Aguascalientes

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy stanu. Zobacz też: miasto Aguascalientes.

**Aguascalientes**

Stolica	Aguascalientes
Powierzchnia	5.471 km²
Liczba mieszkańców	1,065,416 (2005 r.)
Gęstość zaludnienia	169 mieszk./km²
Gubernator	Luis Armando Reynoso Femat (2004-2010)
Strona internetowa	http://www.aguascalientes.gob.mx
ISO 3166-2	MX-AGU
Położenie geograficzne

Aguascalientes – stan w Meksyku położony w środkowej części kraju. Graniczy ze stanami Zacatecas, którego kiedyś był częścią i Jalisco. Stolicą stanu jest miasto Aguascalientes. Nazwa Aguascalientes oznacza "gorące wody" i wzięła się od licznie występujących tu gorących źródeł. Stan został założony w 1835 r., kiedy to wydzielono go ze stanu Zacatecas.

[edytuj] Podział administracyjny

Stan dzieli się na 11 jedenaście municypiów (hiszp. municpios).

[edytuj] Historia

Region Aguascalientes zamieszkiwali początkowo Indianie z grupy Cziczimeków. Hiszpanie (Cristobal de Oñate - w 1530) opanowali Aguascalientes po krwawych i długich walkach. Po zakończeniu podboju zaczęła się bezwględna eksloatacja krajowców, którzy byli pozbawiani ziemi i zatrduniani do niewolniczej pracy w kopalniach i na roli.

W 1575 założone zostaje miasto Nuestra Señora de la Asunción de Aguascalientes. Pierwsi osadnicy zajmowali się głównie uprawą roli (owoce i winorośl), oprócz tego rozwijała się obróbka wełny i drobne rzemiosło. Na obszarze Asientos de Ibarra dobrze prosperowało górnictwo. Z uwagi na swe korzystne położenie geograficzne (pomiędzy Zacatecas i Jalisco) Aguascalientes stało się ważnym ośrodkiem handlowym.

W 1767 wraz z kasatą zakonu jezuitów rozpoczął się okres powolnego upadku gospodarczego, ponieważ zakonnicy byli największymi posiadaczami ziemskimi. W latach 80. XVIII w. pojawia sie klęska głodu, która prowadzi do zmniejszenia się populacji i pogłębienia kryzysu gospodarczego. Przed uzyskaniem przez Meksyk niepodległości zainicjowane zostały roboty publiczne, wsparte przez Kościół, które poprawiają sytuację ekonomiczną mieszkańców. 9 września 1821 lokalni przywódcy powstańczy aresztują władze lojalne wobec króla hiszpańskiego i dołączają do ogólnonarodowego zrywu niepodległościowego. W 1821 po uzyskaniu niezależności przez Meksyk Aguascalientes staje się częścią stanu Zacatecas. Następne lata tak jak i w reszcie przynoszą regionowi okres niestabilności politycznej i chaosu, spowodowanej ciągłymi walkami o władzę pomiędzy konserwatystami i liberałami.

W 1863 Aguascalientes dostaje się pod okupację interwencyjnej armii francuskiej. Po wyparciu Francuzów i rządach narodowego bohatera - Benito Juareza rozpoczął się szybki rozwój gospodarczy, do którego przyczyniły się dyktatorskie rządy Porfirio Diaza forsującego rozbudowę kolei i sieci dróg. W czasie rewolucji meksykańskiej stan był areną zaciekłych walk i kilkakrotnie był przejmowany przez zwalczające się stronnictwa.

W latach 1934-1998 Aguascalientes było niepodzielnie rządzone przez dominującą partię PRI, dopiero w 1998 jej monopol na władzę obaliła PAN.

[edytuj] Warunki geograficzne i klimatyczne

Jeden z najmniejszych stanów meksykańskich, leżący na rozległym płaskowyżu (wysokość: od 1 000 do 3 000 m n.p.m.) biorącym swój początek z dwóch grzbietów górskich Sierra Madre, które w kierunku wschodnim i południowym przechodzą w żyzne równiny. Stan posiada łagodne warunki klimatyczne - średnia temperatur waha się ok. 19°C, jest dobrze nawodniony, klimat ma charakter umiarkowany, występują średnie opady (ok. 450 mm). Największymi rzekami są: San Pedro (albo Aguascalientes) i Calvillo. Główne dopływy San Pedro to m.in.: Morcinique, Chicalote i Santiago. Roślinność składa się m.in. z karłowatych sosen i dębów.

Dla ochrony cennych zasobów przyrodniczych został utworzony rezerwat Sierra Fría.

[edytuj] Gospodarka

W latach 50. przeprowadzono tu liczne projekty irygacyjne, dzięki którym znacząco wzrosła wydajność rolnictwa. Żyzne doliny położone na północy i na zachodzie są wykorzystywane głównie dla uprawy roli a równiny do hodowli. Do sąsiadujących stanów eksportuje się głównie: kukurydzę, bydło, muły, konie i skóry. Aguascalientes słynie z doskonałych win i owoców.

Wydobywa się tu takie surowce jak: cynk, miedź, złoto, srebro. Stan posiada gęstą sieć kolejową i drogową oraz dobre połączenia z resztą kraju. W stolicy stanu, mieście Aguascalientes znajduje się port lotniczy.

W ostatnich latach Aguascalientes odchodzi od rolnictwa jako głównej gałęzi gospodarki i swoją ekonomię coraz bardziej opiera na przemyśle (głównie spożywczy, włókienniczy, mechaniczny) i turystyce.