Frank Lloyd Wright
Z Wikipedii
Frank Lloyd Wright (właśc. Frank Lincoln Wright, FLW, ur. 8 czerwca 1867 w Richland Center w stanie Wisconsin, zm. 9 kwietnia 1959 w Phoenix, stan Arizona, USA) – amerykański architekt modernistyczny, jeden z najważniejszych projektantów XX wieku.
Czerpał natchnienie z natury, a do swych prac wykorzystywał naturalne materiały budowlane. Choć jego projekty stały się inspiracją dla rozwoju stylu międzynarodowego, nie identyfikował się z nim i nie podzielał fascynacji funkcjonalistyczną sztuką architektoniczną – można go nazwać prekursorem architektury organicznej, czyli wkomponowanej i zespolonej z naturą. Jego budowle charakteryzowała przy prostocie bryły i dużej funkcjonalności rzutu ornamentyka, także w postaci ukrytego ornamentu, nie stronił też od form monumentalnych (Civic Center w Marin County, Kalifornia).
W 1885 rozpoczął studia inżynierskie na Uniwersytecie Stanowym Wisconsin, był członkiem bractwa Phi Delta Theta. Przerwał naukę w 1887, w 1889 uzyskał jednak dyplom. Szkołę opuścił, by przenieść się do Chicago i podjąć pracę w studio architektonicznym Adler and Sullivan. Od 1890 wykonywał całą pracę projektową w firmie. Odszedł po siedmiu latach i w 1893 założył własną praktykę w Chicago. Do 1901 miał na swoim koncie około 50 ukończonych projektów. Ożenił się z Olgivanną Hinzenberg (z d. Olgivanna Ivanovna Lazovich), uczennicą G.I. Gurdżijewa, który gościł parę razy w Taliesinie. Jego spotkanie z Wrightem opisuje Robert Lepage w "Geometrii cudów".
W latach 1901-1911 projektował domy w stylu preriowym ("Prairie Houses"), nazywane tak ze względu na ich dopasowanie do krajobrazu w okolicach Chicago. Wright odegrał również ważną rolę w tworzeniu koncepcji "planu otwartego" dla wnętrz.
W 1911 r. zaprojektował własny dom-studio tzw. Taliesin (od imienia walijskiego poety z VI w., dosłownie oznacza "błyszcząca brew"), w pobliżu Spring Green w stanie Wisconsin. Kompleks ten był jednokondygnacyjną strukturą na planie litery L, z jednej strony wychodzącą na jezioro, w drugiej części mieszczącą studio Wrighta. Taliesin było dwukrotnie niszczone przez pożar. Obecny budynek zwany jest Taliesin III. W latach trzydziestych Wright zaprojektował zimowe studio w Arizonie – Taliesin West.
Jedną za słynniejszych konstrukcji autorstwa FLW jest Fallingwater, budowany w latach 1935-1939 dla E.J.Kaufmanna w Bear Run, w stanie Pensylwania. Według pomysłu Wrighta domownicy powinni znaleźć się jak najbliżej natury; stąd pod częścią domu, na który składa się seria wolnonośnych balkonów i tarasów, przepływa strumień. Do budowy elementów pionowych wykorzystano kamień, do elementów poziomych – beton. Dom kosztował 155000$, gaża architekta wyniosła 80000$.
Najbardziej znanym zrealizowanym projektem Wrighta było Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Budowla w kształcie białej spirali powstawała przez 17 lat (1942-1959). Wznosi się przy Piątej Alei. Niezwykła geometria scentralizowanego wnętrza umożliwia zwiedzającym przemieszczanie się po łagodnie opadającej spiralnej rampie podczas oglądania wystaw czasowych.
[edytuj] Ciekawostki
- Niewykluczone, że postać architekta Howarda Roarka, bohatera powieści "Źródło" Ayn Rand jest wzorowana na FLW.
- 8 czerwca obchodzony jest dzień Franka Lloyda Wrighta.
- Dom na Mount Rushmore, należący do Phillipa Vandamma, bohatera filmu Północ, północny zachód w reżyserii Alfreda Hitchcocka, wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest projektem FLW, choć styl Wrighta nadano mu świadomie. W rzeczywistości dom ten nigdy nie istniał naprawdę, jego makietę zbudowano w Culver City, siedzibie MGM Studios.
- W 1956r. przedstawił koncepcję budowy The Illinois, wysokiego na milę wieżowca w Chicago.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- zdjęcia realizacji strona hiszpańska
- zdjęcia strona anglojęzyczna
- Unity Temple, Oak Park
- Frank Lloyd Wright – strona w serwisie ArchINFORM (en) (de)
