Trance (bewustzijn)
Een trance is een dissociatief verschijnsel waarbij iemand een ander bewustzijnsniveau heeft. Wie in trance is, is minder gevoelig voor prikkels van buitenaf, maar is niet bewusteloos en slaapt ook niet. Het persoonlijk identiteitsgevoel kan verminderd zijn.
Er zijn verschillende omstandigheden waaronder iemand in trance kan raken. Het verschijnsel kan bijvoorbeeld optreden bij een tekort aan slaap, koorts, ondervoeding, een gebrek aan zuurstof of middelengebruik.
In bepaalde gevallen beschouwt men een trance als gewenst, omdat de toestand wordt gezien als een "poort naar het onbewuste". Hypnose kent bijvoorbeeld een aantal technieken om mensen in trance te brengen. Ook bij verschillende vormen van meditatie kan een trance optreden.
Een trance kan ook worden ervaren als religieus fenomeen. Bij sjamanisme en van oorsprong West-Afrikaanse religies worden bijvoorbeeld vaak mensen in trance gebracht. Ook bij het bidden in de islam en het christendom treedt soms een lichte trance op.
Als een trance optreedt buiten een religieuze of culturele context, kan het een symptoom zijn van een psychische aandoening, vaak gediagnosticeerd als dissociatieve stoornis niet anderszins omschreven (DSM-IV-code 300.15) of trance- en bezetenheidsstoornis (ICD-10-code F44.3). In het handboek DSM-IV wordt dissociatieve trancestoornis voorgesteld voor verder onderzoek.
