-30 kHz 100 km - 10 km |
Militaire communicatie, draadloze hartslagmonitors |
| Low frequency (lange golf) | LF | 5 | 30-300 kHz 10 km - 1 km |
Navigatie, tijdssignalen, AM-langegolfuitzendingen |
| Medium frequency (middengolf) | MF | 6 | 300-3000 kHz 1 km - 100 meter |
AM-uitzendingen (middengolf) |
| High frequency (korte golf) | HF | 7 | 3-30 MHz 100 m - 10 m |
Korte golf-uitzendingen en amateurradio |
| Very high frequency (ultrakorte golf) | VHF | 8 | 30-300 MHz 10 m - 1 m |
FM-radio- en televisie-uitzendingen |
| Ultra high frequency | UHF | 9 | 300-3000 MHz 1 m - 100 mm |
televisie-uitzendingen, mobiele telefoons, wireless LAN |
| Super high frequency | SHF | 10 | 3-30 GHz 100 mm - 10 mm |
microgolftoestellen, mobiele telefoons (W-CDMA), WLAN, radars |
| Extremely high frequency | EHF | 11 | 30-300 GHz 10 mm - 1 mm |
radioastronomie |
| > 300 GHz < 1 mm |
Opmerking:
Boven 300 GHz is de absorptie van elektromagnetische straling door de aardse atmosfeer zo groot dat de atmosfeer effectief ondoordringbaar is voor de hogere frequenties van de elektromagnetische straling, tot de atmosfeer weer transparant wordt in het zogenaamde infrarode en optische venster in het frequentiebereik.
De ELF-, SLF-, ULF- en VLF-banden overlappen het AF(geluidsfrequentie)-spectrum, dat ongeveer 20-20.000 Hz is. Geluiden worden echter overgedragen door atmosferische samendrukkingen en uitzettingen, niet door elektromagnetische energie.
[bewerk] Benoemde frequentiebanden
[bewerk] Algemeen
- Band III - 174-245 MHz
- ISM-band - specifieke frequenties variëren
[bewerk] Microgolf (IEEE US)
| Band | Frequentiebereik |
|---|---|
| L-band | 1 tot 2 GHz |
| S-band | 2 tot 4 GHz |
| C-band | 4 tot 8 GHz |
| X-band | 8 tot 12 GHz |
| Ku-band | 12 tot 18 GHz |
| K-band | 18 tot 26 GHz |
| Ka-band | 26 tot 40 GHz |
| V-band | 40 tot 75 GHz |
| W-band | 75 tot 111 GHz |
[bewerk] Gezondheidsaspecten
Van verschillende delen van het radiospectrum wordt beweerd dat er negatieve effecten op de gezondheid zijn. Dit gaat onder andere om de elektromagnetische straling uitgezonden door het hoogspanningsnet (50 of 60 Hz), radarinstallaties en magnetrons (microgolven) en, meer recentelijk, UMTS-antennes. In het geval van microgolfstraling, zoals bij radars en magnetrons, is aannemelijk te maken dat er bij grote vermogens nadelige effecten kunnen optreden, bijvoorbeeld ten gevolge van de opwarming van weefsel. Naar lange-termijneffecten van blootstelling aan "normale" niveaus is wel onderzoek gedaan, maar er is geen onderzoek waaruit eenduidig en overtuigend enig nadelig effect blijkt; hierbij moet worden aangetekend dat er vrijwel geen goed opgezet, langdurig onderzoek voorhanden is (in elk geval niet voldoende om negatieve effecten te kunnen uitsluiten), en dat uitgevoerd epidemiologisch onderzoek zich op slechts een paar gezondheidseffecten (voornamelijk hersentumoren en leukemie) concentreert.[1]
De angst voor nadelige effecten op de gezondheid heeft al meermalen geleid tot het vertragen of afblazen van de bouw van zendinstallaties. Met name zijn er in Nederland zo'n 70 gemeenten die weigeren bouwvergunningen af te geven voor zendmasten waar UMTS-basisstations in geplaatst kunnen worden.
- ^ ICNIRP (International Commission for Non-Ionizing Radiation Protection) Standing Committee on Epidemiology:
Anders Ahlbom, Adele Green, Leeka Kheifets, David Savitz, Anthony Swerdlow, Environmental Medicine, vol. 117 (2004), pp. 1741–1754
| Radiospectrum | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ELF | SLF | ULF | VLF | LF/LW | MF/MW | HF/SW | VHF | UHF | SHF | EHF | |||||||||||||
| 3 Hz | 30 Hz | 300 Hz | 3 kHz | 30 kHz | 300 kHz | 3 MHz | 30 MHz | 300 MHz | 3 GHz | 30 GHz | 300 GHz | ||||||||||||
