Iwan Sierow

Z Wikipedii

Iwan Sierow przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego KGB w latach 1954 - 1958

Iwan Sierow (ur. 16 września 1905 na rosyjskiej wsi Afimskaja koło Wołogdy, zm. 1 lipca 1990 w Moskwie) – oficer Armii Czerwonej, generał-pułkownik, od 1954 do 1958 roku szef KGB, następnie od 1958 do 1963 roku na stanowisku szefa Wywiadu Wojskowego GRU.

Według Wiktora Suworowa (Cień Zwycięstwa) Iwan Sierow urodził się w Wołogdzie, jego ojcem był nadzorca wołogodzkiego więzienia. Jeden z największych zbrodniarzy stalinowskich. Ponosi odpowiedzialność za mord polskich oficerów w Katyniu.

Jako oficer artylerii został przeniesiony do wywiadu wojskowego GRU, gdzie przetrwał czystki z lat trzydziestych. Kierował akcją niszczenia chłopstwa na Ukrainie oraz krwawą czystką w Armii Czerwonej. W lutym 1939 roku przeniesiony do NKWD z inicjatywy Ławrientija Berii. Objął stanowisko zastępcy komendanta, później komendanta milicji, następnie mianowany szefem Tajnego Wydziału Politycznego GUGB, Zarządu Głównego Bezpieczeństwa Państwowego.

2 września 1939 r. objął funkcję Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRR. Po radzieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. zajmował się przesiedleniem ludności polskiej z zajętych kresów wschodnich RP. Rozbijał polską konspirację niepodległościową (ZWZ) (w tym osobiście przesłuchiwał i torturował Leopolda Okulickiego, późniejszego Komendanta Głównego AK, który został wówczas osadzony w więzieniu na Łubiance).

W latach 1941 - 1943 sprawował stanowisko zastępcy szefa kontrwywiadu Smiersz przy NKWD, oraz szefa NKGB, następnie (1943 - 1945) zastępca Ławrientija Berii, szefa NKWD.

Mianowany 6 marca 1945 doradcą NKWD przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) osobiście, jako gen. Iwanow, przeprowadził 27 i 28 marca 1945 r. aresztowanie 16 przywódców Polski Podziemnej, postawionych następnie przed sądem w Moskwie (proces szesnastu). Kierował działaniami NKWD na ziemiach polskich i nadzorował masowe aresztowania byłych akowców. Walnie przyczynił się do rozbicia struktur AK i Polskiego Państwa Podziemnego.

Za porwanie polskich przywódców Stalin odznaczył go tytułem Bohatera Związku Radzieckiego i awansował do stopnia generała-pułkownika. Bolesław Bierut nadał mu w kwietniu 1946 Krzyż Orderu Virtuti Militari IV klasy. Order został odebrany Sierowowi dopiero w roku 1995 przez prezydenta RP, Lecha Wałęsę.

Po śmierci Stalina Sierow opowiedział się za Chruszczowem w walce z Ławrientijem Berią, za co objął stanowisko pierwszego zastępcy ministra w zintegrowanym Ministerstwie Spraw Wewnętrznych MWD. 13 marca 1954 roku powołany na przewodniczącego KGB, stanowisko to sprawował do 8 grudnia 1958 roku, zastąpił go Aleksandr Szelepin. Od 1958 do 1963 roku szef wywiadu wojskowego GRU. Podczas sprawowania funkcji przewodniczącego KGB, Sierow m.in. brał udział w tłumieniu powstania węgierskiego w 1956 roku. Przyleciał tam pod koniec 1956 roku, żeby osobiście dowodzić operacjami KGB. Na alarmowym spotkaniu oficerów Służby Bezpieczeństwa i milicji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Sierow skrytykował niechęć oficerów węgierskich do otwarcia ognia do demonstrantów - "Faszyści i imperialiści wysłali na ulice Budapesztu doborowe oddziały szturmowe, a tu są jeszcze towarzysze w waszych siłach zbrojnych, którzy wahają się przed użyciem broni!"
Ówczesny komendant budapeszteńskiej milicji, Sandor Kopacsi (który miał wkrótce przejść na stronę walczących o wolność), odpowiedział

"...towarzysz doradca z Moskwy, jak widać, nie miał jeszcze czasu zapoznać się z sytuacją w naszym kraju. Musimy go więc uświadomić, że ci, co organizują demonstracje, to nie są faszyści ani imperialiści. To są ludzie z uniwersytetów, synowie i córki chłopów i robotników, kwiat naszej inteligencji i to oni domagają się swoich praw..." To Kopacsi, jako osoba mająca przejść na stronę walczących o niepodległość usłyszał od Sierowa pamiętne słowa: "Powieszę Cię na najwyższym drzewie w Budapeszcie"

Ćwierć wieku później Sandor Kopacsi wspominał (...) nadal doskonale pamiętam długie, przeszywające spojrzenie stalowoniebieskich oczu Sierowa. Powodem usunięcia Sierowa ze stanowiska szefa GRU i kresu jego kariery była afera szpiegowska płk. Olega Pienkowskiego, z którym był zaprzyjaźniony.

W 1965 roku przeszedł w stan spoczynku, zmarł 1 lipca 1990 roku.