Verbandsgemeinde
Een Verbandsgemeinde (meervoud: Verbandsgemeinden) is een territoriale bestuurlijke corporatie in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts, die uit meerdere zelfstandige steden en gemeenten (zogenoemde "Ortsgemeinden") bestaat.
De verbandsgemeinde neemt van de ortsgemeinden een aantal bestuurlijke taken over, net alsof de plaatselijke gemeentes een gemeenschappelijk bestuur gecreëerd zouden hebben. De gemeentewet van Rijnland-Palts wijst de verbandsgemeinden bevoegdheden en verantwoordelijkheden toe: opvoeding (scholen), brandweer, gemeenschappelijke sport-, speel- en vrijetijdsinrichtingen, waterverzorging en riolering, vuilnis.
De verbandsgemeinde heeft een eigen verkozen gemeenteraad, en een burgemeester (hoofdberoep). De burgemeester van de verbandsgemeente kan ook tegelijkertijd burgemeester van een van de ortsgemeinden zijn.
Een verbandsgemeinde heeft een eigen rechtspersoonlijkheid. Ze draagt de naam van de plaats waar ze zetelt, meestal de grootste gemeente (of stad) van het verband.
Er zijn ook verbandsvrije gemeentes en steden. Deze zijn groter, en nemen de opdrachten van de verbandsgemeinde zelf waar.
In Rijnland-Palts zijn er 163 verbandsgemeinden, die in 24 districten ('Kreise') gegroepeerd zijn, en ongeveer 2200 ortsgemeinden omvatten.
Andere deelstaten hebben gelijkaardige constructies.
