Czesne
Z Wikipedii
Czesne - opłata za pobieranie nauki, najczęściej spotykana w szkołach wyższych. W większości krajów europejskich zwykle szkoły publiczne pobierają czesne za naukę na studiach wieczorowych i zaocznych - studia dzienne są zazwyczaj z czesnego zwolnione. Szkoły niepubliczne z zasady pobierają opłatę na wszystkich systemach studiów. W większości krajów anglosaskich czesne pobierane jest również w większości szkół publicznych, a czasem również na niższych poziomach kształcenia. Jest to jednak powiązane z łatwiejszym uzyskiwaniem kredytów (studenckich) i licznymi stypendiami.
[edytuj] Historia
Opłaty za naukę pobierane były od niepamiętnych czasów, dopiero jednak w starożytnej Grecji, gdzie szkolnictwo przyjęło w miarę masowy wymiar pojawiła się duża grupa przeciwników opłat. Przykładem może być tu Platon, który często atakował sofistów za pobieranie przez nich opłat. W Chinach raczej nie podważano (i nie podważa się, mimo formalnego komunizmu) konieczności wynagradzania nauczyciela przez ucznia, tym bardziej, że sam Konfucjusz pobierał opłaty. W średniowiecznej Europie kościół katolicki oraz państwa zwykle nie pobierały opłat. Podobny system pojawił się później w krajach protestanckich i w Rosji. We wszystkich tych wypadkach wykształceni ludzie byli zwykle zatrudniani w administracji oraz w innych strukturach instytucji płacącej za ich kształcenie (kościoły, państwa). Czesne zaczęło się stopniowo pojawiać w późnym Oświeceniu wraz ze wzrostem liczby uczniów oraz prywatnych uczelni. Zasady państwa opiekuńczego, które ostatecznie zdominowały większość krajów europejskich po II wojnie światowej doprowadziły do bezpłatności edukacji na wszystkich poziomach. Coraz częściej na świecie zaczyna się jednak dyskutować nad efektywnością tego modelu, po porównaniu go z dość skutecznymi modelami anglosaskimi, w których czesne pojawia się bardzo często.
