Gwara

Z Wikipedii

Gwara, gwara ludowa, gwara terytorialna - terytorialna odmiana języka, mowa ludności (zwłaszcza wiejskiej) na określonym terytorium, wyodrębniona z języka ogólnego i gwar sąsiadujących poprzez odrębności fonetyczne i leksykalne. Podrzędna w stosunku do dialektu. Czasem wyodrębnia się również podrzędne w stosunku do dialektu zespoły gwarowe. Granice gwar, podobnie jak granice dialektów, wyodrębniane są w badaniach językoznawczych poprzez zestawianie językowych cech dystynktywnych na określonych terytoriach i niejednokrotnie mają charakter umowny.

[edytuj] Konwencje terminologiczne

Niekiedy pojęcia "gwara" i "dialekt" używana są zamiennie. Terminem "gwara" określa się również mowę ludności wiejskiej jako całość.

Terminów "gwara ludowa" i "gwara terytorialna" używa się, by odróżnić gwary w sensie właściwym od terminów gwara miejska i gwara zawodowa. Jako że gwary terytorialne w przeciwieństwie do tego rodzaju odmian języka prócz różnic leksykalnych wykazują regularne odmienności gramatyczne, fonetyczne i fonologiczne w stosunku do języka narodowego, termin "gwara" w odniesieniu do gwar zawodowych nie jest najwłaściwszy. Termin "gwara zawodowa" przyjął się jednak szeroko ze względu na to, że gwary zawodowe robotników i rzemieślników, do których sprowadzają się gwary miejskie, zachowują ze względu na ich wzajemne związki pewne fonetyczne i fonologiczne podobieństwa do gwar terytorialnych.

[edytuj] Bibliografia

• Zbigniew Gołąb, Adam Heinz, Kazimierz Polański, Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa 1968 (wyd. 2 Warszawa 1970)
• Stanisław Urbańczyk (red.), Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław 1978