Kārlis Ulmanis

Z Wikipedii

Kārlis Ulmanis (ur. 4 września 1877, zm. 20 września 1942) – łotewski polityk i dyktator, był pierwszą łotewską głową państwa w 1918 roku, później piastował tę funkcję w okresie 1936-40. Pełnił także urząd szefa rządu w latach 1918, 1919-21, 1925-26, 1931-32 i 1934-40.

W młodości studiował agronomię w Niemczech, zajmował się problematyką hodowli bydła. W 1905 po klęsce rewolucji, w której brał udział, musiał się udać na emigrację do USA, gdzie wykładał na uniwersytecie w Nebrasce.

W 1913 w wyniku amnestii udzielonej mu przez cara powrócił na Łotwę. W 1917 założył Łotewski Związek Ludowy opowiadający się za niepodległością kraju. Utworzona przez tę partię (oraz innych działaczy niepodległościowych) Rada Narodowa ogłosiła niepodległość 18 listopada 1918 i mianowała Ulmanisa p.o. premiera. Pozostał on u władzy aż do 1921 roku, brał udział w wojnie sowiecko-łotewskiej jako dowódca wojska. W sierpniu 1920 rozpisał wybory do nowego sejmu. W tym samym miesiącu zawarto pokój ryski ze Związkiem Radzieckim. W późniejszych latach Ulmanis służył wielokrotnie jako szef rządu. Władzę absolutną przejął w wyniku zamachu 17 marca 1934. 15 maja Ulmanis wraz z generałem Balodisem ogłosił stan wojenny rozwiązując sejm i wszystkie partie polityczne (w tym swój Związek Ludowy).

Zrezygnował z funkcji prezydenta w wyniku ultimatum sowieckiego z czerwca 1940 (wierzył, iż jego rezygnacja pomoże ocalić niezależność kraju). Został aresztowany 21 lipca 1940 przez Rosjan i zesłany do łagru niedaleko Krasnowodzka. Tam też zmarł, 20 września 1942.

Wnuk brata Kārlisa Ulmanisa, Guntis Ulmanis, zasiadał w latach dziewięćdziesiątych w fotelu prezydenta Łotwy.