Kolej Warszawsko-Kaliska
Z Wikipedii
Kolej Warszawsko-Kaliska, Droga Żelazna Warszawsko-Kaliska (Варшавско-Калишска железная дорога), Kolej Kaliska – linia kolejowa łącząca Warszawę z Kaliszem, wybudowana przez Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w latach 1900–1902, uruchomiona 15 listopada 1902 jako szerokotorowa (1535 mm).
Trasa: Warszawa Kaliska – Błonie – Sochaczew – Łowicz Kaliski – Głowno – Stryków – Zgierz – Łódź Kaliska – Pabianice – Łask – Zduńska Wola – Sieradz – Błaszki – Opatówek – Kalisz. Na trasie wybudowano 12 stacji kolejowych i 3 dworce:
- Warszawa Kaliska (arch. Józef Huss, 1902; zburzony w 1915, nieodbudowany),
- Łódź Kaliska (arch. Czesław Domaniewski, 1902; przebudowany),
- Kalisz (arch. Czesław Domaniewski, 1905; zburzony w 1914, odbudowany).
W 1906 Kolej Warszawsko-Kaliska została połączona z systemem kolei pruskich transgranicznym odcinkiem normalnotorowym Kalisz–Nowe Skalmierzyce. W 1910 dla skrócenia połączenia Wrocław–Kalisz wybudowano linię kolejową Oleśnica–Odolanów–Ostrów Wielkopolski. Kolej Kaliska została upaństwowiona przez rząd carski w 1912. Od 1914 linia była normalnotorowa (1435 mm), a od 1916 dwutorowa. Została przejęta przez (zmilitaryzowane) Polskie Koleje Państwowe w 1918. Do 1922 stanowiła główne połączenie ziem b. zaboru pruskiego z ziemiami b. Królestwa Polskiego i Warszawą. Później jej znaczenie stopniowo malało.
W 2005 powstał projekt budowy szybkiej kolei Wrocław Główny – Kalisz – Łódź – Warszawa Centralna, w przebiegu pokrywającej się z przebiegiem Kolei Warszawsko-Kaliskiej. W 2006 projekt uzupełniono o linię Kalisz–Poznań Główny.
[edytuj] Bibliografia
- Grygiel T., Dworzec Kolei Warszawsko-Kaliskiej w Warszawie, [w:] Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, XXX, 1985, z. 3, s. 311–320.
- Jerczyński M., Roszak T., Szlakiem łódzkiej kolei, Łódź 2003, s. 36–53
- Polanowski E., W dawnym Kaliszu. Szkice z życia miasta 1850–1914, Poznań 1979
- Śniechowski J., Zarys rozwoju kolejnictwa polskiego w zaborze rosyjskim, [w:] Inżynier Kolejowy, 1926, nr 8-9.
