Żyrondyści

Z Wikipedii

Żyrondyści (fr. Girondins) – nieformalne stronnictwo polityczne z czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej, grupujące głównie przedstawicieli inteligencji i burżuazji. Nazwa ugrupowania wywodzi się od departamentu Gironde (ten z kolei od Żyrondy, estuarium rzeki Garonny w południowej Francji), z którego pochodziło większość deputowanych. Członków tego stronnictwa zwano również brissotystami, od nazwiska ich głównego przywódcy.

Przyszli żyrondyści początkowo tworzyli klub jakobinów. Stronnictwo utworzone zostało na fali protestu wobec pokojowej polityki jakobinów. Część członków dokonała secesji na przełomie października i listopada 1791 roku. Żyrondyści początkowo opowiadali się za monarchią konstytucyjną i ograniczeniem roli króla do funkcji reprezentacyjnych. W wyniku poparcia jakim cieszyli się wśród ludności, dostali od Ludwika XVI misję tworzenia rządu. Byli gorącymi zwolennikami "rozsiania" rewolucji w całej Europie i to za ich przyczyną Francja wypowiedziała wojnę Austrii 20 kwietnia 1792 roku, zapoczątkowując długi okres wojen z kolejnymi koalicjami. Szybko opowiedzieli się za republiką. Żyronda utrzymywała w nowej republikańskiej rzeczywistości główny wpływ na władzę i to ją obarczano winą za klęski w wojnach i trudną sytuację gospodarczą. Szczególną nienawiścią żyrondystów darzyli sankiuloci i to oni, podjudzani przez kordelierów i jakobinów dokonali 2 czerwca 1793 roku zamachu stanu, który doprowadził do zniszczenia stronnictwa. Czołowych przedstawicieli Żyrondy aresztowano, skazano na śmierć i zgilotynowano. Stronnictwo przestało istnieć ale jego ocalali przedstawiciele wzięli udział w termidoriańskim przewrocie.

Czołowi liderzy stronnictwa:

• Jacques Brissot (przewodniczący)
• Pierre Vergniaud
• Jean Marie Roland
• Jérôme Pétion de Villeneuve
• Armand Gensonné
• Marguerite Guadet
• Charles Barbaroux
• François Buzot
• Charles François Dumouriez
• Joseph Servan
• Armand de Kersaint
• Jean Antoine Condorcet
• Maximin Isnard