Anna Wazówna
Z Wikipedii
Anna Waza (ur. maj 1568 w Eskilstunie, zm. 26 lutego 1625 w Brodnicy, polsko - szwedzka królewna, siostra króla Zygmunta III Wazy.
Była najmłodszą córką Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki. Matka wychowywała ją w wierze katolickiej, ale Anna około roku 1580 przeszła na protestantyzm. Uzyskała staranne wykształcenie, interesowała się zwłaszcza zielarstwem i ziołolecznictwem.
Kiedy jej starszy brat Zygmunt został obrany królem Polski przyjechała wraz z nim. Po dwóch latach, w 1589 wróciła do Szwecji ze względu na niechęć polskiego dworu, na którym uważano, że ma zbyt duży wpływ na króla. Ponownie przyjechała do Polski w 1592, a od 1598 została w niej na stałe. Ze względu na konflikty religijne nie mogła przebywać na królewskim dworze. W 1604 roku otrzymała starostwo w Brodnicy, a w 1611 w Golubiu, gdzie znacznie rozbudowała zamek.
Anny Wazówna zmarła w 1625 w Brodnicy, ale z powodu papieskiego zakazu chowania protestantów na poświęconych katolickich cmentarzach, nie mogła być pochowana. Jej ciało przez kilka lat przechowywano w jednym z pomieszczeń zamku w Brodnicy. Dopiero w 1636 roku jej bratanek Władysław IV Waza zdecydował o pochowaniu jej w sąsiednim Toruniu, w specjalnie dobudowanym w 1626 na ten cel mauzoleum w Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu. Mauzoleum ma formę półkolistej apsydy, do której prowadzi barokowy portal i mieści nagrobek w formie cokołu, na którym wspiera się otwarty sarkofag z umieszczoną na nim leżącą postacią królewny, wyrzeźbioną w alabastrze.
Na początku XXI wieku w Toruniu naukowcy z toruńskiego uniwersytetu przeprowadzili prace konserwacyjne mauzoleum. Przy okazji ekshumowano i zbadano szczątki królowej. Potwierdzono autentyczność zachowanych pozostałości.
