Gmina Dynów

Z Wikipedii


Gmina Dynów
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Rodzaj gminy	wiejska
wójt	Adam Chrobak
Urząd gminy	36-065 Dynów Księdza Józefa Ożoga 2 Dynów tel. 16 652-12-57 faks 16 652-12-57
Powierzchnia	118,8 km²
Liczba sołectw	9
Populacja (2004) • liczba ludności • gęstość	7236 60,9 osób/km²
Strefa numeracyjna	16 (do 2005)
Tablice rejestracyjne	RZE
Strona internetowa gminy
BIP gminy

Gmina Dynów to gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.

Siedziba gminy to Dynów.

Według danych z 30 czerwca 2004², gminę zamieszkiwało 7236 osób.

[edytuj] Położenie

Gmina Dynów administracyjnie położona jest w powiecie rzeszowskim województwa podkarpackiego. Zajmuje obszar 11887 ha (118,87 km²) i zamieszkuje ją 7 236 osób.

Graniczy z następującymi gminami: Hyżne i Błażowa (pow. rzeszowski), Bircza i Dubiecko (pow. przemyski), Jawornik Polski (pow. przeworski) i Nozdrzec (pow. brzozowski).

Obszar gminy położony w karpackiej części Dorzecza Sanu, na pograniczu Pogórzy Dynowskiego i Przemyskiego, charakteryzuje bardzo urozmaicona rzeźba terenu. Wzgórza osiągają wysokość 330 - 335 m n.p.m., a największy punkt, znajdujący się na południowy wschód od Bartkówki, wznosi się ok. 415 m n.p.m. Nachylenie stoków waha się w granicach 8-12% i powyżej 12%. Pomiędzy wzgórzami ciągną się długie doliny, w których położone są wsie pogórzańskie.

Przez teren gminy Dynów przepływa rzeka San mająca charakter górski. Wraz ze swoimi licznymi dopływami, z których największe to: Magierówka, Baryczka, Ulenka, Harta, stanowi on ważny i nadający wiele uroku i piękna element krajobrazu.

Obecnie na terenie gminy Dynów nie ma dużych kompleksów leśnych. Nieduże lasy i zagajniki znajdują się na północ od Bachórza i Harty, na zachodzie gminy, w okolicy Łubna i Wyrębów oraz pomiędzy Pawłokomą i Dąbrówką Starzeńską.

Siedliska leśne reprezentowane są przez las świeży wyżynny. Drzewostan składa się głównie z buka, modrzewia, jodły i dębu. Lokalnie występuje las jesionowy.

Podszycie tworzy warstwa krzewiasta składająca się z czarnego bzu, leszczyny, jarzębiny i rosnącej na obrzeżach lasów tarniny i dzikiej róży. Nad Sanem rośnie wierzba łoza i szara olcha.

Runo leśne tworą majeranek dwulistny, dąbrówka, bluszczyk, szczawek zajęczy, malina, jeżyna, kopytnik i wiele innych.

Lasy obfitują w grzyby. Opisując świat roślinny nie sposób zapomnieć o roślinach charakterystycznych dla tych terenów. Stoki Żurawca upodobał sobie przebiśnieg - zwiastun wiosny. W lasach dynowskich, i na niektórych łąkach rośnie cebulica dwulistna, która nadaje miejscom gdzie występuje piękny niebieski kolor.

W grądach i buczynach występuje lilia złotogłowa. Spotkać ją można na Żurawcu i w okolicach Sielnicy. Białe płaty na różnokolorowych kobiercach łąk tworzy czosnek niedźwiedzi, mający właściwości lecznicze. Kolorystykę runa leśnego wzbogacają różowe kwiaty wawrzynka wilczełyko, które po przekwitnięciu są czerwonymi jagodami.

Te wszystkie elementy tworzą krajobraz niezwykle urozmaicony i piękny. Naturalnie wymieszany drzewostan tworzy piękne kompozycje, zwłaszcza jesienią, kiedy następuje przebarwienie liści i wiosną, kiedy kwitną trześnie.

Tereny rolnicze, to barwna mozaika pól uprawnych, łąk, pastwisk i zadrzewień śródpolnych.

W niektórych miejscowościach, na terenach podworskich parków i obok kościołów, występują liczne starodrzewy będące pomnikami przyrody. Tworzą je najczęściej dęby, lipy i jesiony.

Bogaty jest świat zwierzęcy. Reprezentują go sarny, lisy, kuny, tchórze, borsuki, zające, popielice, koszatki i wiewiórki. W większych kompleksach leśnych, na południu gminy, żyją jelenie i dziki. Przedstawicielami ptaków są jastrzębie, sokoły-pustułki i sowy. Wśród pól i łąk żyją bażanty, kuropatwy, przepiórki i jarząbki. Nad Sanem spotyka się dzikie kaczki, czaple i czarne bociany. Z gadów na terenach tych występują: żmije, zaskrońce, jaszczurki żyworódki, zwinki i padalce.

San i niektóre jego dopływy to raj dla wędkarzy. Można tu złowić klenie, leszcze, okonie, jelce, płocie, brzany, szczupaki, węgorze, świnki, kiełbie, ukleje. Niestety coraz rzadziej występuje pstrąg, a całkowicie wyginęły raki.

Najbardziej wartościowe elementy przyrody występujące na terenie gminy Dynów zostały objęte ochroną.

Część obszaru chronionego wchodzi w skład Przemysko-Dynowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego. Podnosi to w znaczącym stopniu turystyczną atrakcyjność gminy.

Klimat gminy Dynów zalicza się do piętra klimatu podgórskiego, umiarkowanie ciepłego o cechach kontynentalnych, ze średnią roczną 5-7ºC. Najwyższe temperatury notuje się w lipcu ze średnią 17-18ºC. Średnie temperatury zimowe wynoszą -3-5ºC.

W okresie letnim przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, natomiast w czasie jesieni i zimy wschodnie i północno-wschodnie. Dużą rolę odgrywają wiatry fenowe wiejące z dużą prędkością z południa. Dużą rolę w sterowaniu wiatrami odgrywa dolina Sanu.

Przeciętna roczna ilość opadów wynosi 750-800 mm. Pokrywa śnieżna utrzymuje się od 60 do 150 dni. Pierwsze przymrozki notowane są w październiku, ostatnie w maju.

Wincenty Pol w swojej książce "Rzut oka na północne stoki Karpat i przyległe im krainy" tak opisał występujące tu warunki klimatyczne: ...o trzy tygodnie wcześniej tu wiosna, o pięć tygodni później śnieg niż na wyższych działach górskich, lato jest tu gorące i zboże dojrzewa wcześniej, jesień pogodna, zima srokata, dżdżysta, podobnie jak wiosna...

W południowym rejonie Pogórza Dynowskiego występują złoża bitumitów ropy naftowej i gazu ziemnego. Odkryto tu również złoża łupków bitumicznych. W różnych miejscowościach gminy występują wody słabozmineralizowane, tzw. wody swoiste, które mogą być używane jako wody stołowe. Nie są one jednak eksploatowane.

Na terenie gminy eksploatuje się gliny używane niegdyś w cegielniach w Dynowie i Harcie.

W dolinie Sanu występują udokumentowane złoża żwirów, z których największe znajdują się w miejscowościach Bachórz i Pawłokoma.

[edytuj] Oświata

Początki oświaty na terenie gminy Dynów związane są ściśle z organizacją parafii. Synody biskupów polskich z XIV-XV w. zobowiązywały księży do otwierania szkół i utrzymywania w nich nauczycieli. Uczono w nich czytania, pisania, rachunków i podstaw języka łacińskiego. Najzdolniejsza młodzież kontynuowała naukę w szkołach diecezjalnych, a później na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

W 1416 r. naukę na Uniwersytecie Krakowskim rozpoczął Jan syn Pawła Jasieńskiego wojewody z Bachórza, w 1491 r. Andrzej syn Jerzego z Harty, a w 1497 r. Jan syn Konrada z Bachórza.

Po I rozbiorze Polski miejscowości gminy Dynów znalazły się pod zaborem austriackim. W 1774 roku w wyniku reformy oświaty wprowadzono obowiązkowe nauczanie. Na początku XIX wieku działały szkoły w Łubnie, Bachórzu, Dylągowej, Harcie, zatrudniające po jednym nauczycielu.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku na mocy dekretu "O obowiązku szkolnym" z 7 II 1919 roku, wprowadzono 7-letnią obowiązkową Państwową Szkołę Powszechną, dostępną dla wszystkich dzieci. W gminie Dynów funkcjonowały szkoły w Bachórzu, Harcie Dolnej i Górnej, Łubnie Góra i Dół, Laskówce, Pawłokomie oraz w Ulanicy.

W okresie II wojny światowej oprócz oficjalnego szkolnictwa, które musiała realizować narzucony przez okupanta program nauczania, działało szkolnictwo tajne. W Harcie lekcje prowadzone były w mieszkaniu Janiny Kosteczkównej, narzeczonej Stanisława Nyrkowskiego ps. "Korczak", który opiekował się tym terenem z ramienia "Kuźnicy".

"Kuźnica" była to organizacja związana z Armią Krajową, która zorganizowała i prowadziła tajną sieć kompletów i komisji egzaminacyjnych. Umożliwiało to uzyskanie dużej matury przez młodzież, a następnie kontynuowanie nauki na tajnych podchorążówkach.

Po zakończeniu wojny nastąpiło ożywienie działalności oświatowej we wszystkich miejscowościach gminy. Rozpoczęły działalność nowe szkoły podstawowe, wybudowano nowe obiekty szkolne.

Aktualnie na terenie gminy Dynów funkcjonuje 5 zespołów, w których skład wchodzą gimnazja i szkoły podstawowe, z oddziałami przedszkolnymi "0". Zespoły Szkół znajdują się w Bachórzu, Dylągowej, Harcie, Łubnie i Pawłokomie. Oddzielne szkoły podstawowe wraz z oddziałami przedszkolnymi "0" znajdują się w Dąbrówce Starzeńskiej, Harcie, Laskówce i Ulanicy.

W roku szkolnym 2005/2006 naukę rozpoczęło: - w gimnazjum: 339 uczniów, - w szkołach podstawowych: 614 uczniów, - w oddziałach przedszkolnych: 79 uczniów.

Na stanowiskach nauczycielskich pracuje 137 osób.

Z dowozu do szkół, transportem zorganizowanym przez gminę korzysta 128 osób. Z bezpłatnego transportu do specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych korzysta 3 dzieci niepełnosprawnych, 5 uczniom niepełnosprawnym gmina dokonuje zwrotu kosztów dojazdu środkami komunikacji publicznej.

W 2005 roku: - oddano nowy budynek Szkoły Podstawowej w Dąbrówce Satrzeńskiej, - oddano salę gimnastyczną przy Zespole Szkół w Harcie, - dokonano wymiany części okien w budynku Zespołu Szkół w Bachórzu i Zespołu Szkół w Łubnie.

We wszystkich zespołach szkół funkcjonują pracownie komputerowe z dostępem do Internetu na 10 stanowisk, pozyskanych z projektów MEiN.

[edytuj] Działalność kulturalna i sportowa

Przy Urzędzie Gminy nie funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury. W tej sytuacji organizację życia kulturalnego przejęła Gminna Biblioteka Publiczna w Dynowie z siedzibą w Bachórzu.

W każdej miejscowości gminy działa jej punkt filialny. W 2005 roku ze zgromadzonego księgozbioru korzystało 1278 osób, czyli co szósty mieszkaniec gminy. Najliczniejszą grupę czytelników stanowi młodzież do lat 15 - 72,5%.

W ostatnim czasie wzrosło wyraźnie czytelnictwo wśród osób dorosłych. Czytelnicy mają do dyspozycji 54 480 książek. W 2005 roku zwiększono księgozbiór o 686 egzemplarzy. Dużym zainteresowaniem cieszą się prenumerowane w bibliotekach czasopisma.

W pomieszczeniach bibliotek nie ma czytelni z prawdziwego zdarzenia. Zastępują je z powodzeniem kąciki czytelnicze. Młodzież może tu odrabiać lekcje, dorośli przeczytać prasę, można pograć w gry planszowe.

Wiodącym zadaniem do realizacji dla władz gminy Dynów jest wyposażenie bibliotek w komputery oraz podłączenie do sieci Internetu. W 2004 roku w Bibliotece Publicznej w Bachórzu zainstalowano 3 komputery otrzymane w ramach Programu IKONKA z Ministerstwa Kultury.

Do organizowanej przez biblioteki działalności kulturalnej wykorzystane są działające w Harcie i Ulanicy Domy Ludowe oraz Domy Strażaka, istniejące w pozostałych miejscowościach gminy.

Organizacją życia kulturalnego zajmują się również Koła Gospodyń Wiejskich w Pawłokomie, Dylągowej, Ulanicy, Łubnie, Wyrębach. Tradycyjnie, zawsze można liczyć na pomoc członków, istniejących w każdej wsi, jednostek OSP.

Najciekawsze imprezy kulturalno-sportowe to Rajd Rowerowy "Szlakami Pogórza Dynowskiego" zaczynający się w Dąbrówce Starzeńskiej i organizowany wspólnie ze Związkiem Gmin Turystycznych. Na stałe do kalendarza imprez wszedł turniej szachowy w Harcie, który cieszy się dużym zainteresowaniem, a także gmina Dynów jest współorganizatorem i ma zawsze swoich reprezentantów w Dniach Pogórza Dynowskiego i Dniach Kultury Chrześcijańskiej.

Na stałe do kalendarza imprez wszedł turniej szachowy w Harcie, Karnawałowy Bal Czytelnika w Harcie, a także Gminny Konkurs na "Najpiękniejszy Koszyk Wielkanocny" organizowany przez KGW w Dylągowej. Swoje osiągnięcia w działalności kulturalnej prezentują również szkoły, zespoły muzyczne i śpiewacze.

Niezwykle miłe i wzruszające są uroczystości organizowane dla par obchodzących 50-lecie pożycia małżeńskiego.

Biblioteki są miejscem spotkań z pisarzami i poetami, w tym również pochodzącymi z najbliższych miejscowości.

Konkurs na najlepszego czytelnika mobilizuje do czytania coraz większą grupę młodzieży. Nie zapomina się o tradycyjnych uroczystościach z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki itp.

W parku podworskim w Dąbrówce Starzeńskiej odbywają się plenery malarskie, spotkania uczestników rajdów rowerowych i konkursów przyrodniczych. Prace konkursowe prezentowane są w Urzędzie Gminy Dynów.

Na terenie gminy Dynów działają zespoły artystyczne, znane nie tylko w najbliższych miejscowościach.

Kapela ludowa "Bachórzanie" przy Urzędzie Gminy Dynów.

Założona została w 1959 roku przez braci Józefa i Stanisława Murasów. Do 1994 roku opiekowało się nią Państwowe Gospodarstwo Rolne w Bachórzu. Kapela swój repertuar tworzy w oparciu o rodzimy folklor ludowy, wywodzący się z Bachórza, Harty, Piątkowej, Hyżnego, Szklar i Laskówki. Dzięki temu od zapomnienia ocalały piękne i stare melodie ludowe. Wiele z tych nagrań znajduje się w taśmotekach Polskiego Radia w Warszawie, Rzeszowie i Lublinie, kapela nagrała również płytę CD. Utwory grane i śpiewane, a także tańczone przez jej członków charakteryzują się żywiołowością tempa, łatwo wpadają w ucho, a dzięki inwencji artystycznej muzyków, tworzą specyficzny i niepowtarzalny klimat muzyki tego regionu. W repertuarze kapeli znajdują się polki, oberki, walczyki, sztajerki i tramelki. Do połowy lat 80-tych kapela corocznie brała udział w dożynkach centralnych w Warszawie i innych miastach. Zespół wielokrotnie uczestniczył w Przeglądzie kapel i śpiewaków ludowych w Kazimierzu Dolnym, zajmując I i II miejsce oraz zdobywając liczne wyróżnienia. W 2001 roku zdobyli I miejsce na Przeglądzie Kapel Ludowych Województwa Podkarpackiego. Kapela koncertowała również w byłych ZSRR i NRD oraz w Austrii. Kapelę tworzą: - Zbigniew Galej - I skrzypce - kierownik artystyczny - muzyk od 50 lat, - Adolf Wyskiel - II skrzypce - muzyk od 50 lat, - Mieczysław Tadla - skrzypce sekund - muzyk od 55 lat, - Roman Makara - cymbały - muzyk od 15 lat, - Michał Chrzan - I klarnet - muzyk od 40 lat, - Dariusz Pyra - II klarnet - muzyk od 10 lat, - Andrzej Sowa - kontrabas - muzyk od 35 lat, - Elżbieta Klaczak-Łach - solistka, śpiew, taniec - śpiewa 10 lat, - Róża Klaczak - solistka, śpiew, taniec - śpiewa 4 lata, - Tomasz Paściak - solistka, śpiew, taniec - śpiewa 4 lata, Kierownikiem organizacyjnym jest Mieczysław Janowski.

Zespół Śpiewaczy Kobiet "Pogórzanki"

Zespół został założony w 1997 roku z inicjatywy działaczek Koła Gospodyń Wiejskich w Pawłokomie, Władysławy Krzysztoń i Zofii Sokolik. W jego skład wchodzi 10 kobiet w wieku od 19 do 70 lat. W skład repertuaru zespołu wchodzą stare piosenki, przyśpiewki i kolędy wywodzące się z ziemi dynowskiej. Panie występują zawsze w pięknych strojach ludowych nawiązujących do tradycji wsi dynowskiej. W latach 1999-2001 zespół brał udział w Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie, a w 2000 roku w I Ogólnopolskim Przeglądzie Spółdzielczych Zespołów Artystycznych "Tęcza Polska" w Polanicy Zdroju. Każdorazowo zdobywał wyróżnienia. Zespół zaprezentował się również podczas Dni Spółdzielczości w Medyce oraz V Krajowych Targów Spółdzielczości w Kielcach. W jego skład wchodzą: Janina Ulanowska, Zofia Sokolik, Danuta Banaś, Agata Banaś, Anna Sokolik, Magdalena Sokolik, Krystyna Banaś, Janina Sokolik. Kierownikiem zespołu jest Władysława Krzysztoń.

Zespół "Iskierki" przy Szkole Podstawowej w Pawłokomie.

Młodzież uczęszczająca do świetlicy terapeutycznej przy Zespole Szkół nr 4 w Pawłokomie oprócz uczestnictwa w zajęciach plastycznych i sportowych bardzo lubiła śpiewać. Wychodząc naprzeciw tym zainteresowaniom w 1999 roku grupa dzieci postanowiła utworzyć zespół muzyczny. Grupa przyjęła nazwę "Iskierki", w jej skład weszło 10 dziewczyn i 2 chłopców. W repertuarze znalazły się piosenki dotyczące zmian zachodzących w przyrodzie, patriotyczne, turystyczne i religijne. Grupa występuje podczas wszystkich uroczystości organizowanych w szkole takich jak: Dzień Matki, Dzień Babci i Dziadka, opłatek, pierwszy dzień wiosny i wiele innych. Poza szkołą zespół prezentował się podczas Dni Kultury Chrześcijańskiej w Dynowie, Przeglądu Artystycznego Szkół oraz posiedzenia Rady Gminy. Dzięki pomocy Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zespół otrzymał nowe, jednakowe stroje. Aktualnie tworzą go: Paulina Sokolik, Agnieszka Martowicz, Magdalena Łybacka, Angelika Banaś, Edyta Sokolik, Katarzyna Kucz, Maja Słaby, Anna Sokolik, Sylwia Mudryk oraz Waldemar Pustelnik i Piotr Kulon. Opiekunką zespołu jest mgr Janina Śliwa.

Na terenie gminy Dynów znajdują się indywidualni twórcy-amatorzy. Danuta Bielec z Bachórza, poetka pisząca wiersze od czasu okupacji. Laureatka II konkursu "Wrzeciono". Z Harty pochodzi Józefa Uryć, również laureatka "Wrzeciona" 1995/96. Rzeźbą zajmuje się Wacław Skubisz z Bachórza, malarstwem Lidia Domin z Harty. Zofia Banaś z Pawłokomy znana jest jako znakomita pisankarka. W 2004 roku przy Zespole Szkół nr 2 w Harcie powstała Kapela Młodzieżowa "Młoda Harta", która już zbiera laury w konkursach, nawet ogólnopolskich. W 2005 r. w Kazimierzu nad Wisłą zdobyła I miejsce w kategorii kapel młodzieżowych.

[edytuj] Turystyka

Gmina Dynów jest niezwykle atrakcyjna pod względem turystycznym. Głównym atutem jest jej położenie na czystym, nieskażonym terenie. Część obszaru gminy objęta jest ochroną przyrody w ramach Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego oraz Przemysko-Dynowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Na terenie Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego, trzeciego pod względem wielkości w Polsce, w Dąbrówce Starzeńskiej, nadleśnictwo Dynów urządziło ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną "Kopaniny". Nazwa ścieżki pochodzi od nazwy uroczyska o wysokości 333 m n.p.m. Jej długość wynosi około 3 km, a na jej przejście potrzeba około 2,5 godz. Wyznaczonych jest 8 przystanków z najbardziej atrakcyjnymi okazami flory i fauny. Rozpoczyna się ona na polu biwakowym gdzie można rozbić namiot po wcześniejszym uzgodnieniu z nadleśnictwem.

Wielką atrakcją turystyczną jest przejazd kolejką wąskotorową z Przeworska do Dynowa z przejazdem przez Bachórz. Walory turystyczne gminy podnosi rzeka San, mająca na tym obszarze charakter górski, co stwarza doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych. San to również raj dla wędkarzy.

Obecnie istnieją w gminie cztery gospodarstwa agroturystyczne, położone w atrakcyjnych miejscach, ze świetną kuchnią i przytulnie urządzonymi pokojami. Można w nich spędzić bardzo ciekawie czas wolny lub urlop.

Przez obszar gminy Dynów przebiegają dwa szlaki turystyczne:

Szlak niebieski-Dynów-Sufczyna-Krasiczyn-Przemyśl o długości 62 km. Przechodzi on przez Dąbrówkę Starzeńską i Dylągową. szlak niebieski-Dynów-Laskówka-Jawornik Polski-Biała koło Rzeszowa, długość 38 km. Przechodzący przez Bachórz, Laskówkę i Hartę. Szlak żółty-Dynów-Ujazdy-Połomia-Czudec, długości 40 km. Przechodzący przez Łubno. Szlak nadsańskich bunkrów-Ustrzyki Dolne-Przemyśl. Trasy rowerowe w miejscowości Dylągowa oraz ścieżki przyrodnicze w Dąbrówce Starzeńskiej.

[edytuj] Infrastruktura techniczna

Przez teren gminy Dynów przebiegają dwie drogi wojewódzkie stanowiące szkielet układu drogowego. Są to drogi: nr 884 Przemyśl-Miejsce Piastowe na kierunku wschód-zachód i droga nr 835 z Przeworska do Sanoka na kierunku północ-południe. Ich łączna długość na terenie gminy wynosi 16 km.

Uzupełnieniem jest sieć dróg powiatowych o długości 39,5 km, gminnych o długości 61 km i dróg wiejskich o długości 840 km.

Ważnym elementem komunikacyjnym - głównie turystycznym - jest kolej wąskotorowa Przeworsk-Dynów, funkcjonująca w okresie letnim.

Na bieżące remonty i konserwacje dróg powiatowych i gminnych przeznaczono w latach 1999 - 2002 kwotę 420 000 zł. Odnowiona została nawierzchnia asfaltowa dróg powiatowych w: - Pawłokomie - 1670 mb; - Dąbrówce Starzeńskiej - 1000 mb; - Łubno Wieś - 1500 mb; - Łubno Kazimierówka - 2500 mb; - Dylągowa - 1100 mb; - Laskówka - 2100 mb; - Ulanica - cały ciąg drogi w tej miejscowości.

Położono masę asfaltowa na drogach gminnych w następujących sołectwach: - Pawłokoma - 900 mb; - Dąbrówka Starzeńska - 300 mb; - Harta - 1000 mb; - Laskówka - 1400 mb; - Ulanica - 400 mb; - Dylągowa - 400 mb;

W Dąbrówce Starzeńskiej został przeprowadzony remont mostu, a w Dylągowej zabezpieczono 3 osuwiska. W miejscowości Bachórz wykonano 1900 mb chodnika wzdłuż drogi wojewódzkiej co poprawiło stan bezpieczeństwa pieszych. Łączny koszt zamknął się kwotą 302 tys. zł, z czego 50% pochodziło z funduszy gminy, a 50% z Podkarpackiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie.

Wykonano oświetlenie kablowe przy drogach wojewódzkich w Wyrębach, Bachórzu oraz powiatowej Błażowa - Harta.

Przez teren gminy przebiega trasa kolei wąskotorowej z Przeworska do Dynowa, która funkcjonuje w okresie letnim, a przejeżdża przez Bachórz.

[edytuj] Rolnictwo

Gmina Dynów posiada dobre warunki dla rozwoju rolnictwa. W dolinie Sanu i jego dopływów występują urodzajne mady rzeczne. Na płaskowyżach występują gleby gliniaste i gliniasto-ilaste.

Użytki rolne zajmują 7441 ha (74,41 km²) ogólnej powierzchni gminy, z czego: - grunty orne - 5851 ha (58,51 km²); - sady - 10 ha (0,10 km²); - łąki - 456 ha (4,56 km²); - pastwiska - 1124 ha (11,24 km²); - lasy i grunty leśne - 3548 ha (35,48 km²).

Wieś Dynowszczyzny cechuje się bardzo dużym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. Na ogólną liczbę 1415 gospodarstw rolnych powierzchnię: - 1-2 ha zajmuje 19% gospodarstw - 2-4 ha zajmuje 39% gospodarstw - 4-7 ha zajmuje 32,7% gospodarstw - 7-10 ha zajmuje 7,3% gospodarstw - powyżej 10 ha zajmuje 2% gospodarstw.

Średnia liczba działek przypadających na jedno gospodarstwo wynosi 7,4. Niestety obserwuje się tendencję dalszego rozdrabniania gospodarstw. Widoczne jest również starzenie się właścicieli gospodarstw rolnych, aż 23% ma więcej niż 65 lat.

Dominującymi kierunkami w produkcji rolnej są: - uprawa zbóż (2359 ha), - roślin pastewnych (1103 ha), - ziemniaków (657 ha).

Warunki naturalne gminy predysponują rolników do produkcji zdrowej żywności odpowiadającej standardom europejskim. Wymaga to wprowadzenia odrębnych gospodarstw, na terenach strefy podgórskiej, o profilu rolno-hodowlanym powiązanych z agroturystyką jako funkcją uzupełniającą.

Gmina Dynów specjalizuje się w produkcji bydła mlecznego, trzody chlewnej i bydła opasowego, zajmując czołowe miejsce w powiecie rzeszowskim.

Gospodarstwa rolne są dobrze wyposażone w maszyny rolnicze. Również kultura rolna jest na dobrym poziomie.

W wystarczającym stopniu rozwinięta jest sieć handlowa zaopatrująca rolników w środki do produkcji rolnej.

[edytuj] Działalność gospodarcza

Teren gminy Dynów jest bardzo słabo uprzemysłowiony. Nie występuje tu żaden znaczący zakład przemysłowy. W latach 90-tych likwidacji uległy: - Państwowe Gospodarstwo Rolne w Bachórzu, gdzie pracowało 170 osób; - Zakład Mleczarski w Harcie, gdzie pracowało 40 osób.

Na ich bazie powstały zakłady prywatne. Do największych należy zaliczyć: piekarnię, Zakład Remontu Pieców do Piekarń, Zakład Wytwórczy Wyrobów z Gumy, Zakład Przetwórstwa Drewna, tartaki.

Ogółem na terenie gminy zarejestrowanych jest 125 podmiotów gospodarczych, które prowadzą działalność w następujących branżach: - działalność produkcyjna - 24 - budownictwo - 26 - handel i naprawy - 38 - transport i łączność - 17 - obsługa nieruchomości i firm - 10

Na terenie gminy nie ma udokumentowanych zasobów wód podziemnych, mogących w wystarczającym stopniu zabezpieczyć zapotrzebowanie na wodę pitną. Ujęcia wody sprowadzają się do wodociągów lokalnych opartych na studniach kopanych i wierconych. Wodociąg zbiorczy występuje w Bachórzu na osiedlu po byłym PGR, oraz w sołectwie Wyręby - zaopatrujący w wodę całą miejscowość. Na terenie gminy działają dwie lokalne oczyszczalnie ścieków dla osiedla po byłym PGR Bachórz oraz w Pawłokomie obsługująca szkołę i kilkanaście gospodarstw indywidualnych. Obecnie trwają prace projektowe nad systemem kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Bachórz i Harta.

W gminie prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych oparta na tzw. systemie workowym.

[edytuj] Telekomunikacja

W 1999 r. w gminie Dynów na 1000 mieszkańców przypadało zaledwie 9 telefonów, a pojemność centrali telefonicznej wynosiła 70 numerów. W ramach przeprowadzanej akcji telefonicznej przy pomocy społecznych komitetów telefonizacji wsi, sytuacja uległa radykalnej poprawie. Obecnie zmontowanych jest w gminie około 2000 numerów telefonicznych.

[edytuj] Wodociągi i kanalizacja

Na terenie gminy nie ma udokumentowanych zasobów wód podziemnych, mogących w wystarczającym stopniu zabezpieczyć zapotrzebowanie na wodę pitną. Ujęcia wody sprowadzają się do wodociągów lokalnych opartych na studniach kopanych i wierconych. Wodociąg zbiorczy występuje jedynie w Bachórzu na osiedlu po byłym PGR. Funkcjonuje tam również oczyszczalnia ścieków. W 1998 r. przy nowej szkole w Pawłokomie zaczęto budowę lokalnej oczyszczalni ścieków obsługującej szkołę i kilka sąsiednich gospodarstw.

Rozpoczęta została budowa ujęcia wody, stacji uzdatniania wraz z wodociągiem i przyłączeniami do miejscowości Wyręby.

W gminie wprowadzono kontenerowy system gromadzenia odpadów komunalnych. Śmieci wywożone są do Kozodrzy w powiecie ropczycko-sędziszowskim oraz na wysypisko miejskie w Dynowie.