Fotografia otworkowa
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: stylistyka, formatowanie, linki wewnętrzne. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Fotografia otworkowa – technika wykonywania zdjęć przy pomocy aparatu typu camera obscura.
Spis treści |
[edytuj] Działanie
Światło przechodząc przez otworek o małej średnicy tworzy na przeciwległej ścianie obraz, którego jasność będzie proporcjonalna do jasności punktu na zewnątrz oraz wielkości otworka. Jeśli otworek nie jest dostatecznie mały nie może być traktowany jako punkt, światło wychodzące z jednego punktu przedmiotu utworzy na matówce koło o wielkości proporcjonalnej do wielkości otworka, dlatego zwiększanie średnicy otworka zmniejsza ostrość obrazu. Zmniejszanie średnicy otworka poprawia ostrość, ale zmniejsza jasność. Poprawa ostrości nie jest dowolna, gdy otworek ma średnicę porównywalną z długością fali świetlnej na ekranie wyraźnie widać rozmycie obrazu wywołane dyfrakcją światła.
Wewnątrz ciemni kamery powstaje obraz wystarczająco mocny, by naświetlić materiał światłoczuły. Obraz powstający różni się od obrazu uzyskanego przez aparat fotograficzny tym, że jest bardziej miękki-nieostry. Wielkość krążka rozproszenia jest stała dla przedmiotów znajdujących się w dowolnej odległości od otworka kamery, dzięki czemu głębia ostrości w fotografii otworkowej rozciąga się od zera do nieskończoności.
[edytuj] Jak zrobić kamerę otworkową
Do zbudowania kamery potrzebujemy pudełka lub puszki po herbacie, czarnego materiału do wyłożenia wnętrza pudełka oraz folii aluminiowej, w której zrobimy dziurkę pełniącą funkcję naszego obiektywu. Wycinamy otwór w pudełku lub puszce a następnie od środka naklejamy zakrywającą go folię aluminiową. W folii robimy malutki otworek, najlepiej za pomocą szpilki. Wielkość otworu powinna być w granicach 0,1mm -0,3 mm.
Z zasady powstawania obrazu w ciemni optycznej wynika, że im mniejsza średnica otworka, tym ostrzejszy obraz, ale mniejsza jasność obrazu w kamerze. Przypomina to działanie przysłony w obiektywie aparatu fotograficznego. Średnica otworu musi być odpowiednio dobrana – zbyt duża nie pozwoli, aby obraz był widoczny.
Metodę wyliczenia optymalnej średnicy otworu określił Jozef Petzval. Wzór rozwinął Lord Rayleigh i w tej postaci jest stosowany nadal :
Gdzie d – średnica otworu, f – długość ogniskowej (odległość od otworu do obrazu).
[edytuj] Technika wykonywania fotografii otworkowych
Przed przystąpieniem do pracy należy pamiętać żeby założyć film na tylnej ściance naszego pudełka, pamiętajmy zrobić to w całkowitej ciemności by nie dopuścić do prześwietlenia kliszy bądź papieru światłoczułego. Zaklejając nasz „obiektyw” materiałem nieprzepuszczającym światła możemy przystąpić do odpowiedniego ustawienia naszej kamery otworkowej.
Od odległości między fotografowanym przedmiotem a obiektywem, między obiektywem a płaszczyzną obrazu i od wielkości negatywu zależy kąt widzenia, powiększenie (lub pomniejszenie) i perspektywa obrazu. Te same zależności obserwujemy w kamerze otworkowej. Im dalej będziemy odsuwać negatyw od otworka, tym mniejszy będzie kąt widzenia naszego aparatu i tym większe powiększenie obrazu uzyskamy. Efekt będzie odpowiadał użyciu obiektywu o długiej ogniskowej. I odwrotnie: zbliżając negatyw, zwiększamy kąt widzenia, a przedmioty odzwierciedlone są jako mniejsze. Uzyskujemy wówczas efekt obiektywu krótkoogniskowego (szerokokątnego).
Przedmiot fotografowany z daleka będzie wykazywał niewielkie zniekształcenia perspektywy (jak w obiektywie długoogniskowym). Kiedy jednak podejdziemy bliżej (ponieważ obraz przedmiotu w kamerze otworkowej pozostaje ostry niezależnie od odległości, możemy fotografować niewielkie przedmioty z odległości nawet kilku centymetrów), przerysowania perspektywy staną się naprawdę duże (jak w obiektywie szerokokątnym).
Pamiętajmy o zachowaniu odpowiedniej odległości między otworkiem a płaszczyzną obrazu. Im dalej odsuniemy negatyw, tym mniejsza będzie jasność uzyskanego obrazu. Oczywiście nasz otworek przepuszcza przez cały czas taką samą ilość światła, jednak, jeżeli odsuniemy płaszczyznę obrazu na dwukrotnie większą odległość, obraz, który uzyskamy, będzie powiększony dwukrotnie, a światło będzie się rozkładać na czterokrotnie większej powierzchni, wymagając czterokrotnie dłuższej ekspozycji. Mamy tu praktyczną demonstrację zasady, że natężenie światła jest odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości.
Aby zmierzyć światło, najlepiej skorzystać ze zwykłego obiektywu a potem przedłużyć czas odpowiednią ilość razy. Skorzystać możemy z gotowych już tabelek bądź na podstawie własnych doświadczeń określić odpowiednią ilość światła.
Ciekawe efekty uzyskuje się układając w kamerze materiał światłoczuły nie na płaszczyźnie a na walcu, a otrzymane zdjęcie nakleja się na walec (np. szklankę). Efekty artystyczne można uzyskiwać nadając otworkowi kształt inny niż koło.
