Franciszek Peter

Z Wikipedii

Franciszek (Franz) Peter (ur. 8 października 1896^[1] - zm. 1968^[2]) - austriacki lotnik - as myśliwski I wojny światowej, służący następnie w lotnictwie polskim, inżynier.

[edytuj] Służba w Austro-Węgrzech

Franz Peter urodził się w Wiedniu, jego rodzina pochodziła z Zaolzia. Podczas I wojny światowej służył w lotnictwie austro-węgierskim. Początkowo latał na samolotach rozpoznawczych, następnie ukończył szkolenie pilota myśliwskiego i od wiosny służył w eskadrze myśliwskiej Flik 3/J (Fliegerkompagnie 3/J) na froncie austriacko-włoskim, m.in. ze Stefanem Stecem. Latał w niej na myśliwcach Albatros D.III (Oef). Wojnę zakończył w stopniu porucznika (Oberleutnant).

16 lipca 1918 Peter w składzie klucza ze Stefanem Stecem i F. Navratilem odniósł dwa pierwsze zwycięstwa, nad myśliwcami włoskimi Hanriot HD-1 nad Val del Concei w rejonie jeziora Garda. 4 sierpnia 1918 zestrzelił włoski szybki bombowiec SVA-5 (sierż. Bartolomeo Arrigoni), a 20 sierpnia i 17 września bombowce Pomilio, zyskując status asa. 7 października 1918 zestrzelił szósty samolot - brytyjski myśliwiec Sopwith Camel koło Tarentu^[1].

[edytuj] Służba w Wojsku Polskim

sekcja wymaga uzupełnienia

Po zakończeniu I wojny światowej, na skutek spotkania w Wiedniu ze Stefanem Stecem, Peter przyjechał do Polski i zdecydował wstąpić do polskiego lotnictwa wojskowego. Służył bojowo najpierw w Grupie Lotniczej we Lwowie, broniącej miasta przed oddziałami ukraińskimi podczas wojny polsko-ukraińskiej. Latał tam jako pilot samolotów rozpoznawczych, często z obserwatorem Stanisławem Pietruskim. Brał udział w kilku lotach szturmowych atakując pozycje ukraińskie z broni pokładowej, a 30 kwietnia 1919 z Pietruskim rozpędził obsługę dwóch dział ukraińskich, zdobytych następnie przez Polaków. 14 maja został ranny^[3].

Brał następnie udział w wojnie polsko-radzieckiej, m.in. od lutego do marca 1920 dowodził 6 Eskadrą Wywiadowczą, działającą w rejonie Tarnopola^[4]. W polskiej służbie uzyskał stopień majora^[5].

[edytuj] Działalność konstruktorska - okres międzywojenny

Po wojnie osiedlił się w Polsce. Pracował w lotniczym przemyśle silnikowym, m.in. w 1929 skonstruował silnik gwiazdowy Peterlot (80 KM) zbudowany w ilości 9 sztuk, lecz mało udany. Do 1932 był kierownikiem działu silników Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa. Był następnie dyrektorem technicznym Wytwórni Maszyn Precyzyjnych "Avia". W 1933 z A. Seńkowskim skonstruował w PZInż silnik rzędowy PS-II Petersen (90 KM) - zbudowano 11 sztuk, a w 1934 zaprojektował w Avii 4-cylindrowe silniki rzędowe Avia P-4 (100 KM) i Avia 3 (63 KM)^[6].

Zmarł w 1968 w Warszawie.

Odznaczenia (m.in): Order Virtuti Militari V Klasy, Krzyż Walecznych, Polowa Odznaka Pilota^[5].

[edytuj] Źródła

• Tomasz Goworek, "Pierwsze samoloty myśliwskie lotnictwa polskiego", Warszawa 1991, ISBN 83-85001-46-8
• Stanisław Pietruski, "Lwowskie loty" w Lotnictwo z szachownicą nr 1

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Lista austro-węgierskich asów myśliwskich podczas I wojny światowej