Ekonomia podaży

Z Wikipedii

Ekonomia podaży (ang. supply-side economics) - to koncepcja polityki gospodarczej powstała w połowie lat 70. XX w. w Stanach Zjednoczonych, realizowana przez prezydenta Ronalda Reagana i George'a Busha w latach 1980-1992.

Twórcami ekonomii podaży byli: Robert Mundell, Arthur Laffer oraz Jude Wanniski. Wyszli z założenia, że przyczyną kryzysu, w jakim od połowy lat 70. XX w. pogrążyła się gospodarka amerykańska, była interwencja państwa, prowadzona zgodnie z teorią Johna M. Keynesa. Twierdzili, że działania interwencyjne państwa nie zdołają przezwyciężyć kryzysu, a jedynie zakłócają mechanizm rynkowy. Zamiast więc modyfikować kapitalizm, należy powrócić do kapitalizmu opisywanego przez Adama Smitha i Jeana B. Saya, tj. gospodarki rynkowej i wysokiej akumulacji, której źródłem były oszczędności.

Zwolennicy ekonomii podaży krytycznie oceniali politykę podatkową, która w ich ocenie obniżała aktywność gospodarczą Amerykanów. W gospodarce przypisywali większe znaczenie podaży dóbr niż popytu. Poszukiwali motywów ludzkiej aktywności w sferze gospodarczej. Ponieważ za jedyny motyw uznali wysokość płaconych podatków, i przekonywali, że krańcowa stopa opodatkowania dochodów w Stanach Zjednoczonych jest zbyt wysoka, postulowali redukcję podatków, zarówno od osób fizycznych, jak i przedsiębiorstw. Twierdzili, że obniżenie podatków zdynamizuje gospodarkę amerykańską. Dowodzili, że przez oddziaływanie w sferze mikroekonomicznej osiągnie się cele makroekonomiczne: wzrost PKB, spadek bezrobocia i obniżenie poziomu inflacji.

Zwolennicy ekonomii podaży ponad krótkookresowe wahania koniunktury przedkładali długookresowy wzrost gospodarczy. Nie podzielali obaw swych przeciwników o pojawienie się deficytu budżetowego. Odrzucili też zarzut, że obniżka podatków, powiększając dochody rozporządzalne ludności, wywoła inflację, argumentując, że redukcja w równym stopniu obejmie dochody osób fizycznych i korporacji, zatem wzrost popytu konsumentów zostanie zrównoważony przez wzrost produkcji i poziom cen się nie zmieni. Jeśli redukcja podatków zostanie uznana za zjawisko trwałe, to zwiększy się potencjał produkcyjny gospodarki amerykańskiej.

Po 12 latach eksperymentu ekonomii podaży w Stanach Zjednoczonych pojawił się deficyt budżetowy i inflacja, a społeczeństwo amerykańskie w wyborach opowiedziało się za prezydentem Billem Clintonem, zwolennikiem ingerencji państwa w gospodarkę. Sukces makroekonomiczny ekonomii podaży był krótkookresowy (1981-1988). Jej osiągnięciem było uporządkowanie amerykańskiego systemu podatkowego i zahamowanie wzrostu obciążeń podatkowych. Natomiast nie sprawdziła się jej teza o pozytywnym wpływie redukcji podatków na wzmożenie aktywności zawodowej pracowników, na zwiększenie poziomu inwestycji i oszczędności.

Zobacz też: Krzywa Laffera

Źródło: