Jarosław Abramow-Newerly
Z Wikipedii
Jarosław Abramow-Newerly (ur. 17 maja 1933 w Warszawie), polski dramatopisarz, kompozytor, autor tekstów piosenek i słuchowisk radiowych, także dziennikarz.
Syn pisarza Igora Newerlego.
Spis treści |
[edytuj] Życie
W latach 1951-1955 studiował filologię polską w Uniwersytecie Warszawskim. Był jednym ze współzałożycieli (1954) Studenckiego Teatru Satyryków (STS), dla którego pisał skecze i piosenki.
Był także współzałożycielem (1956) i redaktorem naczelnym tygodnika "Od Nowa". W latach 1960-1966 był kierownikiem Redakcji Teatru Młodego Słuchacza w Naczelnej Redakcji Audycji Literackich Polskiego Radia. Od początku lat 80. mieszka w Warszawie i w Toronto. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
[edytuj] Twórczość
Pisarz debiutował w 1955 na łamach tygodnika "Szpilki" jako satyryk. Jego pierwszym zbiorem było Myślenie ma kolosalną przyszłość (1957), grupujące pisane dla STS satyry, monologi i skecze. W (często adaptowanych dla radia) satyrycznych jednoaktówkach mówi o mitach społecznych i przemianach obyczajowych - należą do nich np. wystawione w 1964 jako tryptyk Remament i wydane w wyborze Licytacja (1964) utwory Licytacja ("Dialog" 1961/12), Śmierć po latach i Wielki kochanek oraz komedia Duże jasne napisana razem z Andrzejem Jareckim (wystawiona w 1962, wydana w 1965). Sztuka Anioł na dworcu (wystawiona w 1962, wydana w 1965), za którą pisarz otrzymał nagrodę im. Piętaka, wychodząc od prostej anegdoty przechodzi do ogólnej refleksji nad względnością prawdy i świata. Sztuka ta łączy tendencje awangardowe z polskimi tradycjami jasełkowymi, opiera się także na formule teatru w teatrze.
Problematykę konfrontacji tradycji z nowoczesnością podejmują sztuki Derby w pałacu ("Dialog" 1966/4, wystawiona w 1966) i Kilk-klak ("Dialog" 1972/6, wystawiona w 1972), a problematykę postawy człowieka wobec norm społecznych i jego zagubienia w społeczeństwie w sztukach Ucieczka z wielkich bulwarów ("Dialog" 1969/3, wystawiona w 1969) i Darz bór ("Dialog" 1974/10, wystawiona w 1974). Realistyczny aspekt tych sztuk przeplata się z humorem absurdalnym.
Jarosław Abramow-Newerly jest także autorem słuchowisk, tekstów i muzyki do piosenek, m.in. Piosenka o okularnikach (wykonywana m.in. przez Tadeusza Łomnickiego, Sławę Przybylską, Zofię Kucównę i Annę Marię Jopek), Bogdan, trzymaj się (utwór napisany i skomponowany dla Bohdana Łazuki, Widzisz, mała (śpiewana przez Sławę Przybylską i Adriannę Biedrzyńską), Mówiłam żartem (śpiewana przez Igę Cembrzyńską).
Abramow-Newerly jest również twórcą spektakli i widowisk telewizyjnych oraz kompozytorem (m.in. muzyki do tekstów Agnieszki Osieckiej). Wydania zbiorowe jego utworów to m.in. Dramaty (1975), Co pan zgłasza? (1977, satyry) i Pięć minut sławy (1978, słuchowiska radiowe). Istnieją też ich przekłady na kilkanaście języków.
[edytuj] Nagrody
- 1965 - Nagroda im. Piętaka za sztukę "Anioł na dworcu"
- 1967 - Nagroda im. Kościelskich za sztukę "Anioł na dworcu"
[edytuj] Publikacje
- proza
- 1964 - Licytacja
- 1977 - Co pan zgłasza? , Warszawa, Czytelnik, 1977
- 1978 - Pięć minut sławy
- 1979 - Skok przed siebie
- 1990 - Alianci, Białystok, "Versus", 1990, ISBN 83-7045-011-3
- 1991 - Pan Zdzich w Kanadzie, Rosner & Wspólnicy, 2002, ISBN 83-89217-12-0
- 2002 - Nawiało nam burzę, Warszawa, Twój Styl, ISBN 83-7163-171-5
- 2002 - Młyn w piekarni, Warszawa, Rosner & Wspólnicy, 2002, ISBN 83-89217-00-7
- 2002 - Lwy mojego podwórka, Warszawa, Rosner & Wspólnicy, 2002, ISBN 83-89217-11-2
- 2003 - Lwy wyzwolone, Warszawa, Rosner & Wspólnicy, 2006, ISBN 83-89217-25-2
- 2005 - Lwy STS-u, Warszawa, Rosner & Wspólnicy, 2005, ISBN 83-89217-64-3
- dramaty
- 1966 - Derby w pałacu
- 1967 - Anioł na dworcu
- 1972 - Klik-klak
- 1974 - Darz bór
- 1975 - Dramaty, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975
- 1984 - Maestro, Warszawa, Czytelnik, ISBN 83-07-01229-5, wystawiony m.in. przez Kazimierza Dejmka w Teatrze Polskim w Warszawie z Ignacym Machowskim w roli tytułowej
- Dno nieba (libretto musicalu)
- słuchowiska radiowe
- 1979 - Bajadera, Warszawa, Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1979, ISBN 83-212-0010-9
- 1984 - Słowik Warszawy
[edytuj] Najbardziej znane piosenki
- Bohdan, trzymaj się
- Chyba tak (współaut. Z. Fedecki)
- I była plaża
- Kierownik kina (współaut. A. Jarecki)
- Ładny kram, jestem sam
- Miłość na prowincji
- Mówiłam żartem (współaut. Agnieszka Osiecka)
- Piękne dziewczęta na ekrany
- Piosenka o okularnikach (współaut. A. Osiecka)
- W sobotę
- Widzisz, mała (współaut. A. Osiecka)
- Zrewiduj mnie (współaut. A. Osiecka)
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Jarosław Abramow-Newerly, s. 1.
