Dolina Waksmundzka
Z Wikipedii
Dolina Waksmundzka – dolina tatrzańska, odgałęzienie Doliny Białki. Dolina wcina się pomiędzy Wołoszyn i Koszystą, sięga pod przełęcz Krzyżne. Otaczające ją grzbiety odgradzają ją od: Doliny Roztoki (Wołoszyn), Doliny Pańszczyca (Koszysta) i Doliny Pięciu Stawów (przełęcz Krzyżne).
Powierzchnia Doliny Waksmundzkiej wynosi ok. 6,0 km². Ukształtowana została w wyniku działań lodowca, powstała na linii dyslokacji tektonicznej. Zbudowana jest z granitoidówów (w części powyżej 1400 m n.p.m. oraz skał osadowych w niższych partiach. W ukształtowaniu podłużnym widoczne progi polodowcowe. W górnej części występują kotły polodowcowe oraz wisząca dolinka – Świstówka Waksmundzka (w zboczach Małej Koszystej, nazywana też Zbójnicką), niżej moreny. Zbocza porastają świerki i limby, zachowane naturalne partie borów. Dolina jest ostoją dla niedźwiedzi (gawry z zboczach otaczających ją grzbietów), świstaków, kozic i jeleni.
Przez Dolinę Waksmundzką płynie Potok Waksmundzki (wpływający do Białki w pobliżu Palenicy Białczańskiej). Dolina jest niedostępna dla turystów (ścisły rezerwat przyrody), tylko w dolnej jej części, na wysokości 1250 m n.p.m. przebiegają znakowane szlaki turystyczne z Rusinowej Polany i Równi Waksmundzkiej do Roztoki a u jej wylotu przebiega szosa w kierunku Morskiego Oka – Droga Oswalda Balzera.
Dolina jest doskonale widoczna z szczytu Gęsiej Szyi (w pobliżu Rusinowej Polany).
Nazwa doliny związana jest z podhalańską wsią Waksmund, której własnością była Hala Waksmundzka. W dawniejszych czasach dolina była nazywana także Doliną Zbójnicką, ponieważ stanowiła częste siedlisko i schronienie zbójników.
[edytuj] Szlaki turystyczne
Dolną część doliny przecina kilka szlaków:
– z Toporowej Cyrhli przez Psią Trawkę, Waksmundzką Rówień, Polanę pod Wołoszynem i szosą przez Wodogrzmoty Mickiewicza do Morskiego Oka.
– od Rusinowej Polany do Polany pod Wołoszynem.
– niebieski z Doliny Filipka przez Rusinową Polanę do Palenicy Białczańskiej.
