Inkunabuł
Z Wikipedii
Inkunabuł (z łac. incunabula, powijaki, kołyska) – umowne określenie pierwszych druków, a także pierwocin innych technik graficznych.
Spis treści |
[edytuj] Ramy czasowe
Za początek powstawania inkunabułów przyjęto datę ukazania się pierwszego inkunabułu: Biblii 42-wierszowej wydanej przez Johannesa Gutenberga w roku 1455. W nauce o książce przyjęto powszechnie zasadę, że przełom XV i XVI w., ściślej mówiąc koniec 1500 r., stanowi granicę inkunabułu i książki nowożytnej. Jednak nie we wszystkich krajach wybrano taką cezurę. Tam gdzie sztuka drukarska dotarła późno, w ostatnich dziesiątkach XV w., np. na Skandynawii, tam rodziły sie tendencje do przesunięcia daty inkunabułu na rok 1525 lub, jak w Czechach na rok 1526. Pierwszym inkunabułem pisanym cyrylicą jest "Triod Cwietnaja", wydrukowana w Polsce prawdopodobnie w roku 1488.
[edytuj] Cechy inkunabułu
Inkunabuły formą przypominają rękopis. Brak karty tytułowej, wszystkie dane o autorze, drukarzu, miejscu i roku wydania umieszczone są na końcu dzieła w kolofonie. Tekst zaczyna się zwrotem Incipit..., a kończy Explicit.... Kompozycja strony tak, jak w rękopisach. Mianowicie biblie, dzieła liturgiczne i prawnicze mają układ dwuszpaltowy, a dzieła o treści świeckiej jednoszpaltowy. W dziedzinie ilustracji: malarstwo miniaturowe, marginalne floratury, kolorowany drzeworyt, inicjały uncjalne.
[edytuj] Bibliografia
- H. Szwejkowska, Książka drukowana XV-XVIII wieku: zarys historyczny, Wrocław 1987, s. 60-61.
[edytuj] Zobacz też
