Aulë
Z Wikipedii
Aulë (z valaryjskiego Aȝûlêz) Kowal to postać literacka ze stworzonej przez J. R. R. Tolkiena mitologii Śródziemia.
Aulë był jednym z Valarów i Aratarów, anielskich istot opiekujących się światem. Był Kowalem Potęg, zajmującym się głównie skałami i metalem. Podczas tworzenia Ardy, Aulë tworzył kontynenty i góry.
Najważniejszym dziełem Aulëgo były wykute na prośbę jego żony - Yavanny dwie ogromne, kamienne latarnie, które miały oświetlać Śródziemie. Latarnie zostały napełnione przez Vardę i rozświetlone przez Manwego. Latarnie zostały rozmieszczone na południowym (latarnia Ormal) i północnym (latarnia Illuina) krańcu Śródziemia. Stworzenie Latarni zapoczątkowało drugi okres w historii Sródziemia - Lata Latarni. Latarnie zostały zniszczone przez Melkora.
Był on twórcą krasnoludów, jako że nie mógł się doczekać pojawienia się na świecie dzieci Ilúvatara, ludzi i elfów. Ilúvatar potwierdził jednak ich prawo do życia i uznał je za swe przybrane dzieci. Krasnoludy nazywały swego stwórcę Mahalem
Gdy do Valinoru przybyły elfy, Noldorowie stali się uczniami Aulego. Najzdolniejszym z nich był Fëanor, który dzięki jego naukom stworzył Silmarile. Po Ucieczce Noldorów ci z nich, którzy pozostali w Amanie pod wodzą Finarfina nazwali siebie Aulendur, Uczniami Aulego.
- Aule rozporządza mocą nieznacznie tylko mniejszą niż Ulmo. Podlegają mu wszystkie substancje, z których jest zbudowana Arda. Na początku wiele pracował wespół z Manwem i Ulmem: on to ukształtował lądy. Jest kowalem i mistrzem wszelkich rzemiosł, lubuje się w kunsztownej robocie, wykonując z równą biegłością najdrobniejsze przedmioty, jak i olbrzymie budowle. Jego dziełem są drogie kamienie ukryte we wnętrzu Ziemi i złoto, które tak pięknie lśni w ręku, a także ściany gór i baseny mórz.
- Valaquenta
Małżonką Aulego jest Yavanna, Darząca Owocami.