Stuw

Hydraulisch te bedienen stuw in de Maas bij Jambes (B), onderdeel van de werken die de Maas bevaarbaar houden

Handbediende stuw in de Maas bij Revin (F)

Stuw- en sluiscomplex onder de John S. Thompson Brug te Grave

Een stuw is een waterbouwkundig kunstwerk dat als doel heeft om water in een loop, beek of rivier op te stuwen.

Stuwen kunnen vast of regelbaar zijn. Een vaste stuw geeft altijd hetzelfde peil. Bij een regelbare is er een inrichting (bijv. een klep) die er voor zorgt dat er in verschillende periodes een ander peil kan worden ingesteld. Zo is het peil in de winter vaak lager dan in de zomer. Doorgaans worden de stuwen omhoog gehaald nadat de gewassen zijn geplant en gezaaid en laat men de stuwen weer zakken vlak voor dat de oogst wordt binnen gehaald. Op deze manier kunnen de landerijen en akkers tijdens het zaaien en oogsten met zware landbouwmachines worden betreden en hoeft er in het groeiseizoen niet zo snel te worden beregend.

Stuwen in beken en waterlopen worden vaak geplaatst om water langer vast te houden in hoger gelegen gebieden en zo te voorkomen dat deze gebieden verdrogen. Tevens wordt met deze stuwen voorkomen dat lager gelegen gebieden snel overstromen.

In de grote rivieren worden stuwen niet alleen gebouwd om verdroging van hoger gelegen gebieden te voorkomen, maar ook om voor de scheepvaart het hele jaar door een minimale waterstand te garanderen.

Verder worden stuwen aangelegd om waterstromen te sturen. De stuwen die in de Nederrijn en de Lek zijn gebouwd hebben vooral als doel om het water uit de Rijn via de IJssel naar het IJsselmeer te voeren.

[bewerk] Overlaat

Een eenvoudige stuw wordt wel overlaat genoemd. Een overlaat is niet qua hoogte instelbaar, heeft dus een vaste hoogte.

Het woord overlaat wordt ook gebruikt voor stuwen die er voor zorgen dat een bepaald peil niet boven een bepaalde hoogte komt. Zo kan het peil binnen bepaalde grenzen worden gehouden, bijv. als bij een rivier het peil 50 cm overschijdt, kan het water een polder binnen stomen of via een andere watergang (waar het normaal niet langstroomt) afvloeien.