Tunnel Pannerdensch Kanaal
De Tunnel Pannerdensch Kanaal is een tunnel die onderdeel is van de Betuweroute tussen Bemmel en Zevenaar. In mei 2000 is de aanleg van de tunnel begonnen en in juni 2004 werd de tunnel opgeleverd, compleet met geluidsschermen, spoor en bovenleiding. De tunnel onder het Pannerdensch Kanaal kruist niet alleen het kanaal, maar ook een oude zandwinningsput, is hier een nieuwe methode toegepast, die nog niet eerder ergens ter wereld was gebruikt: boren door een speciaal aangelegde zanddam met een speciale tunnelboormachine.
De totale lengte van de tunnel is 2680 meter inclusief toeritten. Het geboorde deel van de tunnel is 1618 meter, en het diepste punt ligt op ongeveer 25 meter onder het maaiveld. De twee afzonderlijk geboorde buizen beginnen in het westen met een toerit van 600 meter, gaan onder de grond in de uiterwaard waarna het diepste punt bereikt wordt onder de steenfabriek Huissenwaard. Hierna gaat de tunnel onder het Pannerdensch Kanaal, waarna het door de speciaal aangelegde zanddam in de put Kandia overgaat in een deels gesloten, deels open toerit van 465 meter.
[bewerk] Bouwmethode
De toeritten worden met de natte bouwmethode geconstrueerd. Hierbij wordt gebruikgemaakt van onderwaterbeton en geprefabriceerde betonpalen.
In de westelijke uiterwaarde is in 2000 begonnen met het graven van de startschacht voor de boormachine. Deze is afgegraven tot 17 meter diepte. Omdat de Rijndijk hiervoor ontgraven moest worden, is er tijdelijk een nieuwe ringdijk opgeworpen.
Aan de overkant van het Pannerdensch Kanaal bevond zich de oude zandwinput Kandia, die ondergelopen was. Om hier toch in te kunnen boren, is hier door de aannemer een zandlichaam aangebracht. Dit is bereikt door steeds in lagen van twee meter dikte zand op te spuiten. Uiteindelijk is op die manier 700.000 kubieke meter zand opgespoten, dat vervolgens met trilnaden zover verdicht is, dat het aan de strengste veiligheidseisen voldoet.
Omdat de tunnel ter hoogte van de ontvangstschacht slechts 2,5 meter onder het maaiveld lag, was er extra stevigheid voor de bedekking nodig, die verkregen is door de bodem te verzadigen met magnetiet, een ijzerhoudend erts met een soortelijke massa van 34 kN per kubieke meter.
Tussen de twee tunnelbuizen zijn twee dwarsverbindingen aangelegd die machinisten de kans geven om in geval van nood naar een veilige tunnelbuis te vluchten. De dwarsverbindingen zijn aangebracht met behulp van de vriesmethode, waarbij vrieslansen de bodem bevriezen, die vervolgens ontgraven kon worden. Op het diepste punt van de tunnel is een dwarsverbinding aangelegd die tegelijkertijd dienst doet als lekwaterschacht. Om dit te bereiken zijn er pompkelders aangebracht in de 40 meter hoge betonnen constructie.
[bewerk] De tunnel in cijfers
| Kosten Tunnel Pannerdensch Kanaal: | € 125.000.000,- |
| Totale lengte tunnel: | 2.680 m |
| Aantal buizen: | 2 |
| Lengte geboorde gedeelte: | 1.615 m |
| Lengte toerit westzijde: | 600 m |
| Lengte toerit oostzijde: | 465 m |
| Diepste punt boortunnel: | 25 m |
| Doorsnede tunnelbuis: | 8,65 |
| Maximale helingpercentage: | 2,5% |
| Totale hoeveelheid weg te boren grond: | 250.000 m3 |
| Totale hoeveelheid af te voeren grond: | 1.500.000 m3 |
| Aantal dwarsverbindingen: | 2 |
| Oppervlakte damwanden: | 40.000 m3 |
| Hoeveelheid beton: | 75.000 m3 |
| Funderingspalen: | 2.700 stuks |
| Totale lengte funderingspalen: | 50 m |
