Bartolomeu de Gusmão
Z Wikipedii
Bartolomeu de Gusmão, urodzony Bartolomeu Lourenço (ur. w 1685, Santos-São Paulo (Brazylia) – zm. 18 XI, 1724, Toledo, (Hiszpania), był portugalskim duchownym i wynalazcą, między innymi pierwszego w dziejach pojazdu powietrznego.
Został Jezuitą w Bahia w wieku 15 lat, lecz opuścił zakon w 1701. Udał sie do Portugalii i znalazł mecenasa w Lizbonie - markiza d'Abrantes. Dokończył studia na uniwersytecie w Coimbra, zajmując się głównie matematyką i filologią, lecz otrzymał tytuł doktora prawa kanonicznego. Wyróżniał się świetną znajomością wielu języków i doskonałą pamięcią.
W roku 1709 wysłał petycje do króla Portugalii Jana V prosząc o przywilej-patent na swój wynalazek pojazdu powietrznego i prosząc władcę o zachowanie tego w ścisłej tajemnicy. Zachowała sie ta prośba i rysunek statku. Francesco Lana de Terzi twierdził, że pojazd był zbudowany na bazie barki rzecznej, zaopatrzonej w system rur do których miało wlatywać powietrze. Statek miał też napęd śmigłowy w postaci miedzianych kul i magnesów. Publiczny test maszyny miał mieć miejsce 24 VI 1709 roku, lecz według większości źródeł Gusmao odwołał test z braku odpowiednich metali.
Poświadczona źródłowo jest próba jaką przeprowadził Gusmao 8 sierpnia 1709w hallu Casa da India w Lizbonie, kiedy zaprezentował kulę ze śmigłem latającą aż pod sufit. Król nagrodził wynalazcę ofiarując mu katedrę profesorska w Coimbrze.
W latach 1713-1716 podróżował po Europie, patentując w Holandii swój wynalazek: "Sistema de lentes para assar carne ao Sol", atribuído ao padre Gusmão. Przez jakiś czas, żył i pracował w Paryżu, gdzie spotkał swego brata Aleksandra sekretarza ambasady portugalskiej we Francji.
Gusmao otrzymał miejsce w założonej w 1720 Academia Real da Historia, jako jeden z jej 50 członków.
W roku 1722 został dworskim kapelanem. Zajmował się wynalazkami; balonem na gorące powietrze i projektem statku powietrznego, który miał być napędzany przez gaz zgromadzony w trójkątnej komorze. Śmierć uniemożliwiła mu dokończenie projektu. Opowieść o tym, że portugalska inkwizycja miała ścigać go z powodu jego wynalazków, jest najprawdopodobniej fałszywa, a przyczyna śledztwa musiała leżeć gdzie indziej. Gusmao uciekł do Hiszpanii, i zmarł na gorączkę w Toledo.
W 2004 roku jego ciało przewieziono do Brazylii. Obecnie jest pochowany w katedrze w Sé.
Spis treści |
[edytuj] Pisma wydane przez Bartolomeu de Gusmão
- Manifesto summario para os que ignoram poderse navegar pelo elemento do ar (Krótki manifest do tych, którzy nie wierzą w możliwość żeglowania w powietrzu) (1709);
- Varios modos de esgotar sem gente as naus que fazem agua (1710);
- pisma z nabożeństw.
[edytuj] Ciekawostki
W swej powieści Veritas włoscy dziennikarze Rita Monaldi i Francesco Sorti zapewniają, że egzemplarz wiedeńskiej gazety Wiennerisches Diarium z 1709 roku donosił o przylocie do Wiednia pilota lecącego passarola. Pilota miano według nich wtracić do więzienia, ponieważ Wiedeńczycy bali sie takich nowości jak latający statek.
[edytuj] Adaptacje powieściowe
- Azhar Abidi. Passarola Rising (2006)
- Rita Monaldi, Francesco Sorti, Veritas
[edytuj] Bibliografia
- Catholic Encyclopedia, 1910.
