Franciszek Jiménez de Cisneros

Z Wikipedii

Franciszek Jiménez de Cisneros (ur. 1436 w Torrelaguna (prowincja toledańska), zm. 8 listopada 1517) – hiszpański kardynał, arcybiskup Toledo, franciszkanin.

Studiował w Alcalá de Henares, Salamance i Rzymie. W 1484 wstąpił do klasztoru de los Reyes zakonu franciszkanów w Toledo, a następnie za zezwoleniem przełożonych, do Castannar, gdzie w lesie wybudował sobie pustelnię. Został spowiednikiem królowej Izabeli Kastylijskiej, był też prowincjałem franciszkanów. Zasłynął wówczas z ascetycznego trybu życia, pieszo wizytując podległe mu klasztory. W 1495 został arcybiskupem Toledo i rozpoczął dzieło reformy kościoła katolickiego w Hiszpanii.

W 1500 założył uniwersytet w Alcalá de Henares, zreformował zakony. Dziełem jego życia było jednak wydanie tzw. Poligloty Kompluteńskiej (Biblia polyglotta Complutensia), przekładu pisma świętego z języków historycznych. W 1502 zgromadził wokół siebie uczonych greckich, żydowskich i hiszpańskich, z Niemiec sprowadził najlepszych drukarzy, papież Leon X przysłał mu wielkiej wartości rękopisy watykańskie. Nowy Testament ukazał się w 1514, Stary Testament w 1517. Pięcioksiąg wydrukowany został w językach hebrajskim, chaldejskim, greckim z trzema różnymi przekładami w języku łacińskim .

Zajął się także popularyzacją - kazał drukować żywoty świętych, popularne traktaty o rolnictwie, książki pouczające treści moralnej. Jego staraniom należy przypisać zachowanie liturgii gockiej (mozarabskiej) w katedrze toledańskiej. Założył też cztery szpitale, zbudował osiem klasztorów i dwanaście kościołów. Z jego też inicjatywy Hiszpania podbiła północne wybrzeża Afryki. Własnym kosztem urządził wyprawę i sam nią dowodząc, zdobył wiosną 1509 Oran. W 1507 papież mianował go kardynałem i wielkim inkwizytorem Kastylii. Po śmierci króla Ferdynanda został regentem Kastylii. Jako regent Kastylii Ximenes znalazł się w trudnym położeniu po zgonie króla Ferdynanda. Dzięki niemu Karol V został w 1516 obwołany królem jako Karol I. W 1516 odparł napad francuski na Nawarrę.