Johann Demel von Elswehr
Z Wikipedii
Johann Nepomuk Demel von Elswehr (ur. 1825 w Cieszynie, zm. 15 września 1892 w Opawie) - niemiecki[1] adwokat, burmistrz Cieszyna w latach 1861-1875 i od 1876 roku, przywódca cieszyńskich niemieckich liberałów[2].
Był synem Antona, notariusza; bratem Augusta. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Wiedeńskim.
Był posłem do parlamentu frankfurckiego w 1848 i 1849 roku (jako reprezentant Niemców ze Śląska Cieszyńskiego[3]). Był także posłem do parlamentu wiedeńskiego oraz do Sejmu Śląskiego w Opawie.
Był współzałożycielem (wraz z Franzem Heinem i Hansem Kudlichem), utworzonego w roku 1848 Związku Ślązaków Austriackich - prekursora tzw. ruchu ślązakowskiego.
Na przełomie lat 50. i 60. XIX w. powrócił do Cieszyna. W 1861 roku został burmistrzem Cieszyna. Jako taki dbał o rozwój miasta - za jego kadencji wprowadzono oświetlenie i nową kanalizację wodną. Z drugiej strony torpedował inicjatywy narodowościowe Polaków.
W 1866 roku w czasie inwazji pruskiej na Cieszyn udało mu się uchronić miasto przed wysoką kontrybucją; uratował przed wysadzeniem most na Olzie. W 1867 roku za te zasługi został podniesiony do stanu szlacheckiego.
25 września 1882 roku otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Cieszyna.
15 września 1892 roku pod jego przewodnictwem Sejm Śląski bez odsyłania do komisji odrzucił wniosek polskich posłów w sprawie wykluczenia języka niemieckiego jako wykładowego w pierwszych klasach; postulowano wprowadzenie w jego miejsce języka polskiego lub czeskiego oraz założenie seminariów dla polskich i czeskich nauczycieli.
Johann Demel zmarł tego samego dnia - przyczyną śmierci był zawał serca. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.
Jego synami byli Leonard, prawnik i burmistrz Cieszyna; Brunon, prawnik, i Percywal, oficer.
[edytuj] Bibliografia
- Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993, s. 78-79.
- Spyra J., Honorowi obywatele miasta Cieszyna 1849-1938, (w:) 500 lat ratusza i rynku w Cieszynie 1496-1996, pod red. I. Panica i M. Makowskiego, Cieszyn 1996, s. 93-94.
- Jerczyński D., Orędownicy niepodległości Śląska, Zabrze 2005, s. 78-81.
Przypisy
- ↑ E. Buława, Od wspólnoty etnicznej do ukształtowania się wspólnot narodowych, w: Śląsk Cieszyński. Środowisko naturalne. Zarys dziejów. Zarys kultury materialnej i duchowej, Cieszyn 2001, s. 173.
- ↑ J. Spyra, Honorowi obywatele..., s. 94; M. Bogus, Kotulowie i ich działania oświatowe na Śląsku Cieszyńskim, Ostrava 2006, s. 121. Por. E. Buława, Od wspólnoty etnicznej do ukształtowania się wspólnot narodowych, w: Śląsk Cieszyński. Środowisko naturalne. Zarys dziejów. Zarys kultury materialnej i duchowej, Cieszyn 2001, s. 176.
- ↑ J. Golec, S. Bojda, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 1, s. 79.
