Dolina Loary
Z Wikipedii
Dolina Loary to kraina historyczna Francji, na obszarze której znajduje się ponad 300 średniowiecznych i renesansowych zamków oraz pałaców doby oświecenia usytuowanych nad Loarą i jej dopływami.
Za turystyczną stolicę regionu, z racji swego położenia i kuchni, uznawane jest Tours. Na drugim miejscu znajduje się Angers, lecz więcej zabytków mają takie historyczne miasta, jak Amboise, Blois, Saumur i Beaugency, rozrzucone wzdłuż rzeki. Tradycyjnie rozumiana Dolina Loary to ciąg majestatycznych zamków, wśród których są niezwykłe malowniczy Château Azay-le-Rideau oraz otoczony pięknymi ogrodami zamek w Villandry. Dalej na północ znajdują się miasta Le Mans i Chartres ze średniowiecznymi katedrami otoczone murami galorzymskimi. Leżące na zachodzie regionu Nantes jest portem i bramą na Atlantyk.
Spis treści |
[edytuj] Wprowadzenie
Dolina Loary (franc. Le Val de Loire) nazywana jest Ogrodem Francji i Kolebką języka francuskiego. Jest znana i podziwiana ze względu na architekturę także takich miast jak Chinon, Nantes, czy Orlean i opromienionych sławą zamków.
Dolina Loary, wraz z jej licznymi pomnikami kultury, stanowi renesansowy i oświeceniowy wizerunek sztuki europejskiej. To połączenie piękna krajobrazu z kulturalnym dziedzictwem, którego obrazem są tutejsze miasta, wioski, liczne zamki i produkowane w regionie wino, decyduje o wyjątkowości doliny.
2 grudnia 2000 roku UNESCO wpisało środkową część doliny rzeki, pomiędzy ujściami Maine i Sully-sur-Loire, na swoją prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa. Wybierając ten obszar, na który składają się departamenty Loiret, Loir-et-Cher, Indre-et-Loire i Maine-et-Loire, komitet w uzasadnieniu podał, że Dolina Loary jest: "an exceptional cultural landscape, of great beauty, comprised of historic cities and villages, great architectural monuments - the Châteaux - and lands that have been cultivated and shaped by centuries of interaction between local populations and their physical environment, in particular the Loire itself."
[edytuj] Historia
Dolina była zamieszkała już w czasach galijskich, ale decydującą przyczyną powstania wspaniałych budowli w dolinie Loary była nowa koncepcja rezydencji i dworu.
Pojawiła się ona po powrocie Walezjuszów z wojen w Italii. Okazało się bowiem, że istniejące zamki średniowieczne nie mają już racji bytu, tym bardziej, że zapanował okres pokoju. Karol VIII, Ludwik XII i Franciszek I zaczęli naśladować włoski styl życia, w którym o potędze władzy królewskiej świadczyła kultura, elegancja i przepych.
Większość zamków pochodzi z okresu renesansu i została zaprojektowana dla królów i arystokratów francuskich przez włoskich artystów. Istnieje także kilka zamków pochodzących z okresu wczesnego średniowiecza.
W połowie XVI wieku król Franciszek I przemieścił ośrodek sprawowania władzy z powrotem znad Loary do Paryża. Wielcy architekci podążyli za nim, ale Dolina Loary nadal dla arystokracji francuskiej pozostała miejscem wypoczynku. Wstąpienie na tron Ludwika XIV w połowie XVII wieku uczyniło z Paryża - gdy król zbudował pałac w Wersalu. Niemniej jednak ci, którzy cieszyli się łaską królewską, a byli bogaci, odnawiali stare châteaux lub budowali zupełnie nowe letnie rezydencje nad Loarą.
Podczas rewolucji francuskiej znaczna liczba châteaux została zburzona lub do cna splądrowana, a ich dawni właściciele potracili głowy na gilotynie. W czasie obu wojen światowych niektóre zamki pozamieniano na kwatery dowódcze różnych armii.
Dzisiaj te châteaux, które pozostały w rękach prywatnych, służą ich właścicielom jako miejsca zamieszkania (w kilku przypadkach dostępne dla turystów), jednak większość to hotele i pensjonaty. Niektóre zajmują władze lokalne różnych szczebli, a największe, jak zamek w Chambord, znajdują się w gestii rządu francuskiego, jako odwiedzane przez setki tysięcy turystów rocznie muzea.
[edytuj] Lista zamków
Oto niepełna jeszcze lista zamków zachowanych do dnia dzisiejszego:
- Zamek w Amboise
- Zamek w Anet
- Zamek w Angers
- Zamek Ainay-le-Vieil
- Zamek w Azay-le-Rideau
- Zamek w Beauregard
- Zamek w Blois
- Zamek w Brissac
- Zamek w Chambord
- Zamek w Chamerolles
- Zamek w Chateaudun
- Zamek w Chaumont
- Zamek Chenonceau
- Zamek w Cheverny
- Zamek w Chinon
- Zamek w Chissay
- Zamek w Gien
- Zamek w Gizeux
- Zamek w La-Ferte Saint Aubin
- Zamek w Langeais
- Zamek w Lavardin
- Zamek w Le Gue Pean
- Zamek w Le-Lude
- Zamek w Loches
- Zamek w Luynes
- Zamek w Meung-Sur-Loire
- Zamek w Montgeoffroy
- Zamek w Montpoupon
- Zamek w Saumur
- Zamek w Serrant
- Zamek w Sully-Sur-Loire
- Zamek w Talcy
- Zamek w Troussay
- Zamek w Ussé
- Zamek w Valençay
- Zamek w Verrerie
- Zamek w Villandry
- Zamek w Villesavin
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Ossolineum 1978
- Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1982, ISBN 83-01-03664-8
- Zamki nad Loarą, pr. zb. Ossolineum 1992, ISBN 83-04-03805-6
