Wikipedysta:Killroyus/eu
Z Wikipedii
Groot Trek (afr. Wielka wędrówka) - migracja na wschód i północny-wschód w latach 30 i 40 XIX wieku, części Burów z Brytyjskiej kolonii przylądkowej.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Historycy nie są zgodni co do powodu migracji ponad 12 tysięcy Voortrekers na obszar przyszłych republik Transwalu, Oranii i krótkotrwałej Natalii. Motywami mogło być niezadowolenie z brytyjskiego panowania, nasilający się proces anglicyzacji przylądka, restrykcyjne przepisy dotyczące niewolnictwa zmierzające do całkowitej abolicji oraz chęć ucieczki od konfliktów granicznych podczas których podczas których plemiona Xhosa nękały wschodnie rubieże Kolonii Przylądkowej i niszczyły burskie farmy. Brytyjskie zarządzenie numer 50 z 1828 roku, znosiła niewolnictwo i zakazywało nieludzkiego traktowania pracowników. Jednakże część uczonych argumentuje że większość Trekboers nie posiadała niewolników w przeciwiństwie do Cape dutch którzy pozostali w Western Cape więc zniesienie niewolnictwa im nie przeszkadzało. Powstałe republiki burskie w konstytucjach zakazywały niewolnictwa jednak wprowadzały segregację rasową, która utrzymywała się także w koloniach brytyjskim na terenie południowej afryki. Z reguły jednak jako motywy podaję się uchwały parlamentu Brytyjskiego z roku 1833 w których pozbawił Burów praw obywatelskich i poprzez szereg przepisów starał się im uniemożliwiać jakąkolwiek działalność polityczną.
[edytuj] Wielki trek
Utworzyła się więc grupa afrykanerskich uchodźców zainteresowanych opuszczeniem terenu zajętego przez okupantów. Półkoczowniczych pasterzy nazwano Trekboers, a farmerów oraz rzemieślników Grensboeres. Później obie grupy nazywano Voortrekkers (afr. Pionierzy), dla odróżnienia od pozostałych w Zachodnim Przylądku rodaków, przezwanych Holendrami przylądkowymi (afr. Kap Dutchs?), lojalnych wobec Holandii, a później Wielkiej Brytanii. Do 1835 roku wyemigrowało około 14.000 Burów, kolonizując głównie tereny nad rzeką Oranje. Pomiędzy 1836 do 1840 rokiem koloniści skierowali się bardziej na północny zachód. W następstwie wielkiego treku powstały republiki burskie. Największymi z nich były:Transwal, Orania i Natal.Następne dziesięciolecia zwiększającej się dominacji brytyjskiej i ograniczania praw Burów, a także zniesienie niewolnictwa w 1828 roku, spowodowały tzw. Wielki Trek – exodus holenderskich osadników w głąb kontynentu. Po latach utarczek z plemionami Bantu i podbijania kolejnych terytoriów powstały dwie republiki burskie: Orania i Transwal. Jak się jednak wkrótce okazało, kohabitacja w kolonialnym świecie była pojęciem nieznanym.
[edytuj] Rezultaty
[edytuj] Republiki Burskie
Osadnicy często popadali w konflikty z tubylczymi ludami Basoto i Griqua. Odkrycie na zamieszkanym przez Burów terenie Witwatersrand diamentów w 1867 i złota w 1886 roku przyczyniło się do silnego wzrostu gospodarczego, przywędrowania wielu Europejczyków zwanych Uitlanders (afr. Obcokrajowcy) oraz wzrostu zainteresowania Wielkiej Brytanii tym obszarem. Niedługo później rozpoczęły się regularne walki brytyjskich oddziałów z Burami co było początkiem Pierwszej wojny burskiej toczącej się w latach 1880-1881. Choć Burowie byli mniej liczni od brytyjskich wojsk ich opór, determinacja oraz lepsze zorganizowanie przyczyniły się do wygranej. Należy tutaj zaznaczyć że Burscy partyzanci nosili mundury w kolorze khaki, przez co lepiej zamaskowani, podczas gdy Brytyjczycy ubrani byli w tradycyjne czerwone mundury, które były łatwo zauważalne dla burskich snajperów. Ostatecznie republiki stały się częścią Imperium brytyjskiego po przegranej drugiej wojnie burskiej.
[edytuj] Wojny burskie
Zobacz więcej w osobnym artykule: I wojna burska.
Odkrycia na zamieszkanym przez Burów terenie Witwatersrand diamentów w 1867 i złota w 1886 roku przyczyniło się do silnego wzrostu gospodarczego oraz przywędrowania wielu Europejczyków. Z tychże powodów wzrosło też zainteresowanie Wielkiej Brytanii tym obszarem. Niedługo później rozpoczęły się regularne walki brytyjskich oddziałów z Burami co było początkiem Pierwszej Wojny Burskiej toczącej się pomiędzy (1880-1881) rokiem. Choć Burowie byli mniej liczni od brytyjskich wojsk, ich opór i determinacja oraz lepsze zorganizowanie przyczyniły się do wygranej. Należy tutaj zaznaczyć że Burscy partyzanci nosili mundury w kolorze khaki, przez co lepiej zamaskowani, podczas gdy Brytyjczycy ubrani byli w tradycyjne czerwone mundury, które były łatwo zauważalne dla burskich snajperów.
Zobacz więcej w osobnym artykule: II wojna burska.
Pomiędzy 1899-1902 Brytyjczycy powrócili ponownie do walk, tym jednak razem bez swych tradycyjnych czerwonych mundurów oraz ze znacznie liczniejszymi oddziałami. Po ciężkich walkach i bohaterskim oporze podczas Drugiej Wojny Burskiej, afrykanerzy ponieśli porażkę.
Stało się to pomimo sprzymierzającej postawy i dostawy zaopatrzenia z Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej. Po Traktacie z Vereeniging Transwal i Orania – obydwie Republiki Burskie zostały włączone do Brytyjskiego Imperium, Zaznaczono tu jednak że w obydwu republikach, język niderlandzki pozostanie jako język urzędowy. Brytyjczycy nadal jednak traktowali Burów jako nieprzyjaciół i wprowadzili szereg dyskryminujących uregulowań.
Po czterech latach negocjacji Natal, Transwal, Orania i Kolonia Przylądkowa utworzyły Związek Południowej Afryki założony 31 maja 1910, dokładnie osiem lat od końca Drugiej Wojny Burskiej.
[edytuj] Związek Południowej Afryki
Połączenie czterech kolonii w brytyjskie dominium Związek Południowej Afryki.
