Kolarstwo górskie
Z Wikipedii
Kolarstwo górskie (MTB – z ang. mountain biking) – forma kolarstwa, uprawianego za pomocą rowerów górskich, których konstrukcja umożliwia poruszanie się w trudnym terenie.
Dyscyplina ta jest coraz bardziej popularnym i docenianym sposobem spędzania wolnego czasu. Niektórzy amatorzy uprawiający ten sport traktują go jako możliwość rozwoju fizycznego, stąd duża liczba imprez w których kolarze górscy mogą sprawdzać swoje umiejętności.
Zalety roweru górskiego i jego uniwersalność powodują, że jest on bardzo często wybierany jako środek transportu podczas eskapad górskich oraz wycieczek w trudnym terenie. Dzięki temu pojawił się całkiem nowy odłam turystyki rowerowej, zarówno prywatnej, jak też zorganizowanej, polegającej na przemierzaniu szlaków niedostępnych dla samochodów, a z powodu dużych odległości zbyt długich dla turystów pieszych.
[edytuj] Krótka historia
Kolarstwo górskie powstało w USA, gdzie pod koniec lat 70. XX w. pojawiła się moda na jazdę rowerami w trudnym terenie, poza normalnymi drogami. Za twórcę tego sportu uważa się najczęściej Gary Fishera, który w 1979 r. jako pierwszy wpadł na pomysł produkcji rowerów opartych generalnie na konstrukcji roweru miejskiego, ale o wzmocnionej i skróconej ramie, pozbawionego osłon, błotników i innych tego rodzaju zbędnych "ozdób" oraz zaopatrzenie go w koła o średnicy 26 cali na szerokich oponach z grubym bieżnikiem, zamiast dotychczas stosowanych gładkich i cienkich kół 28.
Początkowo kolarstwo górskie było nieformalnym sportem ekstremalnym. Pierwsze zawody były uprawiane w stylu przypominającym współczesny freeride i polegały na zjazdach po wąskich i niebezpiecznych ścieżkach leśnych (tzw. single track), przy czym trasy mogły się miejscami wznosić, ale generalnie prowadziły z góry do dołu. Później, mniej więcej pod koniec lat 80. XX w., sport ten zaczął się stawać coraz bardziej popularny i jednocześnie zaczęło się różnicowanie na poszczególne, lepiej zdefiniowane dyscypliny.
Union Cycliste Internationale (UCI) zwróciła uwagę na ten sport jesienią 1990 roku i włączyła do katalogu swoich oficjalnych zawodów wcześniej rozgrywane nieformalnie od paru lat mistrzostwa świata, które miały miejsce w Purgatory w stanie Kolorado w USA. W następnym roku pod egidą UCI rozegrano pierwszy cykl zawodów pucharu świata. Składał się on z 8 zawodów rozgrywanych w Europie i USA i był on oficjalnie sponsorowany przez firmę Grundig, jako Grundig-UCI Cross-Country World Championships. W 1992 roku do pucharu świata doszły jeszcze zawody rozgrywane w Australii. Puchar ten był w 1991 i 1992 roku rozgrywany tylko w kategorii Cross-Country (XC). W 1993 po raz pierwszy zorganizowano serię sześciu zawodów w ramach pucharu świata w downhillu. W 1996 zawody w XC stały się oficjalnie konkurencją rozgrywaną na letniej Olimpiadzie.
[edytuj] Dyscypliny
Aktualnie w ramach kolarstwa górskiego rozgrywa się zawody w ramach kilku dyscyplin. Są to:
- Cross-country – (XC) – które są rozgrywane na rundach, zwykle o długości od 6 do 8 km, które zawodnicy pokonują kilka lub kilkanaście razy w trakcie jednego startu. Zawodnicy ruszają wspólnie ze startu zatrzymanego. Od 2005 roku, podobnie jak w kolarstwie przełajowym, zawodnicy mogą korzystać z narzędzi i części zamiennych dostępnych w wyznaczonych do tego celu boksach. Ewentualnych napraw muszą jednak dokonywać sami. O zwycięstwie decyduje wyłącznie kolejność dotarcia zawodników do mety. Zawody seniorów trwają około 2 godzin.
- Downhill (DH) – polega na zjeździe po bardzo stromej trasie, posiadającej liczne przeszkody terenowe. Zawodnicy są wypuszczani pojedynczo na trasę, a o zwycięstwie decyduje czas przejazdu.
- Freeride (FR) – przypomina nieco DH, ale ma mniej formalny charakter, mający w zamyśle przypominać "wolny" styl uprawiania zjazdów z lat 80. Zawody FR mają zawsze mało sformalizowane zasady, które różnią się między sobą, zależnie od tego kto je organizuje. W klasycznym przypadku polegają one na starcie ze szczytu wzgórza i dotarciu dowolnie wybieraną przez zawodników trasą do mety położonej u jego stóp. W jednych wariantach mierzony jest czas przejazdu, a w innych decyduje kolejność dotarcia do mety. Dziś organizuje się wiele typów zawodów freeride'owych, w których liczy się przede wszystkim styl jazdy, czyli poziom trudności wykonywanych tricków oraz liczba upadków.
- Dual (DL) – polega na równoległym zjeździe po dość stromej trasie, która jednak może się miejscami wznosić, dwóch zawodników, którzy są wypuszczani w tej samej chwili. W wariancie DS zawodnicy jadą po dwóch równoległych i w miarę identycznych trasach. W wariancie DL są wypuszczani na raz na tę samą trasę. Mogą sobie nawzajem zajeżdżać drogę, nie mogą się jednak popychać, czy celowo zderzać. Oba typy zawodów są rozgrywane metodą pucharową – zawodnik przegrany odpada, a wygrany przechodzi do kolejnych etapów rozgrywki. W obu typach zawodów o zwycięstwie nie decyduje czas przejazdu, lecz to, który z dwóch zawodników pierwszy dotrze do mety.
- Four Cross (4X) – jest zbliżony do DL, ale na trasę wypuszczanych jest naraz 4 zawodników. Trasa jest znacznie szersza od tras do DL – na tyle szeroka, że bez trudu można się nawzajem wyprzedzać na całej jej długości. Zawody 4X są dzięki temu bezpieczniejsze od DL i jednocześnie trwają krócej i są bardziej widowiskowe. Powoduje to, że 4X wypiera stopniowo Dual. Od 2002 r. UCI zaprzestało organizować puchar świata w Dualu i zastąpiło je zawodami w 4X.
- Maraton (MX, MT) – uprawiany jest na rowerach podobnych w konstrukcji do rowerów do XC, ale polega na przejeździe długiej trasy od 50 do około 200 km, głównie w terenie. W maratonach rozgrywane są oficjalne zawody, od 2004 roku organizowany jest puchar świata pod auspicjami UCI.
- Rowerowa jazda na orientację (MTBO, RJnO) – stanowi połączenie maratonów rowerowych i klasycznego biegu na orientację. Zawodnicy startują na rowerach przystosowanych do maratonów, ale dodatkowo wyposażonych w mapnik. Celem jest zaliczenie jak największej liczby punktów kontrolnych w jak najkrótszym czasie.
