Aleksandr Mień

Z Wikipedii

Aleksander Mień ros. Александр Владимирович Мень (ur. 22 stycznia 1935 w Moskwie, zm. 9 września 1990 w Siemchozie pod Moskwą) – rosyjski ksiądz prawosławny, filozof religijny i teolog-ekumenista, proboszcz parafii pod wezwaniem Ofiarowania Pańskiego w pod moskiewskiej wsi Nowaja Dieriewnia z której uczynił centrum żywego prawosławia w ZSRR. Zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach.

Urodził się w rodzinie rosyjskich Żydów – Władimira Mienia i Jeleny Cuperfejn. Jego ojciec był ateistą, a matka nawróconą na prawosławie, chrześcijanką. Aleksandra Mienia ochrzcił 3 września 1935, ukrywający się przed reżimem komunistycznym, archimandryta Serafin Batiukow.

Gdy Aleksander Mień miał 6 lat, NKWD aresztowało jego ojca, który ponad rok spędził w areszcie śledczym, a następnie musiał pracować na zesłaniu na Uralu, rodzina połączyła się dopiero po wojnie.

Jako 12-latek miał przeżyć mistyczne spotkanie z Jezusem Chrystusem.

Studiował w Szkole Wyższej Futrzarstwa i już na I roku studiów, poznał ortodoksyjnego Żyda Gleba Jakunina – przyszłego księdza prawosławnego i działacza opozycyjnego, oraz reżysera Andrieja Tarkowskiego. W 1955 wydział, na którym studiował przeniesiono do Irkucka na Syberii i tam w 1957, ksiądz Mień wziął ślub kościelny z Nataszą Grigorienko w cerkwi pw. św. Jana Chrzciciela. W ramach represji skierowanych w wierzących, nie otrzymał dyplomu ukończenia studiów i groziło mu powołanie do wojska.

Po powrocie do Moskwy, otrzymał święcenia diakońskie i skierowanie do kościoła Bogurodzicy w Akułowie pod Moskwą. W tym okresie ks. Mień podjął studia zaoczne w Leningradzie i współpracę z biuletynem Żurnał Moskowskoj Patriarchii.

1 września 1960, otrzymał święcenia kapłańskie i został przeniesiony jako wikary na stację Ałabino do cerkwi pw. Bogurodzicy, a po roku został jej proboszczem.

W 1964 doszło do przeszukania świątyni w Ałabinie przez miejscową milicję i bezpodstawnego oskarżenia ks. Mienia o okradanie miejscowego muzeum. Duchownego przeniesiono na wikariusza do wsi Tarasowka, gdzie powstał pomysł napisania listu otwartego do władz, potępiającego nagonkę antyreligijną. Ostatecznie mimo iż inicjatorem powstania listu był ks. Mień, to napisali go bardziej radykalni ks. Gleb Jakunin i ks. Nikołaj Eszliman. List wysłany do władz państwowych i kościelnych, wywołał duży oddźwięk.

W latach 1964-1968 ks. Aleksander Mień studiował w Moskiewskiej Akademii Duchownej i napisał pracę doktorską, a w lutym 1970 r. został przeniesiony jako wikary do cerkwi pw. Ofiarowania Pańskiego we wsi Nowaja Dieriewnia.

W latach 1980-1983 księdza Mienia wzywano dwukrotnie na przesłuchanie do centrali KGB na Łubiance. W 1985 ks. Mienia zaatakował dziennik związkowy Trud, w dwóch obszernych artykułach zarzucając mu przestępcze kontakty z rosyjskim Kościołem prawosławnym w Ameryce i działalność antyradziecką.

W lutym 1988 ks. Mień, po raz pierwszy wyjechał za granicę, przebywając przez dwa tygodnie w Polsce. Była to jego pierwsza podróż zagraniczna. Pod koniec lat 80., często pojawia się w mediach i wygłosił kilkadziesiąt publicznych wykładów, stając się najpopularniejszym rosyjskim duchownym. W 1989 został awansował na proboszcza w swojej parafii.

09.09.1990 zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w drodze ze swojego domu do cerkwi w pobliżu stacji kolejowej Siemchoz pod Moskwą. Według oficjalnej wersji został zamordowany przez jednego ze swoich parafian za pomocą siekiery. W Rosji, morderstwo ks. Mienia porównywano do męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Według niektórych teorii został zamordowany przez funkcjonariuszy KGB lub GRU. Został pochowany w Nowej Dieriewni niedaleko swej cerkwi. Syn, Mikołaj, mówił o swoim ojcu: "Mój ojciec był uosobieniem duchowych wartości chrześcijaństwa zupełnie nie do przyjęcia dla partii władzy. W roku 1990 zdobył sławę w całej Rosji i cieszył się wciąż rosnącym autorytetem. Stanowił dla partii władzy realne zagrożenie."

Zarówno Mień, jak i jego przyjaciele i uczniowie (Gleb Jakunin, Sergiej Awierincew, Jakow Krotow) stanowią obiekt krytyki cerkiewnych tradycjonalistów oraz Patriarchatu moskiewskiego.

Ks. Mień publikował prace ekumeniczne, pisał o związkach religii z kulturą,. był autorem tłumaczonej na wiele języków książki Syn człowieczy”, wydanej w Polsce przez wydawnictwo Verbinum. Jego najważniejsze prace – w tym wielotomowy wykład porównawczej historii religii "W poszukiwaniu Drogi, Prawdy i Życia (1969-1972) – ukazywały się w Brukseli w wydawnictwie katolickim Żyzń s Bogom (pod pseudonimami Andriej Bogolubow i Emmanuel Swietłow).

Znał łacinę, grekę, hebrajski i większość języków europejskich.

[edytuj] Bibliografia

• Grzegorz Przebinda, Józef Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku. Leksykon, Kraków 2000, s. 192-193. ISBN 83-7006-868-5
• Wielka encyklopedia PWN, t. 17, Warszawa 2003, s. 365.
• Tadeusz Pikus, Aleksander Mień, kapłan Kościoła prawosławnego – zamordowany, Warszawa 1997. ISBN 83-7192-012-1
• Tadeusz Pikus, Aksjologiczny wymiar religii w twórczości Aleksandra Mienia: studium analityczno-krytyczne, Warszawa 1998. ISBN 83-86851-88-0
• http://www.asme.pl/1068463556,33704,.shtml
• http://www.krotov.info/library/m/menn/_menn.htm
• http://www.alexandrmen.ru/fam/pan.html
• http://www.alexandrmen.ru
• http://smokerlezard.chez-alice.fr/menu.htm