Batalion Bończa
Z Wikipedii
Batalion Bończa - oddział bojowy Armii Krajowej biorący udział w walkach w powstaniu warszawskim.
Został utworzony w latach 1940 - 1941 w ramach Związku Walki Zbrojnej, później przekształcony w jednostkę wojskową Armii Krajowej. Nazwa batalionu została przyjęta od pseudonimu dowódcy - rtm. Edwarda Sobeskiego.
[edytuj] Organizacja
- 101. kompania - dowódca ppor. Czesław Zalewski - ps. "Lubicz"; stan osobowy - 62 żołnierzy; uzbrojenie - 1 pistolet maszynowy, 2 karabiny, 7 pistoletów, 28 granatów,
- 102. kompania - dowódca Zdzisław Meyzel - ps. "Mierosławski"; stan osobowy - 26 żołnierzy; 5 pistoletów, 10 granatów, butelki zapalające,
- 103. kompania - dowódca ppor. Jan Sendkowski - ps. "Wilk"; stan osobowy - 48 żołnierzy; uzbrojenie 3 pistolety, 40 granatów.
[edytuj] Szlak bojowy
Batalion otrzymał zadanie opanowania placu Zamkowego, ruin Zamku Królewskiego, Podzamcza i przyczółka mostu Kierbedzia. Natarcie załamało się na niemieckiej obronie w rejonie Podzamcza. W czasie ataku na umocniony dom Schichta niemal całkowicie wybita została 103. kompania. Ocalało tylko 4 żołnierzy. Kompanie 101. i 102. brały udział, nocą z 1 na 2 sierpnia, w budowie umocnionych punktów oporu - barykad.
2 sierpnia, w wyniku rekrutacji, stan batalionu wzrósł do ok. 300 żołnierzy. Zadaniem batalionu była obrona odcinka od ul. Piwnej przez plac Zamkowy, Dziekanię, Kanonię, ul. Brzozową do Kamiennych Schodków.
Od 6 sierpnia rejon broniony przez batalion znalazł się w ogniu niemieckiego ostrzału artyleryjskiego z Pragi i bombardowań lotniczych, a od 7 sierpnia w bezpośredniej styczności bojowej z oddziałami gen. Reinefartha wspieranej wozami pancernymi.
25 sierpnia załamała się obrona reduty w budynkach PKO na ul. Brzozowej. 28 sierpnia w ręce nieprzyjaciela przeszła katedra Św. Jana. 29 sierpnia 102. kompania opuściła barykadę na ul. Piwnej i podjęła walkę na ul. Jezuickiej.
W toku walk straty batalionu sięgnęły 60% stanów osobowych.
30 sierpnia podjęto nieudaną próbę przebicia się do Śródmieścia. 1 września otrzymano rozkaz wycofania się do kanału przy ul. Długiej.
Po opuszczeniu kanałów, 2 września, pozostałości batalionu, w sile jednej kompanii, zostały skierowane na kwatery do kina "Casino" i hotelu "Savoy", a później do Konserwatorium w Pałacu Ostrogoskich.
4 września kompania została włączona do walki na Powiślu na odcinku ulic Elektryczna, Zajęcza, Topiel, Tamka.
6 września poniosła ciężkie straty w zbombardowanym Konserwatorium, osłaniała oddziały zgrupowania Krybara i organizowała ostatni punkt oporu na Powiślu na linii ul. Kopernika róg Foksal. Tego dnia zginął rtm. "Bończa".
Ostatnią placówką pozostałości batalionu Bończa była Poczta Główna na placu Napoleona (dziś Powstańców Warszawy), której broniono do końca powstania.
W tym batalionie walczył m.in. dziennikarz i poeta kapral podchorąży Zbigniew Chałko.
[edytuj] Literatura
- Lesław Bartelski: Powstanie Warszawskie, Warszawa 1981.
- Tadeusz Komorowski: Armia Podziemna, Londyn 1951.
- Oddziały Powstania Warszawskiego, red. Stanisław Komornicki, Warszawa 1988.
- Jerzy Kirchmayer: Powstanie Warszawskie, Warszawa 1984.
