Berlin Friedrichstraße

Z Wikipedii

Główne wejście

Berlin Friedrichstraße
Dworzec Friedrichstraße w widoku od południowego zachodu
Dane podstawowe
Liczba peronów	2 + 2 S-Bahn + 2 metra
Liczba krawędzi peronowych	4 + 4 S-Bahn + 2 metra
Kasy	Reisezentrum
Przejście nadziemne	jest
Przejście podziemne	jest
Historia
Data budowy	1878-1882, przebudowa 1919-1925
Linie przechodzące przez stację
Linia wiaduktowa (kolej regionalna i dalekobieżna)
Linia wiaduktowa (kolej miejska)
Linia S-Bahn Północ-Południe (kolej miejska)
Linia metra U6

Friedrichstraße
(U6)
$Zdjęcie {{{nazwa_stacji}}}$
Poprzednia stacja	Oranienburger Tor
Następna stacja	Französische Straße
Oddanie do użytku	30 stycznia 1923

Dworzec Berlin Friedrichstraße - dworzec kolejowy położony na linii kolei wiaduktowej w Berlinie, przy jej skrzyżowaniu z Friedrichstraße. Pod głównym budynkiem dworca znajduje się podziemne perony metra oraz S-Bahn. Na dworcu zatrzymują się pociągi regionalne (osobowe RB i przyspieszone RE).

Ze względu na centralne położenie w dzielnicy Mitte, przy jednej z głównych ulic (Friedrichstraße) i w pobliżu bulwaru Unter den Linden, Bramy Brandenburskiej oraz Reichstagu ma obecnie duże znaczenie w ruchu turystycznym, jednocześnie stanowiąc ważny węzeł przesiadkowy w ruchu miejskim.

S-Bahn i pociągi regionalne zatrzymują się na trzech peronach nadziemnych, oznaczonych licząc od południa A, B i C. Perony nakryte są dwunawową halą peronową. Podziemny peron linii metra U6 znajduje się w ciągu Friedrichstraße, zaś peron S-Bahn - wzdłuż Reichpietschufer (nabrzeża Sprewy), przez co w rzucie perony tworzą trójkąt. Stacja nie posiada wyodrębnionej hali wejściowej, wszelkie urządenia służące odprawie i pobytowi podróżnych znajdują się pod peronami.

[edytuj] Historia

Dworzec Friedrichstraße w 1903 - przed przebudową

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Berlin Friedrichstraße

W 1878 rozpoczęto prace nad budynkiem dworca według projektu Johannesa Vollmera. Jego inauguracja nastąpiła wraz z uruchomieniem kolei estakadowej: 7 lutego 1882 dla pociągów lokalnych i 15 maja tegoż roku dla pociągów dalekobieżnych. Każda z linii posiadała wówczas na dworcu po dwa tory, każdorazowo z peronem centralnym. Poza głównym wejściem położonym po stronie północnej połączono wkrótce zachodni koniec peronu kolei lokalnej mostem przez Sprewę z Schiffbauerdamm. Ponieważ jednonawowa łukowa hala peronowa już przed I wojną światową stała się zbyt ciasna, została w 1914 wyburzona, jednak prace nad rozbudową dworca kontynuowano dopiero po wojnie. W latach 1919-1925 powstała według projektu Carla Theodora Brodführera istniejąca do dziś dwunawowa hala z trzema peronami, 30 stycznia 1923 otwarto linię metra, zaś w 1936 - tunelowa stacja S-Bahn. Jej budowa wraz z prowadzącym do niej tunelem ze względu na naciski rządu hitlerowskiego na prędkość robót pochłonęła wiele ofiar śmiertelnych.

W latach 1961-1990 znajdujący się na terytorium NRD dworzec stanowił kolejowe przejście graniczne między Berlinem Wschodnim a Zachodnim. 13 sierpnia 1961 wraz z wzniesieniem muru berlińskiego podzielono dworzec na kilka oddzielonych od siebie części:

Podziemne perony metra i S-Bahn stanowiły przystanek przesiadkowy między eksterytorialnymi zachodnioberlińskimi liniami. Znajdowały się na nich kioski Intershopu (odpowiednik polskiego Peweksu), miały też połączenie z przejściem granicznym.
Perony nadziemne zostały rozdzielone stalową ścianą dzielącą halę między peronami B i C, odpowiadającą funkcjonalnie murowi berlińskiemu.
- Większa, południowa część dworca, stanowiła stronę zachodnią - peron B był stacją końcową zachodnioberlińskiej linii S-Bahn, połączenie torowe na wschód zlikwidowano. Peron A stanowił stację kontrolną dla pociągów międzynarodowych w obu kierunkach.
- Peron C w północnej części dworca stanowił stację końcową wschodnioberlińskich linii S-Bahn. Tory wybiegające na zachód były zabarykadowane, zaś hala obserwowana przez funkcjonariuszy straży granicznej i służb specjalnych. Ze względu na centralne położenie na tym peronie panował duży ruch pasażerski.
Pomieszczenia pod estakadą (na poziomie terenu) mieściły placówkę straży granicznej z poczekalniami, aresztem i kantorem obowiązkowej wymiany walut.
Ze względu na ciasnotę pomieszczeń straży granicznej wzniesiono później na trójkątnej działce na północ od dworca połączony z nim korytarzem budynek przejścia granicznego, nazywany przez ludność pałacem łez (niem. Tränenpalast)

Po zjednoczeniu Niemiec w latach 90. i w 2002 dworzec został gruntownie wyremontowany i przystosowany do dawnej funkcji dworca śródmiejskiego. Perony A i B służą odtąd pociągom regionalnym, zaś C — ponownie S-Bahn, jako peron przelotowy.