Kościół św. Andrzeja w Szprotawie
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Historia
Kościół Św. Andrzeja w Szprotawskiej Iławie. Budowla romańska. Zbudowana z cegły(ułożenie cegieł w wątku wedyjskim). Charakterystycznym elementem są romańskie, grube mury mierzące od 1,1 m. w absydzie do 1,3 m w nawie. Rozbudowany w stylu gotyckim. Świątynia musiała powstać w 1 połowie XIII wieku, najprawdopodobniej w miejscu dawnego kultu pogańskiego boga Flinsa, którego czciła miejscowa ludność słowiańska zamieszkująca Iławę. Najstarsza wiadomość źródłowa pochodzi z tego wieku i dotyczy proboszcza kościółka "Plebanus Gyslerus de Ylavia". W 1318 roku ówczesny biskup wrocławski Henryk – przekazuje zgromadzeniu sióstr Magdalenek patronat nad świątynią. Magdalenki sprawują pieczę nad kościołem aż do momentu sekularyzacji Klasztoru w 1810 roku.
[edytuj] Architektura i wnętrze
W granicach murów kościelnych mieścił się cmentarz oraz wieża cmentarna o szachulcowej konstrukcji murów. Wnętrze świątyni kryje cenne zabytki min: Późnogotycki ołtarz szafowy – pentaptyk. Portal piaskowy z trójskokowymi ościeżami, spotykany jeszcze tylko w czterech kościołach na Śląsku, między innymi w kościele św. Idziego we Wrocławiu. Kamienna romańska chrzcielnica, która do niedawna stanowiła wsparcie dla ambony, wtopiona w betonową posadzkę. Jej misa ma owalny kształt, trzon zaś przekrój koła; nieznany artysta ozdobił ją skromnym ornamentem. Dziś możemy podziwiać tę chrzcielnicę dzięki gruntownym pracą konserwatorskim całego budynku mającym miejsce w 1999 roku.
[edytuj] Ciekawostki
Warto wspomnieć, że kościół św. Andrzeja wyznacza granice budownictwa średniowiecznego dawnej śląskiej dzielnicy, co związane jest bez wątpienia z zakorzenionym już w XIII wieku osadnictwem na tych terenach.
[edytuj] Literatura
- W.Bochnak Z dziejów Magdalenek od Pokuty w Szprotawie,Wrocław 1984.
- Clemens Baier Geschichte der Stadtpfarrkirche, ehemal. Klosterkirche der Magdalerinnen zu Sprottau, 1905.
- Krzysztof Wachowiak Zamek i fortyfikacje miejskie w Szprotawie, 2007, praca niepublikowana.
- Maciej Boryna Tajemnice Szprotawy i okolic,Zielona Góra, 2000.
- Materiały własne Muzeum Ziemi Szprotawskiej, 2007
- Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, nr 3, Hanna Golasz, Grażyna Przybyłowicz-Staffa, Kościoły romańskie: W Iławie, Brzegu Głogowskim, Świętej Katarzynie i Solnikach, Wrocław 1972.