Acta martyrum

Z Wikipedii

Acta martyrum, gesta (łac. protokoły sądowe męczenników) - sprawozdania z procesu i egzekucji męczenników chrześcijańskich w Cesarstwie Rzymskim. Miały one ustalony porządek treści, występowały jako listy między gminami chrześcijańskimi lub protokoły sądowe. Termin ten, początkowo zarezerwowany dla oficjalnych sądowych sprawozdań, z czasem zaczął być stosowany dla wszystkich opisów męczeństw pierwszych chrześcijan. Najbardziej znanymi przykładami takich dzieł są napisane przez anonimowych, naocznych świadków Męczeństwo św. Polikarpa oraz Męczeństwo świętych Perpetui i Felicyty.

Acta martyrum stanowią jeden z najważniejszych zaczątków późniejszej literatury chrześcijańskiej - przekształciły się w bardziej rozbudowane literackie opisy męczeństwa, zwane passiones, wytworzyły też wzory postaw moralnych do których nawiązywały epoki późniejsze.

Równocześnie historyczne prawdopodobieństwo wielu acta martyrum jest dyskutowane. Ze względu na powszechną w tym gatunku anonimowość autorów bardzo trudno jest zweryfikować, na ile przekazywali oni pewne wiadomości, na ile upiększali rzeczywistość, na ile zaś całkowicie wymyślali nowe fakty, co zdarzało się zwłaszcza w późniejszych tekstach tego typu.