Aldona Semirienko
Z Wikipedii
Aldona Semirienko, z domu Grużewska, I voto Hłasko, pseud. Szczekaturka (ur. 1856 w Młodzianowie, Żmudź, zm. ok. 1919) - polska socjalistka, felczerka.
Pochodziła z zamożnej szlachty polskiej, mieszkającej na Żmudzi, była córką powstańca styczniowego Emiliana. Od 1868 r. pobierała naukę na pensji wizytek w Wilnie, później na pensji prywatnej Kleczkowskiej, także w Wilnie. Od 1874 r. uczyła się w Instytucie Maryjskim. W latach 1876–1878 studiowała na kursach dla kobiet w Instytucie Medycznym przy Wojskowej Akademii Medyko–Chirurgicznej w Petersburgu. Wspólnie z młodszą siostrą Grażyną należała do kółek samokształceniowych, potem rozpoczęła aktywną działalność w partii socjalistycznej, przewodnicząc m.in. dziewczętom należącym do polskiej Komuny Socjalistycznej i opowiadając się za współpracą z rewolucjonistami rosyjskimi.
Od 1878 r. prowadziła działalność rewolucyjną w Warszawie (nawiązała m.in. kontakt z Ludwikiem Waryńskim), za co została aresztowana w sierpniu 1878. Podczas pobytu w więzieniu zawarła związek małżeński ze schorowanym rewolucjonistą Janem Hłasko. Wraz z mężem została zesłana na Syberię, gdzie pełniła obowiązki starosty grupowego, lekarza i pielęgniarki współtowarzyszy. Po śmierci męża w 1881 r. zaczęła pracę w rewolucyjnym "Czerwonym Krzyżu" ("Krasnyj Kriest Narodnoj Woli"). Opiekowała się więźniami, wspierała ich moralnie i materialnie, pomagała w organizacji ucieczek, kontaktowała za pośrednictwem "Czerwonego Krzyża" z rodzinami. Była też felczerką oddziału kobiecego szpitala więziennego w Krasnojarsku. W 1883 ponownie aresztowana, skazana została na dalsze zesłanie do Wschodniej Syberii. Wkrótce potem wzięła ślub z rosyjskim rewolucjonistą, przyjacielem jej męża Lwem Płatonowiczem Semirienką, także skazanym na zesłanie za działalność w "Czerwonym Krzyżu". Po 14 latach pobytu na Syberii powróciła wraz z mężem do Rosji europejskiej. Małżonkowie zamieszkali w guberni kijowskiej, gdzie zajmowali się prowadzeniem przyrodniczych stacji doświadczalnych oraz szkół sadowniczych i warzywniczych; w ruchu socjalistycznym nie brali udziału.
[edytuj] Źródła
- Dioniza Wawrzykowska-Wierciochowa, Aldona Semirienko, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XXXVI, Warszawa-Kraków 1995
- Tejże, Aldona Grużewska w rewolucyjnym ruchu młodzieży rosyjskiej i polskiej, „Przegląd Historyczny” 1962, t.53, s. 128 – 141.
