Frederic Mistral
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
- Pels articles omonims, veire Mistral.
Frederic Mistral o mai rar Frederic Mistrau (Malhana, 8 de setembre de 1830 - 25 de març de 1914), es un escrivan e lexicograf provençau, laureat dau prèmi Nobel de literatura.
Crèa lo Felibritge (en grafia mistralenca : Felibrige) en 1854. Son òbra capitala es Mirèlha (en grafia mistralenca: Mirèio), que li demandèt 8 ans d'esfòrç. Mirèlha cònta d'un biais epic l'amor d'un gojat, Vincenç, e d'una bèla provençala, Mirèlha. Aquela istòria es comparabla a la de Romieu e Julieta, ça que la la lenga occitana baila una riquesa mai granda au tèxt, en mostrar la fòrça dei sentiments.
Somari |
[Modificar] Mistral lexicograf: Lo Tresaur dau Felibritge
Mistral es l'autor de Lo Tresaur dau Felibritge [Lou Tresor dóu Felibrige] (1878-1886), que rèsta uei lo jorn lo diccionari mai ric de la lenga occitana, e un dei mai fisables per la precision dei sens, e en generau un dei mai rigorós en lexicografia. Es un diccionari bilingüe occitan-francés, en dos grands volums, englobant l'ensems dei dialèctes d'òc, e en grafia mistralenca.
[Modificar] Mistral e la grafia mistralenca
Contrariament a la grafia classica occitana, qu'auriá fach servir Mirèlha, Mistral utilizèt, sota l'influéncia dau sieu ainat Josèp Romanilha, una grafia pròcha deis abituds francesas, tanben coneguda sota lo nom de grafia mistralenca, que fa servir Mirèio.
Pasmens, avans de chausir definitivament la grafia mistralenca en 1854, liada a la creacion dau Felibritge, Mistral foguèt temptat durant leis ans precedents d'utilizar una grafia diferenta, mai pròcha de la grafia classica (aquela que lo provençau Simon Juda Onorat ja aviá utilizada dins son diccionari de 1846).
[Modificar] Bibliografia parciala
- 1854 Lei meissons [Li meissoun]
- 1859 Mirèlha [Mirèio]
- 1867 Calendau [Calendau]
- 1876 Leis isclas d'aur [Lis isclo d'or]
- 1879-1886 Lo Tresaur dau Felibritge [Lou Tresor dóu Felibrige], diccionari occitan-francés
- 1884 Nerta [Nerto]
- 1890 La reina Joana [La rèino Jano]
- 1899 Lo poèma dau Ròse [Lou pouèmo dóu Rose]
- 1906 Memòrias e racòntes [Memòri e Raconte]
- 1910 Revirada de la Genèsi [la Genèsi]
- 1912 Leis Olivadas [Lis Óulivado]
