Kruszyniany
Z Wikipedii
| Kruszyniany | |
| Województwo | podlaskie |
| Powiat | sokólski |
| Gmina | Krynki |
| Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
160 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
85 |
| Tablice rejestracyjne | BSK |
 Meczet w Kruszynianach |
|
Kruszyniany – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Krynki.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wieś położona w pobliżu rzeczki Nietupy na skraju znajdujących się nad nią łąk, lasów oraz wzniesień (rozciągających się w kierunku pd.-wsch. od wsi) dochodzących do 161 m n.p.m.
Wieś została założona prawdopodobnie w wieku XVI. W dniu 12 marca 1679 r. Jan III Sobieski nadał Tatarom m.in. Kruszyniany oraz pobliskie wsie Nietupa, Łużany jak też część Poniatowicz. Osadzeni muzułmanie, zwani lipkami walczyli po stronie Polski w wojnie z Turkami. W Kruszynianach (obok ok. 45 innych rodzin) osiadł na stałe płk. Samuel Murza Krzeczowski, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. W drodze na sejm do Grodna król zatrzymał się u Krzeczkowskiego. Kruszyniany stanowiły duży ośrodek muzułmański. Tutaj sporządzano dzieła o treści religijno-obyczajowej tzw. kitaby. Jeden z nich powstał w 1792 r. dzięki kopiście Jusufowi Heliaszewiczowi.
W roku 1980 w Kruszynianach zamieszkiwało 289 osób, z tego 33 wyznania muzułmańskiego, reszta wyznania prawosławnego i katolickiego. Do dzisiaj mieszka tutaj niewielka mniejszość tatarska. Ludność mówiła specyficzną gwarą - mieszanką białoruskiego i polskiego. /Województwo białostockie - KAW 1980/
Obecnie jest to wieś letniskowa.
Spis treści |
[edytuj] Zabytki
- Drewniany meczet z końca XVIII wieku (jeden z dwóch najstarszych w Polsce)
- Cmentarz muzułmański - mizar (najstarsze nagrobki z końca XVIII wieku)
- Cmentarz prawosławny z cerkwią z 1983 r., odbudowaną po pożarze
- Zabudowania wiejskie z pocz. XX wieku.
[edytuj] Baza noclegowa
- Zajazd Tatarski "Na końcu świata" www.kruszyniany.net
- Dworek pod Lipami
- Gospodarstwo agroturystyczne - Tatarska Jurta
[edytuj] Atrakcje
- Szlak ekumeniczny wokół zalewu Ozierany, zbudowany w 2006 roku. Ma początek i koniec w Kruszynianach
- Rezerwat Nietupa, zwany potocznie `Czarny Roh` (Czarny Róg).
- Liczne punkty widokowe, m.in. Kosmata Góra.
