Jan Duns Szkot
Z Wikipedii
Jan Duns Szkot OFM właściwie Johannes Duns Scotus (ur. 1266, 8 listopada 1308) – szkocki filozof i teolog. Nazywany doctor subtilissimus.
Nowicjat spędził w Dumfries, następnie uczył się w Szkocji i Anglii. W 1291 r. otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1293-1296 kształcił się na Sorbonie. Był wykładowcem w uniwersytetach w Cambridge, Oxfordzie i Paryżu. W 1303 r. wydalony z Paryża za odmówienie poparcia Filipowi IV Pięknemu w jego sporze z papieżem Bonifacym VIII. Rok później powrócił i uzyskał tytuł magistra teologii. W 1307 r. powtórnie opuścił Paryż i udał się do Kolonii, gdzie pełnił urząd regenta studiów teologicznych. Umarł 8 listopada 1308 r.
Duns Szkot jako pierwszy wysunął tezę, że pomimo to, że wszyscy ludzie są obarczeni grzechem pierworodnym, to jednak Maryja, również go posiadając (???) , została wybawiona od niego "odkupieniem zachowawczym", co umożliwiło Wcielenie.
W filozofii głosił prymat abstrakcji nad bytem rzeczywistym. Wg niego przedmiotem metafizyki jest byt jako byt, czyli najogólniejsza natura ujmowana aktem intelektu, który przenika przez wszystkie warstwy konkretu i dociera do bytu.
Jan Paweł II ogłosił Jana Dunsa Szkota błogosławionym podczas uroczystych nieszporów celebrowanych w Bazylice watykańskiej 20 marca 1993. Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w zakonie franciszkańskim 8 listopada.
Jako pierwszy opublikował dzieła Dunsa Szkota irlandzki historyk Luke Wadding.
Należało by też zaznaczyć istotny wkład Dunsa Szkota do logiki (a właściwie - Rachunku zdań).
Sformułował on bardzo istotne twierdzenie o logice, właściwie warunkujące jej istnienie, mianowicie:
"Jeżeli zdanie jest fałszywe, to wynika z niego każde inne zdanie."
Prawo to sprowadza się do tego, że logika jako taka nie może tolerować sprzeczności, ponieważ ze sprzeczności można wnioskować wszystko. Jeśli byśmy założyli, że można tak czynić [tolerować sprzeczności], to logika stałaby się bezużyteczna, ponieważ uzasadniałaby absolutnie każde twierdzenie, powołując się na dowolną, akceptowaną na mocy założeń, sprzeczność .
Zobacz też:Prawa rachunku zdań
