Bóstwa chtoniczne
Z Wikipedii
Bóstwa chtoniczne (gr. chthónios - zrodzony z ziemi) - typ bóstw tellurycznych. Są to bóstwa ciemności i śmierci oraz ziemi i jej płodności.
Kulty chtoniczne znane są w większości religii. Wiążą się ściśle z kultem Matki-Ziemi, z którego prawdopodobnie się rozwinęły. Ważnym punktem jest tu utożsamienie Ziemi z łonem kobiety: człowiek rodzi się z łona matki-kobiety, aby po śmierci wrócić do łona Matki-Ziemi (śmierć widziana jako powrót do "domu"). Podkreśla to nierozerwalny związek narodzin i śmierci, który człowiek uświadomił sobie prawdopodobnie wraz z odkryciem rolnictwa i dostrzeżeniem analogii pomiędzy życiem ludzkim a życiem rośliny - kruchym, lecz nieustannie odradzającym się z łona ziemi.
Wobec tego nie dziwi powiązanie bogiń chtonicznych zarówno z wegetacją, jak i ze śmiercią. Typowym przykładem bóstw chtonicznych są:
- greckie: Demeter, Dionizos, Erynie, Hades, Hypnos, Kery, Persefona, Tanatos
- etruski Voltumna (Veltha)
- rzymska Ceres i Proserpina (a także Pluton)
- staroceltyckie matrony - symbole płodności, urodzaju, związane także ze śmiercią i światem zmarłych
Czasem do bóstw chtonicznych zalicza się także bóstwa wulkanów i ognia podziemnego oraz pierwsze bóstwa związane z ziemią.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Kopaliński W., Słownik mitów i kultury tradycji, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, ISBN 83-06-00861-8
