Guna (buddyzm)
Z Wikipedii
Guna (kor. chin ( ) | jap. chin ( ) | wiet. trân) - cecha, jakość, cnota. Termin buddyjski.
W skt znaczy jakość, drugorzędny element, także wynik działania zmysłów: oczu - obraz (barwo-kształt), uszu - dźwięk itd. W tym wypadku najczęstszym odpowiednikiem jest w chiń. chen.
Słowo chen odnacza kurz, drobne cząsteczki, atomy i także materię, która jest rozumiana często jako zanieczyszczenie. Może być także rozumiana jak aktywna, uwarunkowana zasada w naturze, drobna, subtelna i zanieczyszczająca czysty umysł. Można także symbolicznie używać tego określenia, gdy mówi się o drobnych troskach codziennego życia.
Znak chen ( ) znajdziemy w wielu chińskich terminach buddyjskich
- Chencha ( ) - Gunakṣetra; pole jakości, pewne złe uczynki.
- Chen-lao ( ) - kłopoty świata, namiętności.
- Chen-chen cha-tu ( ) - niezliczone światy; również termin szkoły huayan - w każdym atomie, znajduje się cały wszechświat.
- Chen-wang ( ) - nieczyste i fałszywe, jakimi są nietrwałe rzeczy.
- Nei-chen ( ) - wewnętrzna guna, czyli związana z umysłem - rozum; jest przeciwstawiona pięciu zewnętrznym gunom związanym z pięcioma zmysłami.
- Yuchen ( ) - kurz, brud lub skażenie namiętnościami; materialne czynniki pożądania traktowane jako siły.
- Yuanchen ( ) - ponieważ znak yuan ( ) oznacza w buddyzmie kooperującą, równoczesnę przyczynę, termin ten odnosi się do danych zmysłowych, które są przyczyną sześciu wrażeń: formy, dźwięku, zapachu, smaku, odczucia dotyku i myśli.
- liu-chen - ṣadgunah; sześć gun.
- Termin guna przetłumaczono także jako de - cnota, moralna doskonałość, siła moralna.
Chińczycy czasami starali się oddać brzmienie oryginalnego sanskryckiego słowa chińskim odpowiednikiem dźwiękowym. Guna oddali określeniem qiuna ( ).
Zobacz:
Bibliografia:
- The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion.
- W.E. Soothil, L. Hodous. A Dictionary of Chinese Buddhist Therms.
