Bitwa pod Alezją
Z Wikipedii
| Bitwa pod Alezją Wojna Rzymu z Galami |
|||||||||||||||||
 Rekonstrukcja umocnień rzymskich |
|||||||||||||||||
| Data | 52 p.n.e. | ||||||||||||||||
| Miejsce | Wzgórze Auxois w pobliżu Dijon | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo Rzymian | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Bitwa pod Alezją między wojskami rzymskimi i Galami miała miejsce w 52 roku p.n.e. podczas podboju Galii przez Juliusza Cezara.
Spis treści |
[edytuj] Geneza konfliktu
W latach 58-51 p.n.e. wódz rzymski Gajusz Juliusz Cezar, jako prokonsul Galii Przedalpejskiej podbił całą Galię po kanał La Manche i Ocean Atlantycki. Zorganizował też zbrojne wyprawy przeciwko Brytanii i za Ren przeciwko Germanom. Te dwie ostatnie kampanie odciągnęły siły rzymskiego wodza z Galii i pozwoliły jej mieszkańcom rozniecić serię powstań przeciwko rzymskiemu panowaniu. Pierwsze próby były nieudane, lecz na początku 52 roku p.n.e. młody książę Arwernów, Wercyngetoryks, w kolejnym powstaniu zastosował taktykę spalonej ziemi. Dzięki niej odniósł szereg sukcesów, przejściowo odciął nawet główne siły Cezara w Galii Przedalpejskiej. Dzięki tym sukcesom skupił pod swym zwierzchnictwem wszystkie plemiona galijskie.
[edytuj] Przebieg bitwy
Do decydującego starcia doszło pod Alezją (około 30 kilometrów na zachód od dzisiejszego Dijon), którą Cezar otoczył prawie wszystkimi legionami, jakimi dysponował. Twierdza Alezja leżała na wysokim płaskowyżu, praktycznie niedostępnym dla nacierających wojsk. Dlatego Cezar zdecydował się na długotrwałe oblężenie i wzięcie głodem obrońców, którzy mieli zapasy żywności tylko na miesiąc.
Otoczył twierdzę podwójnym 15-kilometrowym pasem fortyfikacji, wykorzystując przy tym dwie rzeczki, w których widłach znajdowała się Alezja. Pas wewnętrzny miał zabezpieczyć obozy Rzymian przed wypadami Galów z twierdzy, zaś zewnętrzny przed atakami posiłków galijskich, jakie po kilku tygodniach nadeszły ze wszystkich stron.
Warto zwrócić uwagę na wielkość zaangażowanych sił. Rzymian było około 70 tysięcy, Galów w otoczonej Alezji ponad 90 tysięcy, a posiłki "pospolitego ruszenia" Galów liczyły, według przekazów rzymskich, aż 250 tysięcy. Oczywiście tę dysproporcję sił łagodziło lepsze wyszkolenie i uzbrojenie legionistów rzymskich, zaś przede wszystkim właśnie owe dwie linie fortyfikacji, opasujące oblężone miasto. Głównymi elementami tych linii były palisady z wieżami obronnymi oraz rowy najeżone zaostrzonymi palami lub napełnione wodą.
Przez kilka dni obie armie galijskie, wewnętrzna i zewnętrzna, atakowały umocnienia rzymskie, ale bezskutecznie. Gdy wreszcie udało się Galom przełamać zewnętrzne linie umocnień i wedrzeć w głąb obrony Rzymian, zostali odrzuceni przez posiłkującą rzymskie wojska jazdę germańską (rzekomo wpadli w panikę na widok czerwonego płaszcza Cezara, który osobiście interweniował w bitwie). Starcie zakończyło się wielkimi stratami po stronie Galów. Obrońcy Alezji stracili wtedy nadzieję na zwycięstwo, czy przeżycie. Wówczas Cezar w ultimatum zażądał oddania się w niewolę Wercyngetoryksa, obiecując darowanie życia jego buntowniczym wojskom. Tak też się stało.
[edytuj] Skutki bitwy
Wercyngetoryks uznał swą porażkę i ofiarował się za swój lud. Po upadku Alezji Rzymianie już bez większego problemu zgnietli ostatnie ogniska galijskiego oporu, Cezar zaś zwolnił i odesłał do domu jeńców, a następnie zawarł z naczelnikami i wodzami plemion galijskich układy o współpracy i umiarkowanych trybutach na rzecz Rzymu. Potem przez ponad cztery stulecia Galia była najwierniejszą i najbogatszą, obok Egiptu, prowincją imperium rzymskiego.
Cesarstwo rzymskie nie miało odtąd na dziesięciolecia poważniejszych wrogów i wojen zewnętrznych. Do Rzymu płynęły rzesze niewolników, tania żywność i różnorakie towary ze wszystkich podbitych prowincji od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Mniejszą. Cezar zaczął wprowadzać liczne reformy, dotyczące głównie wojska, administracji imperium i finansów. Ale przede wszystkim, jako dożywotni dyktator zadbał o swój własny splendor i chwałę, organizując cztery parady triumfu i zwycięstwa. W największej, za ozdobnym rydwanem, na którym jechał on sam w purpurowej szacie, wieziono w stalowej klatce, jak dzikie zwierzę, Wercyngetoryksa. Po paradzie uduszono go, z rozkazu Cezara, w więzieniu. Dzisiaj uważany jest za bohatera narodowego Francji.
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Źródła
- Gajusz Juliusz Cezar: Wojna Galijska. Ossolineum, 1978.
[edytuj] Opracowania
- Gerard Walter: Cezar. Warszawa: PIW, 1983. ISBN 83-06-02994-1.
- Aleksander Krawczuk: Gajusz Juliusz Cezar. Ossolineum, 1972.
- Jean Markale: Wercyngetoryks. Warszawa: PIW, 1988. ISBN 83-06-01539-3.
- R.Ernest Dupuy Trevor N. Dupuy: The Harper Encyclopedia of Military History. New York: HarperCollins, 1993. ISBN 0-06-270056-1.
