Giorgione

Z Wikipedii

Giorgione właściwie Giorgio Barbarelli da Castelfranco (ur. ok. 1476/1478 – zm. 25 października 1510) – malarz włoski epoki Renesansu.

O życiu i twórczości Giorgione wiemy bardzo mało, jest jednym z najbardziej zagadkowych malarzy czasów nowożytnych. Wiadomo, że urodził się w Castelfranco i że był uczniem Giovanni Belliniego. Miał wpływ na innych malarzy z którymi się zetknął, m. in. Tycjana i Sebastiano del Piombo.
Zmarł przedwcześnie w okresie zarazy.

Giorgione jest jednym z głównych przedstawicieli i twórców dojrzałego renesansowego malarstwa weneckiego realizujący po mistrzowsku jego założenia kolorystyczne. Wspaniały mistrz koloru i światła. Wybitny przedstawiciel koloryzmu weneckiego, wnikliwy obserwator chwilowych stanów natury i świata.

Do czasów współczesnych nie zachowały się żadne podpisane i datowane prace Giorgione'a. Duże rozbieżności wzbudza już ilość przypisywanych mu prac (od 5 do 40). Tworzył obrazy o tematyce religijnej: Maria z Dzieciątkiem i świętymi Liberiuszem i Franciszkiem, tzw. Madonna z Castelfranco, Judyta, mitologicznej: Śpiąca Wenus (ukończona przez Tycjana), Wenus odpoczywająca, portrety i alegoryczne, trudne do interpretacji kompozycje figuralne w pejzażu: Burza, Trzech filozofów, Koncert wiejski. W obrazach Giorgione po raz pierwszy krajobraz nie stanowi jedynie tła sceny, ale tworzy wszechogarniającą przestrzeń; zgodnie z duchem renesansu, człowiek w jego obrazach pozostaje w idealnej harmonii z naturą. Obrazy Giorgione cechuje harmonijne zespolenie przedstawionych postaci z krajobrazem, miękki modelunek, liryzm i nastrojowość sugerujące treści symboliczne i alegoryczne. Dążył do symbiozy malarstwa, muzyki i poezji. Nowatorstwo Giorgione'a oprócz ujęcia krajobrazu, objawiło się w także w przedstawieniu kobiecego aktu. Na obrazie Śpiąca Wenus naga kobieta, po raz pierwszy w nowoczesnym malarstwie, stała się głównym i jedynym tematem dzieła malarskiego.

Autorstwo wielu dzieł Giorgione jest sporne, przyjmuje się pogląd o istnieniu kręgu Giorgione (tzw. giorgioneschi) złożonego z wielbicieli i naśladowców artysty.

Najważniejsze dzieła malarskie Giorgione lub mu przypisywane:

• Judyta (ok. 1504, Ermitaż, Sankt Petersburg)
• Tronująca Maria z Dzieciątkiem i świętymi Franciszkiem i św. Liberiuszem (ok. 1505, katedra San Liberale, Castelfranco Veneto)
• Burza (ok. 1505, Galleria dell'Accademia, Wenecja)
• Laura (ok. 1506, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń)
• Koncert wiejski (ok. 1508, Luwr, Paryż)
• Stara kobieta (ok. 1508, Gallerie dell'Accademia, Wenecja)
• Pokłon pasterzy (ok. 1505-1510, National Gallery of Art, Waszyngton)
• Śpiąca Wenus (ok. 1508-1510, Gemäldegalerie Alte Meister, Drezno)