Ciśnienie
Z Wikipedii
Ciśnienie to wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni podzielona przez powierzchnię na jaką ona działa, co przedstawia zależność:
gdzie: p – ciśnienie (Pa), Fn - składowa siły prostopadła do powierzchni (N), S - powierzchnia (m²).
W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją objętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako funkcja stanu.
Uogólnieniem pojęcia ciśnienia jest naprężenie.
Do pomiaru służy manometr i barometr.
[edytuj] Przeliczanie jednostek
| paskal | bar | N/mm2 | kG/m2 | kG/cm2 atmosfera techniczna (at) |
atmosfera fizyczna (atm) |
tor [Tr] mmHg |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 Pa (N/m2) = | 1 | 10-5 | 10-6 | 0,102 | 0,102×10-4 | 0,987×10-5 | 0,0075 |
| 1 bar (daN/cm2) = | 100.000 | 1 | 0,1 | 10200 | 1,02 | 0,987 | 750 |
| 1 N/mm2 = | 106 | 10 | 1 | 1,02×105 | 10,2 | 9,87 | 7500 |
| 1 kG/m2 = | 9,81 | 9,81×10-5 | 9,81×10-6 | 1 | 10-4 | 0,968×10-4 | 0,0736 |
| 1 atmosfera techniczna (at) = 1 kG/cm2 = |
98100 | 0,981 | 0,0981 | 10000 | 1 | 0,968 | 736 |
| 1 atmosfera fizyczna (atm) = (760 tor [Tr]) = |
101325 | 1,013 | 0,1013 | 10330 | 1,033 | 1 | 760 |
| 1 tor [Tr] = 1 mmHg = | 133 | 0,00133 | 1,33×10-4 | 13,6 | 0,00132 | 0,00132 | 1 |
Podstawowe jednostki ciśnienia przeliczone na paskale.
- 1 hPa (hektopaskal) = 100 Pa,
- 1 MPa (megapaskal) = 1 000 000 Pa,
- 1 kPa (kilopaskal) = 1000 Pa.
Przykłady:
- 34 hPa = ? Pa
1 hPa = 100 Pa, więc 34 hPa = 34 x 100 Pa = 3400 Pa;
- 3 MPa = ? Pa
1 MPa = 1 000 000 Pa, więc 3 MPa = 3 x 1 000 000 Pa = 3 000 000 Pa;
- 19 kPa = ? Pa
1 kPa = 1000 Pa, więc 19 kPa = 19 x 1000 Pa = 19 000 Pa.
[edytuj] Ciśnienie względne/bezwzględne
Ciśnienie może być określone względem próżni – tzw. ciśnienie bezwzględne czyli absolutne, lub względem ciśnienia w otoczeniu – nadciśnienie (lub ciśnienie względne, jednak ten termin jest dwuznaczny).
W technice powszechnie mierzy się i podaje ciśnienie płynów względem ciśnienia atmosferycznego; nadciśnienie w tym znaczeniu określa się jako ciśnienie manometryczne.
Przykładowo, że jeśli ciśnienie w pojemniku jest równe 0,3 MPa (nadciśnienie), to ciśnienie bezwzględne wynosi 0,3 MPa + 0,1 MPa = 0,4 MPa (0,1 MPa to ciśnienie atmosferyczne).
Przed upowszechnieniem układu SI ciśnienie manometryczne zaznaczało się to przez dodatek litery n po symbolu wymiaru ciśnienia, dla odróżnienia ciśnienie absolutne zaznaczało się przez dodatek litery a, tzn. w przytoczonym przykładzie ciśnienie byłoby podane jako 3 atn lub 4 ata (stosując przybliżenie 0,1 MPa = 1 at).
