Wikipedysta:Beax/Prawo autorskie w Polsce

Z Wikipedii

Prawo autorskie w Polsce zmieniało się na przestrzeni lat. Początkowo w ogóle nie zajmowano się takim problemem, potem były rozbiory i Polska utraciła swoją państwowość. Pierwsze prawo autorskie pojawiło się w 1926 roku.

[edytuj] od 1926 roku do 1952

Prawo_autorskie_1935.pdf (poniżej streszczenie zapisów)

• czas obowiązywania: od 29 marca 1926 roku do 10 lipca 1952 roku
  

(przy czym Polska była pod okupacją w latach 1939-1945, więc niekoniecznie wówczas obowiązywało polskie prawo...)

• dotyczy: każdego przejawu działalności duchowej noszącej cechę osobistej twórczości
• uwagi:
  1. prawo autorskie do dzieł zbiorowych (np. encyklopedii) przysługuje podwójnie → do całości służy Wydawcy, do poszczególnych części ich Twórcom;
  2. Twórców nieznanych, tzn. np anonimowych lub posługujących się pseudonimem, zastępuje w obronie praw autorskich ich Wydawca;
  3. prawo autorskie do dzieł typu fotografia lub kinematografia służy Przedsiębiorcy (czyli Zamawiającemu dzieło) chyba, że umowa stanowi inaczej;
  4. ochrona praw osobistych przysługuje każdemu Twórcy, bez względu na to czy posiada prawa autorskie czy też nie;
  5. każdemu wolno skopiować lub w inny sposób odtworzyć cudzy utwór wyłącznie do własnego prywatnego użytku (oprócz dzieł architektonicznych);
• czas trwania majątkowych praw autorskich:
  1. prawo autorskie wygasa po 50 latach od śmierci Twórcy;
  2. w przypadku dzieł współtworzonych, prawo autorskie wygasa po 50 latach od śmierci ostatniego z współtwórców;
  3. prawo autorskie do listów przysługuje adresatowi listów i wygasa po 30 latach od jego śmierci;
  4. jeżeli dzieło zostało opublikowane po śmierci Twórcy, to czas wygaśnięcia praw autorskich może przedłużyć się o 10 lat,
  5. prawo autorskie fotografii wygasa po 10 latach od wykonania zdjęcia;
  6. w przypadku fotografii artystycznych lub naukowych - czas ten wynosi 50 lat od śmierci Twórcy;
  7. prawo autorskie dzieł kinematograficznych wygasa po 20 latach od czasu sporządzenia filmu;
• jak liczyć ? - czas liczy się od 1 stycznia roku który nastąpił po dacie śmierci artysty - innymi słowy wszystkie dzieła opublikowane w Polsce przed 10 lipca 1952 są własnością publiczną, o ile ich Twórca zmarł przed 31 grudnia 1957 roku.

[edytuj] od 1952 roku do 1994 roku

czyli w czasach PRL-u: Prawo autorskie (ustawa z 10 lipca 1952 r.) (poniżej streszczenie zapisów)

• czas obowiązywania: od 10 lipca 1952 roku do 4 lutego 1994 roku
  
• uwagi:
  (zapisy w większości bez zmian do poprzedniej ustawy z wyjątkiem)
  1. prawo autorskie do: wzoru artystycznego dla przemysłu, projektu, planu, rysunku technicznego albo architektonicznego, przeznaczonego dla przemysłu lub budownictwa, utworu przeznaczonego do reklamy lub propagandy w dziedzinie gospodarczej - służy tej jednostce gospodarki uspołecznionej, której pracownik wykonał utwór na podstawie stosunku służbowego albo umowy o pracę lub na której zamówienie utwór wykonano; jednakże twórca zachowuje wyłączne prawo do ochrony autorskich dóbr osobistych.
• czas trwania majątkowych praw autorskich:
  1. prawo autorskie wygasa po 25 latach od śmierci Twórcy;
  2. w przypadku dzieł współtworzonych, prawo autorskie wygasa po 25 latach od śmierci ostatniego z współtwórców;
  3. prawo autorskie do listów przysługuje adresatowi listów i wygasa po 10 latach od jego śmierci;
  4. prawo autorskie fotografii (zwykłej) wygasa po 10 latach od wykonania zdjęcia;
  5. prawo autorskie dzieł kinematograficznych wygasa po 10 latach od czasu sporządzenia filmu;
• jak liczyć ? - czas liczy się od 1 stycznia roku który nastąpił po dacie śmierci artysty - innymi słowy wszystkie dzieła opublikowane w Polsce między 10 lipca 1952 a 4 lutego 1994 roku są własnością publiczną, o ile ich Twórca zmarł przed 31 grudnia 1982 roku.

[edytuj] od 1994 do TERAZ

obecnie obowiązuje: Prawo autorskie (Dz.U. 1994, nr 24, poz. 83, tekst jednolity: Dz.U. 2000, nr 80, poz. 904) (poniżej streszczenie zapisów)

• czas obowiązywania: od 4 lutego 1994 roku
  
• uwagi:
  (zapisy są bardziej szczegółowe i skomplikowane)
• czas trwania autorskich praw majątkowych: z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat 70:
  1. od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,
  2. w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość,
  3. w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia,
  4. w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
• jak liczyć ? - czas liczy się podobnie, więc dzieła opublikowane po wejściu ustawy w 1994 roku przejdą na własność publiczną po (zazwyczaj) 70 latach od śmieci artysty, czyli najwcześniej w 2065 roku (czyli już za ponad 57 lat).