Iwan Skoropadski

Z Wikipedii

Herb Iwana Skoropaskiego

Iwan Ilijcz Skoropadski (ukr.: Іван Ілліч Скоропадський), żył w latach 1646 - 1722, - hetman Lewobrzeżnej Ukrainy w latach 1708–1722. Starał się powiększyć polityczne wpływy starszyzny kozackiej.

[edytuj] Młodość

Iwan Skoropadski pochodził z rodu starszyzny kozackiej z Humania gdzie uzyskał wykształcenie w kolegium Bazylianów. Po spaleniu Humania przez turków w 1674 roku przeniósł się na lewobrzeże gdzie był kanclerzem wojskowym pod rozkazami hetmana Iwana Samojłowycza (1675-76), następnie był pisarzem pułku czernihowskiego (1681-94), a od roku 1698 został generalnym buńczucznym a od 1701 generalnym osawułem. W tym czasie wypełniam szereg misji dyplomatycznych do Rosji, jednocześnie stał się współpracownikiem Iwana Mazepy. W latach 1706-08 był pułkownikiem starodubowskim.

[edytuj] Zerwanie z Mazepą i kariera hetmańska

W czasie, kiedy Iwan Mazepa zawarł sojusz z Królem Szwecji Karolem XII przeciwko Rosji, mając na celu uzyskanie niezależności od Rosji, Skoropadski (jak z resztą większa część kozactwa) odsunął się od Mazepy i pozostał w służbie Rosji. Dzięki temu został w 1708 roku wybrany na radzie w Głuchowie, przy rekomendacji ze strony Cara, na hetmana kozackiego Ukrainy Lewobrzeżnej. Zaproponował on Carowi zupełne podporządkowanie Ukrainy Rosji i likwidację resztek niezależności. Piotr Wielki jednak, przypuszczając, że większość kozactwa będzie przeciwna takiemu układowi, a potrzebując poparcia wojska ukraińskiego w wojnie ze Szwecją i Turcją propozycję Skoropadskiego odrzucił.

[edytuj] Represje po powstaniu Mazepy i upadek kraju

Od roku 1709 władza na Ukrainie należała już całkowicie do namiestników rosyjskich. Hetman stracił możliwość samodzielnego wyznaczania starszyzny. W kraju stacjonowało 10 pułków dragonów rosyjskich, obowiązek utrzymania których spoczywał na hetmanie i kozakach. Hetman nie miał możliwości przeciwstawiać się konfiskatom majątków stronników Mazepy, na których po wygranej bitwy pod Połtawą, Piotr Wielki mścił się. Tysiące kozaków było zsyłanych w głąb Rosji, na Ukrainie nakazywano osuszanie bagien, przy których ginęły masy ludzi.

Bardzo doskwierał kozakom zakaz kontaktów handlowych Ukrainy z krajami zachodnimi i Zaporożem. Od 1720 roku zakazano drukowania książek w języku ukraińskim. Hetman nie miał praktycznie żadnego wpływu na wydawane decyzje. Ostatecznie w 1722 roku władzę na Ukrainie oddano Kolegium Małorosyjskiemu.

[edytuj] Ciekawostki

Żoną Iwana Skoropadskiego była Anastazja Markiwna^[1], która miała ogromny wpływ na swojego męża i często wtrącała się w sprawy państwowe. Dlatego też wśród kozaków mawiano "Iwan nosi fartuch^[2], a Nastja^[3] buławę" (ukr.: «Іван носить плахту, а Настя — булаву»).

[edytuj] Zobacz też

• Lista hetmanów kozackich

[edytuj] Źródła

• Encyklopedia Brytanica Edycja Polska, Poznań 2004
• Енциклопедія українознавства

Przypisy