Celownik bombowy
Z Wikipedii
Celownik bombowy urządzenie stosowane w samolotach bombowych pozwalające przewidzieć miejsce upadku bomby lotniczej, a więc umożliwiające dokonanie zrzutu bomb we właściwym momencie.
Spis treści |
[edytuj] Teoria
Każdy przedmiot, również bomba lotnicza, wyrzucony z lecącego samolotu porusza się zgodnie z prawami fizyki, bądź rzutem poziomym (jeśli samolot leci równolegle do ziemi), bądź rzutem ukośnym gdy samolot nurkuje w kierunku ziemi albo wznosi się do góry. Przedmiot ten upadnie w pewnej odległości od miejsca nad którym znajdował się samolot w chwili zrzutu. Aby trafić w cel trzeba zrzucić bombę w takim momencie aby bomba przeleciała dokładnie tyle ile dzieli samolot od celu. W przypadku samolotu lecącego na wysokości 3000 m z prędkością 400 km/h bomby upadną prawie 3 km od punktu nad którym znajdowł się samolot w momencie zrzutu bomb.
- Zasadnicze czynniki wpływające na odległość poziomą jaką przeleci bomba w powietrzu.
- wysokość lotu
- prędkość lotu
- kurs samolotu (równoległy do ziemi, nurkowanie, wznoszenie)
- poprawka na ruch celu w przypadku celu poruszającego się, np. płynącego okrętu
- drugorzędne czynniki wpływające na celność
- kierunek i prędkość wiatru
- drobne, chwilowe odchyłki kursu samolotu w momencie zrzutu
- kształt bomby (opór aerodynamiczny)
- czas reakcji bombardiera (typowy czas reakcji rzędu 0.1 s przy prędkości 400 km/h powoduje, że bomba wyląduje ok. 10 m dalej)
- precyzja samego celownika
[edytuj] Początki
Najprymitywniejszym celownikiem bombowym stosowanym w początkowym okresie I wojny światowej był otwór wycięty z podłodze, z rozpiętymi drutami pozwalającymi ocenić szybkość przesuwania się obiektów na ziemi. Bardziej rozwiniętą wesją było koło z naniesioną skalą.
W okresie międzywojennym w powszechnym użyciu były proste mechaniczne lub mechaniczno-optyczne celowniki bombowe[1].
[edytuj] Dojrzałość
Przełomem było skonstruowanie celownika Nordena. Amerykańscy bombardierzy przechwalali się, że dzięki temu celownikowi są w stanie z dużej wysokości trafić bombą w beczkę.
[edytuj] Celowniki specjalne
[edytuj] Do bombardowania w locie nurkowym
[edytuj] Radarowe
W przypadku bombardowań nocnych cel nie był widoczny, dlatego Brytyjczycy skonstruowali celownik radarowy H2S (na fali 10 cm), a potem jego ulepszoną wersję H2X (na fali 3 cm).
Celownik radarowy raczej służył do określania położenia celu a nie do precyzyjnego celowania, gdyż był używany do nalotów dywanowych.
[edytuj] Współczesność
Ulepszoną wersją celowników Nordena stały się celowniki elektroniczne, obliczające poprawkę automatycznie, najpierw analogowe a potem cyfrowe. Ich znaczenie spadło wraz z wprowadzeniem bomb kierowanych.
