Kilometr

Z Wikipedii

kilometr (km)
Nazwa	kilometr
Symbol	km
Układ	SI
Wymiar	[m]
Opisywane wielkości fizyczne	długość, szerokość, odległość, droga
Typowe symbole wielkości	l, L, x, s
w jednostkach układu SI
w jednostkach anglosaskich
Jednostka podstawowa	metr

Kilometr (symbol: km) – powszechnie stosowana wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Dokładniej, kilometr to 1000 metrów. Stowarzyszona i dość często używana jednostka powierzchni to kilometr kwadratowy (symbol: km²), a objętości – kilometr sześcienny (symbol: km³).

[edytuj] Kilometr

[edytuj] Przeliczenia na inne jednostki

1 kilometr to:

• 1000 metrów (1 metr jest równy 0,001 kilometra),
• około 0,621 mili angielskiej (1 mila angielska to 1,609344 kilometra),
• około 1094 jardy (1 jard to około 0,0009144 kilometra),
• około 3281 stóp (1 stopa to 0,0003048 kilometra).

Wśród wielokrotności metra przewidzianych przedrostkami układu SI jednostką bezpośrednio mniejszą od kilometra jest hektometr a bezpośrednio większą megametr.

[edytuj] Zastosowanie

Niemal we wszystkich krajach świata używa się kilometra jako standardowej miary odległości, szczególnie na znakach drogowych wskazujących odległość do danego celu (miasta, lotniska, węzła drogowego itp.). W USA, gdzie wcześniej stosowano powszechnie mile, stopniowo wprowadza się oznakowanie oparte na kilometrze (co skądinąd wzbudza pewne kontrowersje). Jednak podstawowym przykładem kraju, w którym nie stosuje się kilometra w oznaczeniach drogowych jest Wielka Brytania. W najbliższej przyszłości nie przewiduje się zmian na tym polu, co pozostaje w kontraście z oficjalnie przyjętym systemem metrycznym w tym kraju.

W kolarstwie szosowym często organizuje się etap wyścigu polegający na jeździe na czas na dystansie jednego kilometra.

[edytuj] Unicode

Dla celu zachowania kompatybilności z językami chińskim, japońskim czy koreańskim, Unicode zawiera symbole:

• kilometr – kod 0x339E (㎞)
• kilometr kwadratowy – kod 0x33A2 (㎢)
• kilometr sześcienny – kod 0x33A6 (㎦)

[edytuj] Kilometr kwadratowy

Kilometr kwadratowy (symbol: km²) – jednostka wielokrotna jednostki pola powierzchni – metra kwadratowego.

1 km² =

• 1 000 000 m²
• 10 000 dam² = 10 000 arów
• 100 hm² = 100 ha
• 0,386 102 mili kwadratowej
• 247,105 381 akrów

Odwrotnie:

• 1 m² = 0,000 001 km²
• 1 dam² = 1 ar = 0,0001 km²
• 1 hm² = 1 hektar = 0,01 km²
• 1 mila kwadratowa = 2,589 988 km²
• 1 akr = 0,004 047 km²

[edytuj] Kilometr sześcienny

Kilometr sześcienny (symbol: km³) to jednostka wielokrotna jednostki objętości – metra sześciennego w układzie SI.

1 km³ = 10⁹ metrów sześciennych

metr sześcienny << kilometr sześcienny << gigametr sześcienny

Objętość 1 kilometra sześciennego ma – zgodnie z definicją – sześcian o boku 1 kilometra, albo kula o średnicy około 1240 metrów. Miara używana rzadko, zazwyczaj do określania zawartości wód w jeziorach, morzach, oceanach, lodowcach lub objętości planet, księżyców i ciał niebieskich.

Przykłady:

• 1,3 km³ – jezioro Biel w Szwajcarii
• 3,9 km³ – jezioro Zurych k. Zurychu w Szwajcarii
• 6,5 km³ – jezioro Lugano k. Lugano na granicy Szwajcarii i Włoch
• 88,9 km³ – Jezioro Genewskie k. Genewy w Szwajcarii
• 280 km³ – jezioro Onega k. Pietrozawodska w Karelii, w Rosji
• 2760 km³ – Jezioro Wiktorii na granicy Tanzanii, Ugandy i Kenii
• 4918 km³ – jezioro Michigan w USA
• 23 tys. km³ – jezioro Bajkał w Rosji
• 550 tys. km³ – Morze Czarne
• 3700 tys. km³ – Morze Śródziemne
• 300 mln km³ – Ocean Atlantycki
• 1.638×10¹¹ km³ – Mars
• 1.0832×10¹² km³ – Ziemia
• 1.4255×10¹⁵ km³ – Jowisz
• 1.41 × 10¹⁸ km³ – Słońce
• 50x(1.41 × 10¹⁸) km³ – Aldebaran

[edytuj] Wyższe wielokrotności metra

Wielokrotności metra wyższe niż kilometr są praktycznie nieużywane. Do opisywania odległości w skali astronomicznej stosuje się raczej tysiące i miliony kilometrów lub jednostki pozaukładowe: rok świetlny, parsek, jednostka astronomiczna.